Otlashgan son fikrni stimistik jixatdan ixcham, obrazli ifodalash uchun xizmat qiladi. Hamma turlari ham turlanmaydi, chamali son (-tacha, -lab) –lar, va kasr songa qo’shilmaydi
Otlashgan son fikrni stimistik jixatdan ixcham, obrazli ifodalash uchun xizmat qiladi. Hamma turlari ham turlanmaydi, chamali son (-tacha, -lab) –lar, va kasr songa qo’shilmaydi.
Otlashgan son fikrni stimistik jixatdan ixcham, obrazli ifodalash uchun xizmat qiladi. Hamma turlari ham turlanmaydi, chamali son (-tacha, -lab) –lar, va kasr songa qo’shilmaydi.
1.I shaxs birlik egalik sanoq son otlashgan formaga qo’shilmaydi: oltim, beshim.
2. Son yasalish sistemasiga ega emas.
3. Sonning turli modal formlarini hosil qilgan forma yasovchi qo’shimchalar bor, -ta, -tacha, -tadan, -ov kabi. Sonning bu modal formalari predmetning to’dasini. Taxminiy miqdorini, taqsimini, joylashish tartibini ko’rsatadi: beshtadan daftar, III kurs, uchchala talaba.
4. Hisob so’zlari bilan qo’llanadi. 2 juft tufli, 1 so’m (pul), 1990 yil.
Sintaktik xususiyatlari:
1 metr chit,1 kg shakar: Kifoyatxon dasturxonga bir kosa osh,2 ta ravoch keltirdi.(A.q) konteksda konkretlashadi.
1 metr chit,1 kg shakar: Kifoyatxon dasturxonga bir kosa osh,2 ta ravoch keltirdi.(A.q) konteksda konkretlashadi.
1. Oldin tilga olinmagan ot oldida kelganda gumon:Kattakon yer o’choq oldida bir qariya chirsillab yonayotgan o’tga qarab jimgina o’tiribdi.
2. Holat bildiruvchi formasi sifat,ravish, ot oldida kelganda kuchaytiradi.
Kuchaytirma ravishlari (juda, g’oyat, nihoyatda)
Kuchaytirma yuklamalar (ham, hatto) kabi.
Charx urib yeg’ardi. Hakim bir tez yurardi, men esa zo’rg’a qadam bosardim.(S.B.)
Uzun tunlarning birida otam bir qiziq ertak so’zlab berdi.(S.B.)
3. 1 soni sifatlovchi sifatlanmish orasida kelganda ma’no kuchaytiradi.
Gulnor uchun ulug’ bir baxt shu uchrashuv bo’ldi.
SHunday so’zi kelsa ta’kidlash ma’nosi yanada kuchayadi: Malohat ham shunday bir narsani orzu qilib yurardi.
4. Ayiruv, chegaralov yuklamalari (gina, faqat) o’rnida qo’llanib, ajratib, ko’rsatib, chegaralash ma’nosini ifodalaydi: Kamtarlik ham bir xislat.
5. Bir son o’zi bog’lanib kelaetgan so’z bilan "hech kim", "hech qanday" olmoshlari ma’nosida ham keladi: Kunlik normasini bajarmagan bir kishi qolmadi.
6. Uyushiq bo’lakli gaplarda, qo’shma gaplarda bog’lovchi, ayiruv bog’lovchi vazifasini bajarishi mumkin.
1 soni boshqa sonlarga xos semantik ,grammatik belgilaridan tashqari o’ziga xos xususiyatlarga ega. Avvalo miqdor tushunchasini ifodalaydi.