Ortopedi kliNİĞİ hemşİrelik rehberi



Yüklə 314,84 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə2/5
tarix16.03.2017
ölçüsü314,84 Kb.
#11576
1   2   3   4   5

14

gereği hastaya en yakın pozisyonda bulunan hemşire hastanın korku ve 

endişelerini yenmesine yardımcı olarak cesaretlendirmelidir. Hastaya yapılacak 

cerrahi girişimin amacı hakkında bilgi verilmesi, kullanılacak malzemelerin ve 

cihazların gösterilmesi, servisin tanıtılması, mümkünse bu ameliyatı geçirmiş 

ve iyileşmekte olan hastalarla tanıştırılması hasta için rahatlatıcı olabilir. Hastaya 

ameliyat ve anestezi endişesini giderecek, erken ve geç ameliyat sonrası 

dönemi içeren bilgi vermek bireyin rahatlamasını sağlayacaktır. Ameliyat öncesi 

dönemde hastanın psikolojik olarak hazırlanması, ameliyatta az anestezik, 

ameliyat sonrasında da az analjezik kullanılmasına, ameliyat sonrasında hızlı 

iyileşmeye, erken taburculuğa ve kısa sürede bağımsızlığa geçişe yardımcı olur 

Ağrı: Evrensel insan deneyimlerinden biri olan ağrı, özünde yaşamı tehdit 

etmemesine karşın, bireyin günlük yaşam aktivitelerini sürdürmesini 

engelleyerek yaşam kalitesini düşürebilir. Ağrı ve anksiyete arasında doğrudan 

bir ilişki olduğu ve ağrının anksiyete düzeyini, anksiyetenin ise ağrı şiddetini 

artırıcı bir etki gösterdiği bilinen bir gerçektir Bilgisizliğin neden olduğu 

korku ve anksiyete, ameliyat sonrası ağrıyı şiddetlendirerek ağrı kesicilere 

olan gereksinimleri de arttırmaktadır. Ağrı, hastayı TKP ameliyatına götüren 

nedenlerin başında gelmektedir. Günümüzde ağrı yaşamsal bulgu olarak ele 

alındığından, hasta ağrısının olduğunu söylüyorsa ağrısının olduğunun kabul 

edilmesi gerektiği belirtilmelidir. Hemşire ağrının yönetimi konusunda kapsamlı 

bir değerlendirme yapmalı, hekim isteminde varsa analjeziklerini zamanında 

uygulamalı ve ağrının giderilmesinde alternatif yöntemleri (dinlenme, gevşeme, 

ilgiyi başka yöne çekme) uygulamalıdır.

Tıbbi Önlemlerin Alınması: TKP pek çok komplikasyonun yaşanmasına neden 

olduğu için yüksek riskleri olan bir ameliyattır. Planlı bir ameliyat olan TKP’ de, 

hastanın iyileşme sürecinde daha fazla yarar görmesi ve olumsuz deneyimler 

yaşamasını önlemek amacıyla; kilolu ise zayıfl atılması, sigara kullanıyorsa 

bırakması, kan transfüzyonu için gerekli kanın ameliyat öncesi ya kendisinden 

ya da kan bankasından elde edilmesi, kullandığı bazı ilaçların kesilmesi, hastanın 

diş çürüğü, idrar yolu enfeksiyonu, ciltte enfekte yaralar veya başka herhangi bir 

enfeksiyon kaynağı varsa bunların tedavi ve bakımının yapılması gerekmektedir. 

Hastaya ameliyatın bir hafta öncesinde oral demir preperatları başlanması 

gerekebilir. Yaşam bulgularının alınması, gerekli biyokimyasal analizleri için kan 

örneği alınması, cilt temizliğinin yapılması ve açlık süresinin istenilen düzeyde 

olması sağlanmalıdır.



