Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences (E)issn: 2181-1784

 
KIRISH
Plastik jarroxlik termini ko`p ishlatilishi xamda chet el davlatlarida plastik 
jarroxlik bo`yicha ko`p sonli monografiyalar chop etilganligiga qaramay 
mutaxassislar orasida xozirgacha ushbu termini yaqqol yoritib beruvchi soha vakillari 
tamonidan tasdiqlangan aniq bir ko`rsatma yo`q. Plastik jarroxlik bu xirurgiyaning bir 
bo`lagi bo`lib buning asosida tana yuzasi to`qimalaridagi operatsiyalar yotadi. Agar 
tanani qo`l va oyoqlardagi xamda qorin va ko`krak qismdagi nuqsonlarni kiyim yoki 
biror bir boylamalar bilan berkitishni ilojisi bo`lsa, yuz sohasidagi nuqsonlarni 
berkitish ancha qiyin masala hisoblanadi, SHuning uchun dastlabki plastik jarroxlik 

---

Oriental Renaissance: Innovative, 
educational, natural and social sciences
(E)ISSN:2181-1784 
www.oriens.uz 
SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7 
3(4/2), April, 2023 
517 
ishlari yuz sohasidagi nuqsonlarni berkitish bilan boshlangan. Yuz sohasida 
to`qimalar bilan ishlash printsipi tananing boshqa qismlariga tarqala boshladi. Plastik 
jarroxlik aloxida bo`lim sifatida XX asrda I jaxon urushidan keyin shakllana boshladi 
va II jaxon urushidan keyingi 50 yillarda o`zini aniq tasdig‘ini topdi[1].
 
TADQIQOT MATERIALLARI VA METODOLOGIYASI
Ushbu nomni aniqlashtirishni murakkabligi shundan iboratki, agar «plastika» 
so`zi faqatgina ko`chirish emas balki nuqson joylarni tiklash xam ko`zda to`tilgan 
bo`lsa, u xolda umumiy xirurgiyadagi ko`pgina manipulyatsiyalarga ushbu nom xam 
to`g‘ri keladi, masalan: ingichka ichakdan qizilungach reqonstruktsiyasi, 
diafragmadagi operatsiyalar yoki siydik yo`lidagi operatsiyalar va x.k.z. 
 
TADQIQOT NATIJALARI 
XX asr 20 yillarida angliyalik xirurg Gillis tomonidan plastik jarroxlikning 
asosiy printsiplari ishlab chiqilganiga qaramasdan, mustakil fan sifatida «plastik 
jarroxlik» Angliya va AKSH da XX asrning 40- 50 yillarida tashqil topa boshlagan. 
Plastik jarroxlik rivojlanishiga sovet olimlari juda katta xissa qo`shishgan. SHulardan 
oftalmolog V.P. Filatov juda katta xissa qo`shgan. U nafaqat shox pardani erkin 
plastikasi, balki 1917 yilda chop etilgan bemor terisidan dumaloq bandni yaratish 
usulini aytib bergan va bu xaqida Gillis 1918 yil yozib o`tib ketgan. Teri nuqsonlarini 
berkitish «ommaviy ravishda» Ulug Vatan Urushi davrida qo`llanildi va bu bir necha 
o`ng minglab jangchilarni hayotini saqlab qolishda muhim rol o`ynadi. 
 
Birinchi marta xirurglarda yo`qotilgan to`qimalarni bir qancha bandlar bilan 
qayta tiklash uchun ko`p sonli plastik materiallar olish imkoni tug‘ildi. Ushbu 
operatsiyalar ko`p ekanligini hisobga olgan xolda xamda maxsus o`lchamlar kerak. 
bo`lishi va tikishda aloxida e`tibor berish kerakligini inobatga olgan xolda maxsus 
ko`nikmalarga ega bo`lgan jarroxlarga extiyoj tug‘ildi. Mikroxirurgiya yuzaga kelishi 
vaziyatni tubdan o`zgartirdi. Katta to`qimali bloklar autotranslantatsiyasi nuqson 
sohasini bir ikkita operatsiyadan keyin estetik jixatdan bartaraf qilish imkonini 
yaratdi.
Ortognatik (yoki-thog-NATH-ik) jarrohligi deb ham ataladigan jag 'jarrohligi, 
jag' suyaklaridagi nosimmetrikliklar tuzatadi va jag 'va tishlarni qayta ishlashini 
yaxshilaydi. Ushbu tuzatishlarni kiritish sizning yuzingizni yaxshilashi ham mumkin. 
Faqatgina ortodontiya yordamida hal qilib bo'lmaydigan jag 'bilan bog'liq 
muammolar mavjud bo'lsa, jag' operatsiyasi tuzatuvchi variant bo'lishi mumkin. 
Ko'pgina hollarda, sizda operatsiyadan oldin va operatsiyadan keyin tiklanish paytida 
davolanish va tekislash tugamaguncha tishlaringizda parantezlar mavjud. Ortodonti 

---