Otakoidler Prof. Dr. Süleyman aydin

Serotonin ve noradrenalin uptake inhibisyon yaparlar.

Antidepresan olarak kullanılırlar. Örnekleri:

• Mirtazepin
• Venlafaksin
• Milnesipran
• duloksetin

Peptid Yapılı Otakoidler

• Angiotensinler

• * ‘renin-anjiotensin sistemi’(R.A.S) olarak bilinir.

• * renin keşfi, 1898, KVS’de önemi 1970’ler

• * anjiotensin yapan yerler:

• * 1.1 Hormonal R.A.S; sistemin dolaşımda anjiotensin

• * renal juxtaglomerular aparat ‘dan salgılanan renin etkisi altında anjiotensinojen’den anjiotensin I ve daha sonra ang-II, ang-III ve ang-IV oluşur.

• * 1.2. Doku R.A.S.: yerel oluşur. Oluştugu dokular:

• kardiyak, damar, renal, suprarenal, serebral, pankreas, testis, hipofiz, göz ve mast h.

• * 1.3. intraseluler R.A.S.: hucre icinde oluşur.

• * Anjiotensin I’den anjiotensin II oluşması enzimatik işlemdir.

• * Bu enzimatik işlemi, Anjiotensin Dönüştürücü Enzim (ADE) yapar. (angiotensin converting enzyme: ACE)

• Angiotensinogen  A.I - A.II  AIII ve A.IV.

• (renin) (ACE)

• ADE, bradikinin’in inaktive olmasını saglar.

• Günlük alınan Na+ önemli (neden?)

Angiotensin Reseptörleri

• AT1 ve AT2

• AT1 reseptörü:

• kalp, damar, renal, suprarenal korteks, hepatik doku, adrenerjik neuron uçları, beyin.
• Gq/11
• Kardiomyosit, duz kas, endotel buyumesi ve mitotik etki.

• AT2 reseptörü:

• Adrenal medulla, uterus, ovarium, endotel, beyin, fetal doku
• Guanil siklaz, K+ kanalı açılması,
• Mitoz, apoptosis (AT2 knock.out fareler hipertansiftir)

Angiotensin Farmakolojik etkileri

• KVS’de kan basıncı artar,

• damar ve kalp stimule olur

• Sempatik tonus artar

• Aldosteron salgısı artar

• Hipertrofi

• Dipsojenik etki, tuz alma istegi

• Hipofizden ACTH ve ADH salgı artışı

• GFR ve idrarda azalma

• Proliferasyon artışı, mitojenik etki

• Proenflamatuvar etki

• Tümorlerde DRAS artışı. ACE inh. Ve AT1 antagonistleri kanser riskini azaltır.

Tedavide önemi

• ACE inhibitörlerini kullanımı:

• * esansiyel hipertansiyon,

• * konjestif kalp yetmezligi

• * Akut myokard infarktusu

• * Aterosklerotik damar hastalıgı

• * Renal yetmezlikte kullanılır

• * İlaç örnekleri:

• Kaptopril,
• Enalapril

• enalapril,

• benazepril,

• fosinopril,

• kinapril,

• lizinopril,

• moeksipril,

• perindopril,

• silazepril,

• trandolapril,

• rimapril

• Angiotensin Reseptör blokörleri

• AT1 Reseptör Blokörleri

• Antihipertansif olarak kullanımları
• Losartan, valsartan, irbesartan, kandesartan, telmisartan, olmesartan, eprosartan

• Renin inhibitörü

• Aliskiren

2. Kininler

• Peptid yapılı

• 2 ana grup: Bradikinin ve taşikininler

• Bradikininler:

• Bradikinin
• Kallidin (lizil-bradikinin)
• Metionil-lizil-bradikinin

• Taşikininler:

• P maddesi (*)
• Nörokinin A, Nörokinin B
• Hemokinin 1
• Endokinin A ve Endokinin B
• Nöropeptid K ve gama
• CGRP

• .(*) neuromediator.: Aljezi, vazodilatasyon, barsak spazmı yapar. Duz kası dogrudan kasar ve ACh salıverilmesi yapar.

• Kallikreinlerin plazma ve doku çeşitleri vardır.

• 3ncü çeşidi, sadece prostatta vardır: tanıda degeri vardır; PSA olarak bilinir.

• Kininler kininaz I ve kininaz II ‘e yıkılır.

• Kininaz II, Anjiotensin Dönüştürücü enzim (ACE) olarak bilinir.

• Bradikinin reseptörleri,

• B1 ve B2
• Gq/11
• Klinikte kullanılan agonist ya da antagonistleri yok.

• Etkileri:

• Vazodilatasyon; endotelsiz damarda dogrudan kasılma
• Proenflamasyon (prostaglandin aktivasyonu)
• Damar permeabilitesinde artış
• Damar dışı duz kaslarda kasılma: duodenum hariç kasılmalar.
• Astımlılarda bronkokonstriksiyon
• Aljezik etki güçlü
• GIS sıvı sekresyonu
• Lökosit migrasyon ve fagositoz artışı
• Doku hasarında büyüme faktoru gibi etki (proliferatif etki)
• İntrinsik koagulasyon yolak aktivasyonu
• Aprotinin (Trasylol): sıgır dokusundan elde edilir, kallikrein ve proteazları inhibe eden proteindir. Karsinoid sendrom ve KVC operasyonlarda kull.

3. Endotelinler

• 1988, endotel’den (Yanagisawa et al.)

• Çok güçlü vazokonstriktor (urotensin’den sonra bilinen en güçlü)

•