129
IX BOB.
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI KO‘P TOMONLAMA
HAMKORLIK ALOQALARINING RIVOJLANISHI
21-mavzu.
O‘zbekistonning Birlashgan Millatlar Tashkiloti doirasidagi
faoliyati va tinchlikparvar tashqi siyosati
O‘zbekiston va BMT
. O‘zbekiston Res-
publikasi 1992-yil 2-martda
BMTga qabul
qilindi va mamlakatimiz jahon hamjamiya-
tining teng huquqli a’zosi bo‘ldi. O‘zbe-
kistonning sobiq davlat rahbari Islom
Karimov tomonidan BMT minbarida ilgari
surilgan takliflar butun dunyoda tinchlik
va barqarorlikni mustahkamlash,
ijtimoiy-
iqtisodiy taraqqiyotga ko‘maklashish, yadro
quroli tarqalishining oldini olish yo‘lida
jahon hamjamiyatini birlashtirishga intilayotgan BMT va keng jahon
hamjamiyati tomonidan qizg‘in qo‘llab-quvvatlandi. Jumladan, 1993-yil
28-sentabrda BMT Bosh Assambleyasining 48-sessiyasida Mamlakatimiz
Birinchi Prezidenti Islom Karimov ilk bor ma’ruza qildi. Unda Markaziy
Osiyoni yadro qurolidan xoli zona deb e’lon qilish, Orol muammosi bo‘yicha
BMTning maxsus komissiyasini tuzish kabi bir qator muhim takliflar ilgari
surildi. 1993-yil oktabrda Toshkentda BMTning vakolatxonasi ish boshladi.
O‘zbekistonning tashabbusi bilan va BMT rahnamoligida 1995-yil
sentabrda
Markaziy Osiyoda xavfsizlik va hamkorlik masalalariga bag‘ishlangan
Toshkent kengash-seminari tashkil etildi. 1995-yil 24-oktabrda Nyu-York-
da BMTning 50 yilligi munosabati bilan Islom Karimov nutq so‘zlab,
Afg‘onistondagi keskinlikni hal etish kaliti, eng avvalo, tashqi kuchlarning
aralashuvini bartaraf etishdir, degan taklifni kiritdi. 2000-yil
BMT Bosh
Assambleyasining 55-sessiyasi “Ming yillik sammit”ida Islom Karimov
BMT minbaridan BMTning mintaqaviy va global muammolarni hal etishdagi
o‘rni va ahamiyatini oshirish bo‘yicha chora-tadbirlar dasturi qabul qilinishi
zarurligini ta’kidlab, Xavfsizlik Kengashining doimiy a’zolari tarkibiga
Germaniya va Yaponiyani kiritishni, global va mintaqaviy tahdidlarga
9 – O‘zbekiston tarixi, 11-sinf
Birlashgan Millatlar
Tashkilotining bayrog‘i
130
munosabat bildirishda
tezkorlikni oshi-
rish uchun Bosh Kotib vakolatlarini
kengaytirish lozimligini qayd etdi. O‘zbe-
kiston Prezidenti tashabbusi bilan
2001-yilda BMT Xavfsizlik Kengashining
terrorizmga qarshi kurash bo‘yicha maxsus
qo‘mitasi ta’sis etildi. 2010-yil BMT
Bosh Assambleyasining 65-sessiyasidagi
mamlakatimiz Birinchi Prezidenti Islom
Karimov o‘z
nutqida jahon mamlakatlari
e’tiborini yana Markaziy Osiyodagi
murakkab muammolarni hal etish yo‘llariga
qaratdi. 2002-yil oktabr oyida BMT Bosh
kotibi Kofe Ananning, 2010-yil aprel
oyida BMT Bosh kotibi Pan Gi Munning
O‘zbekistonga tashrifl ari ham mamlakatimizning
xalqaro hamjamiyatdagi
o‘rni mustahkamlanib, obro‘-e’tibori ortib borayotganining dalilidir. 2017-yil
iyunda BMT Bosh kotibi Antoniu Guterrish O‘zbekistonga tashrif buyurdi.
Samarqandda u Prezident Shavkat Mirziyoyev bilan uchrashdi. Guterrish
O‘zbekiston Respublikasi Birinchi Prezidenti Islom Karimov qabrini ziyorat
qilib, keyin Orolbo‘yi hududidagi vaziyat bilan tanishdi.
O‘zbekiston BMTning bir qator ixtisoslashtirilgan muassasalari, jumladan,
Jahon banki, Xalqaro valyuta fondi (XVF), Jahon savdo tashkiloti (JST),
BMTning Yevropa bo‘yicha iqtisodiy komissiyasi (YeIK), BMT savdo va
rivojlanish bo‘yicha konferensiyasi guruhi kabilar bilan keng ko‘lamli ham-
korlik aloqalarini yo‘lga qo‘ydi. Shuningdek, O‘zbekiston Respublikasi BMT
doirasidagi ixtisoslashgan muassasalar – Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti,
Xalqaro mehnat tashkiloti, Xalqaro bolalar jamg‘armasi (YuNISEF),
Xalqaro Olimpiya qo‘mitasi, Xalqaro avtomobilchilar
ittifoqi va boshqa
tashkilotlarning ham a’zosi hisoblanadi.
Antoniu Guterrish
Samarqandda
Dostları ilə paylaş: