dek tuyuladi. Bu bayt o'lim bilan yuzma-yuz turgan odam tomonidan aytilayotgan nasr bilan yozilgan tasvirda yaqqol ko'rsatilganligi uchun Bobur qalbining o'sha paytdagi nidosi bizni larzaga soladi. G'azalning oxirgi bayti - maqtasi yanada kuchli taassurotlar uyg'otadi: Ey, ko'ngil, gar Bobur ul olamni istar qilma ayb, Tengri uchun de bu olamning safosi qoldimu? “Bobumoma”da tasvirlangan o'ta dramatik voqealar, ulug' bir iste'dod o 'z vatanidan judo bo'lib, o'zga yurtlarga ketishi, atrofidagi odamlarning xoinliklari va boshqa ming xil salbiy hodisalar bu mard 67
siymoni ham jonidan to'ydirgan paytlar bo'lganligi, so'nggi baytda yaqqol sezilib turadi. Ayni paytda, Boburning azob-uqubatiga to'la foniy olamidan ko'ra “ul olamni”, ya'ni bog'iy dunyoni afzal ko'rishi tasavvuf ta'limotiga ham mos keladi. Ko'pgina adabiyotshunoslar Bobur she'riyatida ruboiy janrini ustun qo'yadilar. Oybek domla Bobumi turkiy ruboiyning Umar Xayyomi deb atagani ko'pchilikka ma'lum. Chindan ham, Bobur ruboiylaridagi mazmun va shakl mukam- malligi: falsafiy fikr teranligi va badiiy til go'zalligi Umar Xayyom - ning ruboiy lari bilan bemalol musobaqa qila oladi. Ko ngli tilagan murodiga etsa kishi, Yo barcha murodlami tark etsa kishi. Gar bu ikkisi muyassar o'lmasa olamda. Boshini olib bir sorig'a ketsa kishi (Bobur Tanlangan asarlar. 1958, 138-bet). Qatrada quyosh aks etganidek, bu to'rt satrda “Hind sorig'a bosh olib ketgan” Boburning o 'z taqdiri aks etib turadi. To'rttagina satrda ulug' bir shaxs taqdirini bo'rttirib ko'rsata olish,
