To‘ldiruvchischyotlar tegishli mablag‘ va ular tashkil topish manbalari hisobini yuritishga mo‘ljallangan schyot ma'lumotlarini to‘ldirish uchun mo‘ljallangan.
Taqsimlovchischyotlar. Bu schyotlar korxonaning ba'zi bir xarajatlarini hisobga olish va ularni kalkulyatsiya obyektlari yoki hisobot davrlari o‘rtasida to‘g‘ri taqsimlash maqsadida qo‘llaniladi
Yig‘ibtaqsimlovchischyotlar. Bu schyotlar ma'lum xo‘jalik jarayonidagi xarajatlarni bir oy davomida hisobga olish, bu xarajatlarni iqtsiodiy mazmuniga qarab, guruxlashtirish va ularni kalkulyatsiya obyektlari o‘rtasida oldindan qabul qilingan biror bazisga nisbatan mutanosib ravishda taqsimlash uchun xizmat qiladi. Kalkulyatsiyaschyotlari korxona faoliyatida mahsulotlar, sotilgan tovarlar, bajarilgan ish va ko‘rsatilgan xizmatlar tannarxini aniqlash uchun xarajatlar
hisobini yuritishga mo‘ljallangan.
Taqqoslovchischyotlar ayni bir muomalalar yoki korxonaning butun bir moliyaviy-xo‘jalik faoliyatining natijasini aniqlash uchun ishlatiladi.
Xo‘jalik mablag‘lari turi va joylanishini ko‘rsatuvchi aktiv schyotlarning xususiyati shundaki, mablag‘larning ko‘payishi debet, mablag‘larning kamayishi esa schyotning kredit tomonida aks ettiriladi. Aktiv schyot xususiyatini quyidagi chizmada yaqqol ko‘rishimiz mumkin:
DebetAKTIV SChYoTKredit Boshlang‘ich saldo (Sb)
- Mablag‘larning < ko‘payishi
Mablag‘larning
kamayishi
(Do) Debet oborot (Ko) Kredit oborot Oxirgi saldo (So)
9
Schyotdagi oxirgi qoldiq yoki saldo quyidagi formula orqali topiladi:
