O‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi X. S h e n n a y e V, T. B a y m u r a t o V sug‘urta ishi

Sug‘urtaning
funksiyalari
1-chizma. Sug‘urta funksiyalarining majmuasi.
1
O‘zbekiston Respublikasining «Sug‘urta faoliyati to‘g‘risida»gi Qonuni,
3-modda.

---

9
Sug‘urta — moliyaviy ta’minot vositasi sifatida mijozlarning

mol-mulkini risklardan himoyasini kafolatlashi orqali sug‘urta-
lanuvchining ijtimoiy-iqtisodiy himoyasini ta’minlaydi.
Bizning nazarimizda, bunday himoya ta’minlanishida sug‘ur-
taning riskdan himoya funksiyasidan farqli ravishda ijtimoiy
himoya funksiyasi mijoz uchun ahamiyatliroq sanaladi. Bu holat
rivojlanayotgan davlatlarda fuqarolarning jon boshiga olayotgan
daromadlari nuqtayi nazaridan kelib chiqib, yangi mulklarni sotib
olish imkoniyatlari cheklanganligi sababli, ular uchun ko‘proq
mohiyat kasb etishi bilan izohlanadi.
Sug‘urta faoliyatining talab va taklif asosida rivoj topishi, bir
tomondan, turli mulkchilik shakllaridagi sug‘urta tashkilotlarining
faoliyat ko‘rsatishlari uchun zaruriy shart-sharoitni yaratsa,
ikkinchi tomondan, xo‘jalik subyektlarining mol-mulk hamda
daromadlarini kutilmagan turli risklardan himoyasini ta’minlaydi.
Xuddi shunday asosga ko‘ra, sug‘urta xizmatiga bo‘lgan talabdan
kelib chiqib, subyektlarning qarorni qabul qilish bosqichlari (2-
chizma) namoyon bo‘ladi:
a) sug‘urtaga bo‘lgan talabni aniqlash. Subyektlar tomonidan
sug‘urta xizmatiga bo‘lgan talab xilma-xilligiga qaramasdan, ular
o‘rtasida o‘zaro umumiylik mavjuddir.
Bizning fikrimizcha, subyektlarning mazkur talablarga bo‘lgan
ehtiyoj va maqsadlaridan kelib chiqib, ularni quyidagicha
guruhlash mumkin:
— mol-mulk va ishlab chiqarish jarayoni bilan bog‘liq
munosabatlarda namoyon bo‘ladigan murakkab risklardan
himoyalanishga bo‘lgan ehtiyojga asoslanib;
— kutilmagan iqtisodiy risklardan himoyalash yuzasidan ishlab
chiqarish uzluksizligini ta’minlashga qaratilgan maqsaddan kelib
chiqib;
2-chizma. Sug‘urtaga bo‘lgan talab asosida