Kushonlar sulolasining siyosiy hokimiyatni egallashi. Mil.aw. 140-130 yillarda yuechji kabil
alari shimoliy sharkdan kelib, YUnon-Baktriya davlatining yunonlar zulmidan ozod bulishiga yordam
berdilar va u erda umashib koldilar. Asosiy mashguloti - dexkonchilik. YUechjilar beshta oilaga bulynib
ketgan edilar: Guyshuan, SHuanmi, Xisn, Xyumi, Xuanmi. Uzaro kabilaviy urushlarda Guyshuan kabilasi
krolga ;ta kabilalar erlarini bosib oldi va Kushon podsholignga asos soldi, yangi davlatning tepasida Kudjula
Kadfiz turdi. Uning dastlabki poytaxti Dalvarzintepa yodgorligi urnida bulgan. Vima Kadfiz davrida Kushon
xududi yanada kengaytirildi. Kanishka davrida esa juda rivojlannb kudratli davlatga aylanadi. Poytaxt
Peshovarga kuchirildi. Endilikda uning xududi Xindiston va Xutandan Uzbekistonning janubiy
viloyatlarigacha chuzilgan. Rim, Parfiya, Xitoy davlatlari katorida Kushon davlati xam yirik davlatlardan
biriga aylandi. Uz yozuviga ega edi. 22 xarfdan iborat bu yozuv kushon yozuvp deb atalgan. Bu yozuvlar
Kushon davlati zarb etilgan tangalarda aks etgan. Kushon madaniyati tugrienda: san'at namunalari
yodgorliklaridir. Ular Ayritom, Kuxna Termiz, unga yakin bulgan Koratepa buddiylik ibodatxonasi,
Faeztepa, Xolchayon, Dalvarzintepadan kuplab topilgan. SHuning singari san'at yodgorliklari Xindistonning
shimolidagi bir kator xududlar, Xodda va SHotaraka (Afgoniston), Butkara (Pokiston)dan xam topilib
urganilgan. Bu xududlardan topilgan arxeologik ashyolar kushonlar davlatida me'morchiliq musika,
xaykaltaroshliq rassomlik san'ati tarakkiyoti xakida xulosalar chikarish imkoniyatini beradi.