15

Emboli riskini azaltmak amacıyla tedavi planında yer alan düşük molekül ağırlıklı 

heparin uygulanması ve derin ven trombozunu (DVT) önlemek amacıyla 

antiembolik çorap giydirilmesinin sağlanması, endişe ve korkunun en yoğun 

yaşandığı ameliyat sabahı hastaya psikolojik destek sağlanması hemşirenin 

sorumlulukları arasındadır. Ameliyat olacak her hasta, bilgilendirilerek 

aydınlatılmış onam izinleri alınmalıdır. Aydınlatılmış onam izni hasta ve 

sağlık bakım ekibi açısından yasal güvence anlamını taşıdığından hasta 

ameliyathaneye alınmadan önce aydınlatılmış iznin alınıp alınmadığı kontrol 

edilmelidir. Oturabilmeleri için kalça yüksekte kalacak şekilde oturabilecekleri 

yatak, koltuk, sandalye, klozet ve araba koltuğu gibi koşulların sağlanmasının 

gerekliliği hemşire tarafından hastalara anlatılmalıdır. 

 Hasta ameliyattan 8-10 saat öncesinden aç bırakılır. Hastanın endişelerini 

açıklaması sağlanır. Geceyi rahat geçirmesi sağlanır. Hastadan yazılı izin alınır.

 Ameliyat Günü:

• Takıları çıkarttırılır.

• Oje ve makyaj varsa sildirilir.

• Ameliyat gömleği giydirilir. 

• Varsa preop profl aksisi uygulanır.

• Dosyası ile birlikte sedyeye alınarak ameliyathaneye gönderilir. 

Ülkemizde TKP ameliyatı sıklıkla genel anestezi altında uygulanmasına 

karşın son zamanlarda spinal anestezi de kullanılmaktadır. Hastalar ameliyat 

ve anesteziye ilişkin korkuları nedeniyle tamamen bilinç kaybının olmasını 

istediklerinden daha çok genel anesteziyi tercih etmektedirler Yurtdışında ise 

epidural ve spinal anestezi daha sık kullanılmaktadır. Birey total kalça protezi 

girişimi tamamlandıktan sonra sedyeye alınır, röntgen çekilir ve yoğun bakım 

ünitesine alınmaksızın gideceği servise nakil edilir. Ameliyat sonrası servise 

transferi öncesinde hastaya yatakta sırtüstü pozisyon verilerek bacakları düz 

bir şekilde uzatılır. Hastanın bacakları arasına özel aletler ya da yastık konarak 

bacakları birbirinden uzak pozisyonda tutulur. Bu pozisyon protezin yerinden 

çıkması engellenir. Derin ven trombozu gelişmesini önlemek için hastaya 

varis çorabı giydirilir. Sıvı elektrolit dengesinin sağlanması için serum takılır. 

Bütün bunlar ve ameliyat yerinde biriken kanın dışarı atılmasını sağlamak 

için drenlerinin olacağı, üriner kateterinin olabileceği, kan kaybı fazla ise kan 

transfüzyonunun yapılabileceği gibi konularda hastanın bilgilendirilmesi, 

ayılması sırasında olumsuz deneyimler yaşamasını önleyecektir. 



16

 Total kalça protezi ameliyatı sonrası hemşirelik bakımı  

Ameliyattan gelen hasta hemşire refakatinde, ameliyatın özelliğine göre 

doktor eşliğinde yatağa alınır. Hastayı hareket ettirmeden iki ya da üç kişiyle 

aynı anda hareket edilerek hasta yatağa alınır. Hastaya ameliyatının özelliğine 

ve anesteziye uygun pozisyon verilir. Bacaklarının arasına yastık konulur. 

Mayisi, drenleri ve ameliyat yeri kontrol edilir. Gerekli kayıtlar yapılır. AÇS 

(aldığı çıkardığı) ve hemogram takibi yapılır. Hasta yakınları hastanın durumu 

ve ameliyat sonrası yapılması gerekenler konusunda bilgilendirilmelidir. ANT 

takibi ilk 3 saatte her 15 dakikada bir, daha sonraki 2 saatte; 30 dakikada bir, 

stabil olduktan sonra ameliyat öncesi bulgularla uyumlu oluncaya kadar izlenir. 

Anestezinin etkisiyle hastada kusma gerçekleşebilir. Hastanın kusmuğunun 

solunum yoluna kaçmaması, başını yana çevirerek kusması sağlanır. Ağrısı 

olduğunda ağrı kesici yapılır. Hastanın durumuna göre röntgeni çektirilir.

