Органик кимё лабораториясида ишлаш қоидалари

Sifat reaktsiyasi.
Atsetilsalitsil kislotaning gidrolizlanishi. Taxminan 
0,5 g atsetilsalitsil kislota probirkada 5-6 ml suvda qizdirib eritiladi. hosil 
bo’lgan eritma ikki qismga bo’linadi. Eritmaning bir qismiga 2 protsentli 
temir (III)-xlorid eritmasidan bir necha tomchi qo’shiladi, hech qanday 
rang hosil bo’lmaydi. Ikkinchi qismiga natriy gidroksid eritmasidan ozgina 
qo’shib, suyuqlik 1-2 minut qizdiriladi. Aralashma sovitilib, unga xlorid 
kislota eritmasidan qo’shiladi va ikki qismga ajratiladi. Eritmaning bir 
qismiga temir (III)-xlorid eritmasidan bir necha tomchi qo’shilsa, binafsha 
rang hosil bo’ladi .Eritmaning ikkinchi qismiga tomchilatib bromli suv 
qo’shiladi . Bromli suv rangsizlanib, dibromsalinil kislata cho’kmaga 
tushadi. 
ATSETANILID 
Reaktivlar. 4,5 ml yangi haydalgan anilin, 6,0 ml sirka angidrid. 
100 ml sig’imli konussimon kolbaga 4,5 ml anilin va 20 ml suv 
quyiladi. Hosil qilingan emulsiyaga 6 ml sirka angidrid qo’shiladi. 
Kolbaga probkali havo sovitgich kirgiziladi va suv hammomida qizdiriladi 
(suvning haroratsi 70-80
o
S), vaqt – vaqti bilan aralashma yaxshilab 
chayqatib turiladi. Kolbadagi modda eritmaga o’tgach (taxminan 10 
minutdan keyin), kolba oldin havoda, so’ngra muz va suv aralashmasi 
solingan hammomda sovitiladi. Hosil bo’lgan cho’kma – atsetanilid 
Byuxner voronkasida filtrlanadi, filtrda muzli ozroq suv bilan yuviladi va 
filtr qog’oz orasiga olib quritiladi. Atsetanilidni suvdan qayta kristallab 
olish mumkin. Uning miqdori 6,5 g ga yaqin.
Suyuqlanish haroratsi aniqlanadi (114
o
C). 
Atsetanilid (N – fenilatsetamid, antifebrin, N – atsetilanilin, 
sirka kislotaning fenilamidi) – rangsiz, hidsiz, kristall moda. Suvda rombik 
bargchalar ko’rinishida kristallanadi; efirda, xloroformda, metanollarda 
eriydi. Molekulyar massasi 135,17; suyuqlanish haroratsi 114
o
C; qaynash 
haroratsi 305
o
C; d
20
4
1,0261.