O’z bеkiston rеspublikasi oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi tеrmiz davlat univеrsitеti

qo‘shma sifatlar
quyidagicha yasaladi va yoziladi: 
a) ot va otdan. Bular qo‘shib yoziladi: bodomqovoq, sheryurak; 
b) sifat va otdan. Bular qo‘shib yoziladi: qimmatbaho. 
v) ot yoki ravishga -ar qo‘shimchali fe’lni qo‘shish bilan yasaladi. Bular qo‘shib 
yoziladi: tezoqar daryo, ertapishar (o‘rik) 

---

g) otga aro, umum, yarim, g‘ayri, nim, rang so‘zlarini qo‘shish bilan. Bular qo‘shib 
yoziladi: xalqaro, umumkomanda, yarimavtomat, g‘ayridin, nimpushti. 
Qo‘shma sifatlar: a) ikki tub so‘zdan tashkil topadi: sovuqqon, xomsemiz, kamgap; b) 
biri tub, ikkinchisi yasama so‘zdan iborat bo‘ladi: ishyoqmas, erksevar, tilbilmas, 
o‘zbilarmon. 
•
birikmali sifatlar
tarkibi ikki va undan ortiq so‘zdan iborat bo‘ladi va ular 
orasidagi munosabatlar aniq sezilib turgan bo‘ladi, bunday sifatlar aralash, yo‘q, 
ko‘p, oliy, och, to‘q, to‘la, chala, yarim, bir, ikki kabi so‘zlar ishtirokida hosil 
qilinadi: qum aralash (loy), tengi yo‘q, ko‘p tarmoqli, oliy ma’lumotli, och qizil, 
qorni to‘q, to‘q qizil, to‘la huquqli, chala mulla, yarim avtomat, bir tomonlama, 
ikki qavatli, yuqori hosilli (dala), uzun tolali (paxta), yoshi ulug’ (inson), gapga 
usta (odam), oqishdan kelgan (yigit). 
•
juft sifatlar
quyidagicha yasaladi: 1) qarama-qarshi ma’noli so‘zlardan: katta-
kichik, uzun-qisqa, maza-bemaza, sezilar-sezilmas, bilinar-bilinmas, kirdi-
chiqdi; 2) sinonim ko‘rinishdagi so‘zlardan: erka-arzanda, boy-badavlat, sog’-
salomat, uzuq-yuluq, ola-chipor, soya-salqin, mo‘min-qobil, xor-zor; 3) yaqin 
ma’noli so‘zlardan: och-nahor, shaldir-shuldir, o‘ydim-chuqur, och-nochor, 
nozik-nihol, ola-quroq, kuydi-pishdi. 
Sifatlarning 
juft shakli
asosan antonimlardan hosil bo‘ladi va umumlashtirish 
ma’nosini bildiradi: yaxshi-yomon (gap), katta-kichik (bolalar). Juft sifatlar chiziqcha 
bilan yoziladi, -u, -yu yuklamalari bilan bog‘lansa, chiziqcha qo‘yilmaydi: yakkayu 
yakka farzand. 
3. So‘zlarni takrorlash bilan ham sifatlar yasaladi: bu usul yordamida sanoqli 
miqdordagi sifatlargina yasaladi: yo‘l-yo‘l (ko‘ylak), manman (odam), shiqshiq 
(tugma), liplip (chiroq), chaqchaq (odam). 
Sifatlarning