Kalça protezi ameliyatı yapılan hastaya sunulan hemşirelik bakımında; 

hastanın günlük yaşamak tivitelerini gerçekleştirmek için bağımsızlığını 

kazanana kadar gereksinimlerinin karşılanması önemlidir. Ameliyat sonrasında 

hareketsiz kalmasının sağlanması, komplikasyonları ve anksiyeteyi önlemeye 

yönelik hastayı rahatlatıcı önlemlerin alınması, ağrının yönetimi, ağırlık 

vermeye hazırlama ve hastanın psikolojik ve sosyo-kültürel yaşamında kendi 

kendine yeterli duruma gelmesini sağlamaya dikkat edilmesi gerekir. TKP 

ameliyatı sonrası erken dönemdeki hasta bakımı; ağrının yönetimini, sıvı 

elektrolit dengesi ve yaşam bulgularının izlenmesini, nörovasküler durumun 

değerlendirilmesini, pansuman yerinin ve drenajının gözlenmesini, kapsar. Ve 

yine hasta ayıldıktan sonra iki saatte bir ayak bacak egzersizlerini başlatmayı, 

derin solunum ve öksürmede cesaretlendirmeyi, derin ven trombozunun 

gelişmesinin önlenmesini, hidrasyonu, yatak istirahatı boyunca iki saatte 

bir pozisyon değişikliğini, yastık ile bacak abduksiyonunun sağlanmasını ve 

fizyoterapiye başlamayı da kapsamalıdır. Ameliyat sonrası komplikasyonların 

önlenmesi, hızlı iyileşmenin yanı sıra, hastanın hastanede kalış süresini azaltarak; 

mali kaybının, üzüntü ve ağrısının minimum düzeyde tutulmasını ve en 

önemlisi de yaşamın korunmasını sağlayacaktır. 

TKP ameliyatı sonrası hastaların karşılaşabilecekleri sorunlara yönelik 

hemşirelik girişimleri

Ağrının Yönetimi: TKP uygulanan hastalar sıklıkla kronik ağrı öyküsüne sahip 

olsalar da ameliyat sonrası dönemde deneyimlenen akut ağrının etkili bir 

şekilde yönetilmesi önemlidir. Ağrı kontrol altına alındığında, hastalar daha kısa 

sürede hareket edebilir ve böylece hastanede yatışla ilgili komplikasyonların 


17

riski azaltılmış olur. Ameliyat sonrası şiddetli ağrı, hastada derin solunum, 

öksürük egzersizlerini uygulamada, yatakta dönme ve ayağa kalkmada isteksizlik 

oluşturabilmektedir. Hemşire ameliyattan sonra gelişen ağrıyı gidererek hastayı 

rahatlatmak amacıyla 24 saat boyunca hekim istemine göre 4-6 saatte bir 

ağrı kesici uygulamalıdır. Ağrının değerlendirilmesi, etkin bir iletişim ve oral 

analjeziklerle birlikte hasta kontrollü analjezinin kullanımı ağrının yönetimi için 

en etkili yöntemdir 

Yaşam bulguları ve nörovasküler durumu değerlendirme: Ameliyattan 

sonra hastanın yaşam bulguları ilk 3 saatte her 15 dakikada bir, daha sonraki 2 

saatte; 30 dakikada bir, stabil olduktan sonra ameliyat öncesi bulgularla uyumlu 

oluncaya kadar izlenir. Ameliyattan sonra ilk 2 gün içinde 1-2 saatte bir periferik 

emboli ve alt ekstremitelerde sinirsel işlevleri değerlendirmeye yönelik izlem 

yapılmalıdır (alt ekstremitede nabız, renk değişikliği, ağrı, duyu ve motor refl eks 

kontrolü gibi). Protez uygulanan ekstremitenin nörovasküler durumu, doktor 

istemi doğrultusunda saatte bir ya da iki saatte bir değerlendirilir. Genellikle 

ameliyatın beşinci ya da altıncı günü fizik tedaviye başlanır. Hasta, önce koltuk 

değneği ya da yürüteçle, daha sonra bastonla yürütülür.

