Органик кимё лабораториясида ишлаш қоидалари

Savol va mashqlar
 
1. Rezonansning molekulani barqaror qilishiga sabab nima? 
2. Nima uchun butadienda normal 1,2 va anomal 1,4 birikish kuzatiladi? 
3. Dien sintezining sanoatda qanday ahamiyati bor? 
4. Allen molekulasining fazoviy tuzilishini tushuntirib bering. 
5. Alkenlar bilan dienlar ximiyaviy xossalaridagi eng muhim farq nimada? 
6. Quyidagi dienlarning struktura formulalarini yozing: a) propadien; b) 
geksadien-2,4; v) geksadien-1,5; g) 2,3-dimetilbutadien-1,3. Bularning qaysilari
oralatma bog`lanishli? 
7. Izoprenga, 2,3-dimetilbutadien-1,3 ga bir molekula bromning birikishi 
reaktsiyalarini yozib, hosil bo`lgan birikmalarni ratsional va sistematik 
nomenklaturaga ko`ra nomlang. 
8. Butan, 2-metilbutan va 2,2-dimetilbutan degidrogenlanganda qaysi dienlar 
hosil bo`ladi? Bularning qaysi biridan dien oson hosil bo`ladi?
9. Nima sababdan polimerlar bir xil temperaturada emas, muayyan 
temperaturalarda suyuqlanadi? 
10. Poliamid (neylon)- tolalar qaysi monomerlardan olinadi? 
11. Ba`zi polimerlar qizdirilganda qaytar, boshqalari qaytmas xossalarga ega 
bo`ladi. Buning sababini tushuntiring. 
12. Stereoregulyar kauchuklar deb nimaga aytiladi? 
13. Telomerlar nima? 
14. Radikal, anion va kation polimerlanishda zanjirning uzilishi qanday sodir
bo`ladi? 

---

52 
GALОGENALKANLARGA XОS REAKSIYALAR 
 
Alkanlardagi bir yoki bir nechta vоdоrоd atоmi o’rnini galоgen 
оlishidan hоsil bo’lgan birikmalar 
galоgenalkanlar
 
deyiladi. 
Uglerоd-galоgen 
(C—X) 
bоg’ 
qutbli 
bo’lgani 
uchun 
galоgenalkanlarning kimyoviy xоssalari alkanlarnikidan keskin farq qiladi. 
Galоgenalkanlar uchun radikal emas, iоnli reaksiyalar (geterоlitik uzilish) 
xоsdir. Galоgenalkanlar reaksiyalarini uchta gruppaga ajratish mumkin: