O’simliklar fiziologiyasi

Nazorat uchun savollar.

1. 
   Barg pigmentlari necha xil va ularning turlari?
   
2. 
   Xlorofillning vazifasi nima?
   
3. 
   Bargdan pigmentlarni qanday ajratish mumkin?
   

22-LABORATORIYA ISHI
Yashil barg pigmentlarini Kraus usuli bо‘yicha ajratish va fluoressensiya
hodisasini kuzatish


Darsning maqsadi: Yashil barg pigmentlarini Kraus usuli bо‘yicha ajratib olish va ularning xossalarini о‘rganish, fluoressensiya hodisasini kuzatish.
Umumiy ma’lumot: Xloroplast tarkibida uchraydigan pigmentlar fotosintez jarayonida asosiy rol о‘ynaydi. Xloroplastlar tarkibida uchraydigan pigmentlar asosan uchta sinfga bо‘linadi: 1) xlorofillar, 2) karotinoidlar, 3) fikobilinlar. 1906-1914 yillarda nemis kimyogari R.Vilshtetter xlorofillning kimyoviy tarkibini har tomonlama о‘rganish natijasida uning elementar tarkibini aniqladi:
xlorofill "a" – С₅₅N₇₂0₅N₄Mg
xlorofill "b" – С₅₅N₇₀0₆N₄Mg.
Quyosh energiyasining yutilishida ishtirok etadigan xlorofill pigmentlari a (C₅₆H₇₂O₅N₄Mg) va b (C₅₆H₇₀O₆N₄Mg) shaklda bo’ladi. Bulardan tashqari suvo’tlarda d (C₅₅H₇₁O₁N₄Mg) va ximiyaviy formulasi aniqlanmagan c xlorofill turlari va oltingugurt bakteriyalarida bakterioxlorofill deb atalgan yashil pigmentlar mavjud. Xlorofilldan boshqa zarg’aldoq ksantofill va sariq karotin pigmentlari xloroplast tarkibida bo’ladi.
Kerakli asbob va reaktivlar: O‘simlikdan yangi uzib olingan yoki quritilgan barg, 96% li etil spirti, benzin, elektr lampa, probirkalar, shtativ, pipetka, filtr qog‘oz, voronka, chinni kosacha, tarozi.
Ishni bajarish tartibi: 22-laboratoriya ishida berilgan usullarda filtrat tayyorlab olinadi. Pigmentlarning xususiyatlari bilan tanishish uchun, tayyor filtratdan foydalanib o‘simlik bargi tarkibidagi pigmentlarni quyidagi usullarda ajratib olinadi.