Yara bakımı ve pansumanı: Akut enfeksiyonu saptamak için insizyon bölgesi 

lokal enfeksiyon belirtileri açısından gözlenmelidir. İnsizyon bölgesindeki sıvıyı 

dışarı almak amacıyla yerleştirilen vakum drenlerinden gelen sıvı, renk, miktar, 

yoğunluk açısından kontrol edilmeli ve önemli değişiklikler kaydedilerek hekim 

bilgilendirilmelidir.

Deri bütünlüğünü sağlama ve sürdürme: Hastanın pozisyonunun iki saatte bir 

değiştirilmesi, elastik çorap ve masaj ile basınç altında kalan bölgelerin basınç 

yarası yönünden gözlenmesi ve komplikasyonların önlenmesi için yatak içinde 

de hareket aktivitesine başlatılır ve venöz dolaşım kolaylaştırılır. Bu sırada cilt 

kuru ve temiz tutulmalı, yatak çarşafl arı gergin, kuru ve kırışıksız olmalı, yatak 

içersinde egzersizler sürdürülmeli ve hasta mümkün olduğunca erken ayağa 

kaldırılmalıdır. Aktivitelerinde bağımsızlığını kazanması, taburculuk süresini 

kısaltan en önemli nedenlerden biridir. Femur başının onarımından sonra, 

protezin yerinden oynama riski meydana gelebilir. Çıkık riskini azaltmak için 

90 dereceden fazla fl eksiyon, orta hattın gerisine addüksiyon (kol ve bacağın 

vücut eksenine yaklaşma hareketi) ve iç rotasyon gibi kalça hareketlerinden 

kaçınılır. Etkilenen ekstremitede kısalık, hareketlerde uyumsuzluk-yetersizlik, 

anormal olarak % 2’sinde sıklıkla ameliyattan sonra ilk 6-8 hafta içinde ortaya 

çıkabilir. Ameliyattan sonraki birinci ya da ikinci gün hastanın, dikkatli bir 


18

şekilde yataktan kaldırılmasına ve çok kısa bir süre yatağın yanında durmasına 

izin verilir. TKP revizyonunun en sık nedeni olan gevşeme, obez, aktif ve erkek 

hastalarda daha sık görülmektedir. 

Egzersiz: Ameliyat öncesinde öğretilen derin solunum ve öksürük egzersizlerini 

ameliyat sonrası hastanın uygulaması sağlanır. Hastanın yardımsız yürümesinde, 

kas gücünü yeniden kazanmasında yardımcı olacak egzersizlere ameliyattan 

sonraki gün yatak içinde başlanabilir. Egzersizlerin uygulanması için hasta 

desteklenmeli, ayağa kalktığında kendisine kazandıracağı yararlar konusunda 

eğitilmelidir. Kasların güçlendirilmesi amacıyla quadriseps egzersizleri 

yaptırılmalıdır. Bu egzersizler bacak kaslarının uzatılmasını ve dizi yatağın 

içine doğru ittirmeyi gerektirir. Ayak bileği rotasyonu ve fl eksiyonu, baldır 

venlerinde derin ven trombozu oluşmasına neden olan kanın birikmesini 

önlemeye yardımcı olacağından bir an önce bu egzersizlere başlanmalıdır. TKP 

ameliyatından sonra günlük yaşam aktivitelerini sürdürmede güvenli hareket 

etme ve egzersiz uygulamalarının bilinmesi ve uygulanması erken hareketliliği 

sağlar ve fiziksel uyumu arttırır. TKP sonrası gelişen herhangi bir komplikasyon, 

hastanede kalış süresini uzatacağından hastanın erken dönemde hareket 

ettirilmesi ile bu komplikasyonların birçoğu engellenebilir. Hareketler pasiften 

yarı aktif, aktif ve dirençli egzersizlere doğru ilerlemelidir.

