Otakoidler Prof. Dr. Süleyman aydin

Mide motilitesini etkilemez

H2 antagonistleri

• Ilk uye: simetidindir.

• Ranitidin

• Imidazol yerine furan halkası vardır
• H1 reseptörleri etkilenmez
• Tek doz 12 saat etkili. (p.o)
• 4-6 hafta, 150 mg, 2 kez.
• i.v., infuzyon, i.m. verilebilir
• Renal tubuler sekresyonla atılır
• GI yan etkiler, başağrısı, yorgunluk, yaşlılarda halusinasyon, trombositopeni.
• Hepatik kan akımını azaltır.

Famotidin

• Imidazol yerine tiazol halkası var

• ranitidin.den daha uzun etki suresi

• Duodenum ulserinde gunde tek doz (yatarken) oral, 40 mg.

Nizatidin

• Uzun etki süreli

• Gunde tek doz (yatarken) 300mg, p.o.

• Terleme, ukrtiker, hepatik hucre zedelenmesi, transaminaz duzeyinde artis.

• Trombositopeni, hiperurisemi

H2 antagonistlerinin kullanımı

• Duodenum ulseri

• Mide ulseri

• Zollinger-Ellison sendromu

• Analjezik gastroenteropatisi

• asid.aspirasyon sendromu (Mendelson sendromu)

• Refluks özofagit)

• Stres ulseri, kanama

• Karsinoid sendrom

Mast hücre stabilizatorleri

• Mast hücre membranını stabilize ederler

• Mast hucresinden histamin salıverilmesi inhibe olur
• Histamin reseptörleri etkilenmez

• Uyeler:

• Sodyum kromoglikat
• Ketotifen
• nedokromil

Serotonin

• Kimyasal olarak, 5-hidroksitriptamin (5-HT)

• Hayvan, bitki, omurgasızlar böcek ve çeşitli venomlarda bulunur

• (ısırgan otu, akrep arı venomu)

• 5-HT, ilaç olarak kullanımı yoktur

• Reseptörleri 5-HT.. olarak isimlendirilir

Dağılımı:

• enterik sistem, (APUD h.),
• SSS (rafe)
• Trombosit
• (hayvanlarda mast h.)

Sentez ve yıkımı:

• Triptofan

• | (triptofan hidroksilaz)

• 5-hidroksitriptofan

• | (aromatik L-aminoasid dekarboksilaz)

• 5-hidroksitriptamin (serotonin; 5-HT)

• |

• . [ reseptörlere

• bağlanma ve etki ]

Sentez ve yıkımı

• Serotonin

• | ( MAOA ve MAOB )

• 5-hidroksiindolasetaldehid

• | aldehid dehidrogenaz

• 5-hidroksiindolasetikasid (5-HIAA)

• |

• (Renal atılım)

.

• 5-HT, dışarıdan hücreye alınır (uptake). Bazı ilaçlar bu ‘uptake’ işlemini engeller (kokain, imipramin ve benzeri TCA)

• Trombin trombositlerlern 5-HT salıverilmesine neden olur

• p-klorofenilalanin, triptofan hidroksilaz inhibe eder

• p-kloroamfetamin, serotonerjik nöron toksinidir.

• Oral serotonin, MAO etkinligi nedeniyle sistemik dolaşıma geçemez

• 5-HT, Kan beyin bariyerini geçemez, ama triptofan geçer!.

Farmakolojik etkileri

• 5-HT ilaç olarak kullanılmaz

• KVS etkileri degiskendir:

• İskelet kas damarları hariç damarları büzer (cilt, mide barsak uterus, beyin umbilikal damarlar)

• Damar büzücü etkide setonerjik 5-HT1, 5-HT2 etkisine ek olarak:

• Alfa-adrenerjik reseptör aktivasyno

• Ang.II, PGF2alfa, katekolamin etkilerinin amplifiye olması önemli

• İnsan koroner arterinde dilatasyon, yuksek dozda hafif kasılma.

• Kemoreseptör uyarımı ile refleks kan basıncı yükselmesi yapar.

• Vazodilator etkiden NO sorumlu

• Renal damarlar 5-HT.ye duyarlı. Nekroza kadar giden renal damar kasılması olur.. .. Antidiurez.

• Umbilikal damar kasılması, düşük, bebek ölümü

• Pulmoner damar kasılması: venler burada çok duyarlı.

• İnsanda i.v. Uygulandıgında 3 fazlı cevap vardır.

• 1. kısa bir düşme,
• 2. kasılma
• 3. uzun süren düşme

• ( .Bezold-jarisch etkisi. )

• İnsan mast hücresinde histamin.

• Solunum sisteminde, solunum stimulasyonu (5-HT3)

• Astımlılarda bronkokonstriksiyon

• GIS, ince barsaklarda spasm, ishal.

• Sıcan mide fundusu serotonin icin bioassay organı.

• Emesis (CTZ)

• Antiemetik olarak 5-HT3 antagonistleri kullanılır. Bunlar:
• Ondansetron, granisetron, tropisetron, palonosetron..

• Adrenal medullayı stimule eder

• Rezerpin tarafından depoları boşalır.

Reseptörleri

• 5-HT1..- 7

• Reseptör grupları:

• 5-HT1 grubu: (5-HT1A, 1B, 1C, 1D, 1E, 1F) en buyuk grup.
• 5-HT2 grubu:
• 5-HT3 grubu: (Na+ geçiren iyon kanalı; depolarizasyon yapar)
• 5-HT4 grubu:
• ( 5-HT6 ve 5-HT7 vardır)