159
shisha tolali kabellar (optovolokonniye kabeli, fiber optic).
Kabelning har bir turining o‗z afzalliklari va kamchiliklari mavjuddir,
shuning uchun kabel turini tanlanganda hal qilinayotgan masalaning xususiyatini,
shuningdek, alohida olingan tarmoq xususiyatini va avvaldan mavjud bo‗lgan
barcha korxona standartlarining o‗rniga, 1995-yilda qabul qilingan EIA/TIA 586
(Commercial Building Telecommunication Cabling Standard) standarti mavjud
bo‗lib, hozirgi vaqtda shu standartdan foydalaniladi.
O‗ralgan juft simlar hozirgi kunda eng arzon va eng ko‗p tarqalgan
kabellarda ishlatiladi. O‗ralgan juftlik asosidagi kabel tuzilishi ikkita mis sim
dielektrik material bilan har biri alohida qoplanib, ular o‗zaro bir-biriga o‗ralgan,
bunday juftliklarning bir nechtasi umumiy dielektrik (plastikli) g‗ilofga olingan
bo‗ladi. U ancha egiluvchan va uni aloqa kanaliga yotqizish qulaydir.
Odatda o‗ralgan juft kabel tarkibi 2 ta yoki 4 ta juftlikdan iborat bo‗ladi
2.1-rasm. O„ralgan juft kabelining tuzilishi. Himoyalanmagan o‗ralgan juftliklar tashqi elektromagnit xalaldan (pomexa)
sust himoyalangan va shuningdek, sanoat ayg‗oqchiligi maqsadida axborotlarni
eshitishdan ham himoyalanmagan. Axborot o‗g‗irlashning ikki turi ma‘lum:
ulanish (kontaktniy) va ulanmasdan masofadan turib (beskontaktniy). Ulanish
orqali axborotni o‗g‗irlash ikkita ignani kabelga sanchish orqali amalga oshirilsa,
ulanmasdan axborotni o‗g‗irlash esa kabel tarqatadigan elektromagnit maydonni
radio orqali qabul qilish usulidan foydalanib amalga oshiriladi. Bu kamchiliklarni
bartaraf etish uchun kabel himoyalanadi (ekranlanadi). To‗qilgan juftlikni (STP)
ekranlashtirish vaqtida har bir juftlikni ochiq to‗qilgan metall simli qobiq
(ekranning) ichiga joylashtiriladi. Bunday konstruksiya kabelni nurlanishini