Kalça eklemine aşırı yüklenme yapan egzersizlerden kaçınılmalıdır. Egzersiz 

uygulamaları kurumdan kuruma farklılık gösterse de;1. gün hasta,  hemşire 

gözetiminde yatakta oturtulur, yatağın kenarındaki sandalyeye oturtulur ve 

yürüteç ile beş adım yürüyebilir.  2. ve 3. günlerde hemşire denetiminde yürüteç 

ile on adım, ertesi gün yirmi adım yürüyebilir, 4. gün yüksek bir sandalyeye 

yardımsız oturup kalkabilir, 5. gün yatağından yardımsız çıkıp, inebilir, 9. gün 

koltuk değnekleriyle bağımsız olarak yürüyebilir ve birkaç basamak inip çıkabilir. 

Hastanede kaldıkları süre içersinde sağlık ekibi üyelerinin gözetiminde ve 

rehberliğinde olan hastalar, taburcu olduktan sonra günlük yaşam aktivitelerini 

nasıl sürdüreceklerini bilmek isterler.  Hastaneden taburcu olmadan önce 

hastaya ve evdeki bakımında yardımcı olacak kişiye; evdeki yaşamın bağımsız 

ve güvenli bir biçimde sürdürülmesine, yani kalça eklemini koruyarak günlük 

yaşam aktivitelerini yerine getirmelerine yönelik taburculuk öncesi evde 

bakım eğitimi verilmelidir. Sonuç olarak, büyük bir cerrahi girişim olan TKP 

uygulaması, birçok cerrahi girişimde olduğu gibi bireyi sosyal, psikolojik ve 

fizyolojik anlamda her yönü ile ve derinden etkilemektedir. TKP ameliyatı sonrası 



19

hastaların yeniden bağımsız olmaları belirli bir zaman almakta ve hastalar 

günlük yaşama uyum sağlamaları konusunda bilgi ve desteğe gereksinim 

duymaktadırlar. TKP ameliyatı olacak/olan bireylere verilecek hemşirelik 

bakımının ameliyat öncesi, sırası ve sonrasını kapsayacak şekilde ve uzun süreli 

olması, hazırlanmış eğitim kitapçıklarının verilmesi, bir sorun yaşadıklarında 

nereye ve nasıl ulaşacakları konusunda gerekli açıklamalar yapılması hemşirenin 

sorumlulukları arasındadır.

Ayağa kaldırma: Erken ayağa kalkmada cesaretlendirme, komplikasyon 

oluşumunu engellemesinin yanı sıra hastanın bağımsızlığını erken dönemde 

elde etmesinde de en etkili yöntemdir. Hasta tolere edebildiği ölçüde hareket 

ettirilir ve hareketlerinde cesaretlendirilir.

Hastanın taburcu sonrası eğitimYara bakımı: Yara tamamen kapanıncaya 

kadar suyla temas ettirmemesi, yara yerinde kızarıklık, şişlik, hassasiyet 

olduğunda başvurması gerektiği belirtilmelidir. 

Beslenme: Ameliyatı izleyen bir iki hafta boyunca yemede isteksizlik görülebilir. 

Herhangi bir sakıncası yoksa demir destekli bir beslenme rejimi doku 

yenilenmesi ve kas gücünü kazanma açısından önemlidir. Bu süreçte bol sıvı 

tüketilmelidir.

Aktivite: Ameliyat sonrası yeni kalçanın güçlenmesi ve ona hareket 

kazandırmak için hafif ancak düzenli egzersiz yapılması ve evinin düzeninin 

kendisi için güvenli olacak şekilde düzenlenmesi gerektiği anlatılır. Ameliyat 

yerinde hafif bir uyuşma ve eğildiğinde sertlik hissedebileceğini ve bunun 

zamanla geçeceğinin belirtilmesi gerekir. Havaalanında ve binalarda metal 

dedektörlerde alarm çalabileceğini ve bunun için belge taşıması gerektiği 

anlatılmalıdır. Hastanın 3 ay belirli hareketleri yapması yasaklanır. Hastaya 

bağdaş kurmaması, kalçasını 90 dereceden fazla kırmamasını, ayaklarını içe ve 

dışa doğru çevirmekten kaçınmasını, bacak bacak üzerine atmaması, çorap 

giymemesi ve namaz kılma pozisyonu almaması gerektiği söylenir.   Kendisine 

epikriz verilerek yapılan müdahale, tedavi,  ne zaman ve hangi durumlarda 

hastaneye başvurması gerektiği söylenir.   


