xushxulqini-chi? Bu savollarga har kim o 'z dunyoqarashi nuqtai- nazaridan javob berishi mumkin. Yoki turli xil atir upalaru-turli xil bo'yoqlar bilan bo'yanish-chi? Bu talabaga berilgan topshiriqmi, yohud ishxona rahbarining topshirig'imi? Yoki boshqalaming hav- asini keltirishmi, maqtanishmi, nima? Ayniqsa, ayollar va qizlarimiz- dagi qomatlarini bir maromda saqlab turishga bo'lgan xatti-hara- katlarni aytmaysiz-mi?! Ana shunday tashqi shakl go'zalligini saq- lash va ta'minlash uchun qanchalar vaqt va pul sarflanadi. Ayniqsa, shunday shaklu shamoyilga erishganlar orasida qisman bo'lsada, bechora va kambag'al kishilar ustidan kulish va ularni masxaralash kabi xatoliklarga yo 'l qo'yish hollari uchraydi. Bu hoi ulatdagi man- manlikni keltirib chiqarmoqda. Masxaralanganlarning esa dillari og'rimoqda. Har bir odam o'zining shaklu shamoyil go'zalligiga vaqt va pul sartlash hisobiga erishadi. Agar odamlardagi shakl go'zalligiga m a'-naviy-axloqiy go'zallik, muomala madaniyati ham qo'shilsa bormi, nur ustiga a'lo nur bo'lardi. Bundaylarni komillikka intilish yo'lidan borib, odamlarga shirin so'zlari bilan ruhiy madad beradiganlar safiga kiritish lozim. To'g'risini aytganda, pulni ham, vaqtni ham, so'zni ham tejab ishlatgan ma'qul. Chunki pul ham , 91
vaqt ham, so '/ ham boylik. Ana shu so 'z boyligimizni qadrsiz- lantirmaylik. Avvalo muomala madaniyati salomlashishdan bosh- lanadi. Buning yorqin misolini o'zbek xalq ertaklaridagi devlar, yalm og'iz kampirlar huzuriga kelgan kishilarga: - “Gar saloming bo'lmaganda, ikki yamlab bir yutardim”, degan kechirish holatlcTrida ham kuzatamiz. “S o'z boshi salom ” deganlaridek, salomda gap ko'p.