20

AMELİYAT SONRASI UYGULANACAK EGZERSİZLER

21

22

9.MENİSKÜS YIRTIKLARI

Vücudumuzun en sık yaralanan bölgelerden birisi menüsküslerdir. Menisküsler 

diz bölgesinde en büyük iki kemiğin kesiştiği noktada ‘C’ şeklinde olan ince 

yastıkçıklardır. Futbol gibi karşılıklı temas sporlarında dizin dönmesi, ani 

hareketlerde meydana gelen katlanma, tek diz üzerine yük alınması sonrasında 

menisküsler yırtılabilir. Sporcularda bu yaralanmalara ön çapraz bağ (ÖÇB) 

yaralanmaları da eşlik edebilir.

İleri yaş grubunda ise menüsküsler herhangi bir travma olmaksızın dizde 

gelişen dejenerasyon ve kıkırdak hasarına bağlı olarak yırtılabilirler. Ayrıca her 

yaş grubunda bir travma olmaksızın dejenerasyonla giden yırtıklar görülebilir.



Belirtiler

• Dizde gerginlik ve şişlik 

• Eklem hareket açıklığında azalma 

• Dizde sıvı toplanması 

• Menisküsün yırtık parçası eklem içine düştüğünde takılma, kitlenme. 

Tedavisi

Menisküs cerrahisi günümüzde hemen sadece artroskopik cerrahi ile 

yapılmaktadır.

1. Meninsektomi (yırtık menisküsün alınması); En sık uygulanılan diz artroskopik 

cerrahisidir. Hasarlı menisküs bölümü kesilerek çıkarılır. Küçük yırtıklarda 

menisküsün de küçük bir bölümü alındığı için hastalarda herhangi bir 

fonksiyonel kayba neden olmaz.

 Menisküs alınmasının avantajı hastaların ameliyattan 4 saat sonra yürümeleri ve 

3 hafta sonra spora dönmeleridir.

 Artroskopinin Avantajları

• Küçük kesilerle ameliyat yapıldığı için dikiş kullanılmaz. 

• Hastanın hastanede yatma süresi çok kısadır. 

• Hastanın işe dönme süresi diğer ameliyatlara göre çok kısadır. Klasik yöntemle 

yapılmış bir menisküs yırtığı ameliyatından sonra hastanın işine dönme süresi 

1-2 ayı bulurken, artroskopik yöntemle yapıldığında hasta 1 hafta 10 gün 

içinde işine dönebilmektedir. 

• Klasik yöntemle yapılan ameliyattan sonra hasta 2 hafta koltuk değneği 

kullanırken, artroskopik ameliyattan sonra hasta hemen basabilmekte ve hiç 

koltuk değneği kullanmamaktadır.

• Kesi yeri çok küçük olduğu için yara iyileşmesinde sorun olmaz, ameliyat 

sonrası iltihaplanma riski çok düşüktür.    


23

Ameliyat öncesi hemşirelik bakımı 

• Psikolojik hazırlık

• Fizyolojik hazırlık

• Yasal hazırlık

• Ameliyat öncesi eğitim

 Ameliyat sonrası hemşirelik bakımı

• Ameliyattan gelen hasta hemşire refakatinde, ameliyatın özelliğine göre 

doktor eşliğinde yatağa alınır.

• Hastayı hırpalamadan iki ya da üç kişiyle aynı anda hareket edilerek hasta 

yatağa alınır.

• Hastaya ameliyatının özelliğine ve anesteziye uygun pozisyon verilir.

• Spinal anestezide hastanın başı yükseltilerek yatırılır. Bol bol sıvı alması sağlanır. 

2-3 saat sonra yemek yiyebilir.

• Mayisi,  drenleri ve ameliyat yeri kontrol edilir. Gerekli kayıtlar yapılır. AÇS ve 

hemogram takibi yapılır.

• Hasta yakınları hastanın durumu ve ameliyat sonrası yapılması gerekenler 

konusunda bilgilendirilmelidir.

• Hastanın durumuna göre 3 kez ANT takibi yapılır.

• Hastanın dizinde şişlik ve ağrı olmaması için dizinin altına yastık konulmalıdır. 

Saatte 20 dk buz uygulaması yapılır. 

• Hastanın durumuna göre röntgeni çektirilir.

• Hastanın ayağa kalkmadan önce 5 dakika kadar oturtularak başın 

dönmediğinden emin olunmalı, başı dönerse uzanarak 1 saat sonra ayağa 

kaldırma yeniden denenmelidir. Koltuk değneğine ihtiyaç duymadan 

korkusuzca basabilir ve dizini bükebilir.

• Hastaların dizinde (kliniklerde uygulama farkları vardır ) elastik bandaj, bacağa 

giydirilmiş antiembolik çorap bulunur. 

Hastanın taburcu sonrası eğitimi

Şişlik: Ameliyat sonrası şişlik olma ihtimaline karşılık birkaç gün bacağını 

yüksekte tutması ve şişlik ve ağrıyı azaltmak için saatte 15-20 dk buz uygulaması 

gerektiği anlatılmalıdır.

Yara bakımı: Hastanın yara yerine su değdirmemesi, yalnızca duş olarak banyo 

yapılabileceği, pansumanını aksatmaması söylenmelidir.



24

Fiziksel aktivite: Ameliyattan sonra bir süreliğine koltuk değneği, baston 

kullanabilir. Ani hakaretlerden ve ciddi yük kaldırmadan uzak kalması söylenir. İşi 

ayakta olanların işlerine dönmelerine 10. gün izin verilir. Hastalar düz koşuya 20. 

gün başlayabilmekte ve spora birinci ay sonunda dönmektedirler. Profesyonel 

sporcularda özel rehabilitasyon programları ile 20. gün sportif aktiviteye 

dönmeleri mümkündür.

Egzersiz: Bacak ve diz kaslarını güçlendirmek için birkaç hafta boyunca diz 

egzersizlerini yapmalıdır.

Komplikasyonlar: Hangi durumlarda hastaneye başvurması gerektiği söylenir

(ateş, titreme, şiddetli ağrı, şişlik, nefes darlığı ve göğüs ağrısı).

10. DİZDE KİREÇLENME (GONARTROZ)

Osteoartrit (kireçlenme) ağırlık taşıyan eklemlerin yaşlanmaya bağlı olarak 

yozlaşmasıdır. Kireçlenme kıkırdaktan başlar, kıkırdak altındaki kemiği, 

eklem kapsülünü ve eklem çevresindeki bağları etkiler. Hatta ağrıdan dolayı 

kullanılamayan kaslarda incelmeler ve sertleşmeler olur.

Diz vücudun en fazla ağırlık taşıyan ve dolayısıyla kireçlenmeden en fazla 

etkilenen eklemlerinden biridir. Gonartoz orta ve ileri yaşlarda görülür. 50 yaşın 

üzerinde kadınlarda daha sık görülür. Hastalar genellikle kiloludurlar. Daha önce 

geçirilen eklem ameliyatları, travmalar, spor yaralanmaları, iltihaplı romatizmalar, 

doğuştan gelen bazı bozukluklar en önemli sebepleridir. 



Belirtiler

• Eklemlerde ağrı ve tutukluk hastalığın ilk belirtisidir.  

• Hastalık bazen hiçbir belirti vermeden ilerleyebilir. Hastalık ilerledikçe eklem 

hareketleri kısıtlanır, yürümek ve merdiven inmek-çıkmak zorlaşır. Bazen 

topallama olabilir. 

• Eklemin düzeni bozulur, bacaklarda eğilmeler olabilir. 

• Eklem içinde, dizin arkasında ve eklemin ön tarafında bursalarda iltihaplı 

şişkinlikler olabilir.

• İlerlemiş ve rehabilite edilmemiş dizlerde dizi doğrultmak ya da bükmek zor ve 

ağrılı olabilir. 



25

Tedavide önemli unsurlardan biri de diz koruma prensiplerinin uygulanmasını 

ve günde en az iki defa 10’ar dakika hekim ve fizyoterapist kontrolünde yapılan 

egzersizlerdir. Bütün bu tedavi metotlarına rağmen hastanın şikâyetleri devam 

ediyorsa cerrahi tedavi uygulanır. 


Yüklə 314,84 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin