O'zbekiston respublik asi oliy va o'rta m axsus ta 'lim vazirligi m irzo ulug bek nom idagi o'zbekiston

Beshinchisi 
- g'azablangan paytda tashqi ko'rinishini tasavvur 
qilsin, chunki, bu g' azabni qaytaradi.
Oltinchtsi 
- uzmi qabul qilish. Bu yaxshilikning Alloh huzuri- 
dagi savobi haqida o'ylasin. Ushbu narsa Allohning rizoligi uchun 
savob ishlar qilishga undaydi.
Musulmon g'azabini yutsa, nafsini multaqiylar odatiga xosligi 
bo'ladi. Agar kechirsa, muhsinlarning darajasiga ko'tariladi. Ibn 
Abbos (r.a.) dan rivoyat qilinadi: “ Alloh dedi: “g'azabni chiroyli 
narsa evaziga tark qil”. G'azabi kelganda sabr qiladigan kechirimli 
bandalarini Alloh pokdomon holda tutib turadi va ularga dushmanlari 
bo'ysunadi” (Buxoriy rivoyati).
Hasan al-Basriy dedi: “M uslimning belgilari: Dinda mustahkam 
turish, yumshoq ko'ngilli bo'lish, mehribon, haq yo'lida fidoyilik, 
mulkda tejamkorlik, yo'qchilikda sabr, to'qlikda esa ehson qilish; 
g'azabga qul bo'lmaslik, shahvatparastlikdan qochish, bechoralarni 
qo'llab-quvatlash, ham tejamkorlik ham saxovatpeshalik, zolimlarni 
kechirish, qiyinchiliklarda o'zi bilan, ro'shnolikda esa insonlar bilan 
bo'lish” .
E ttinchisi - o'zini so'kishdan va boshqani la'natlashdan tivilish. 
Chunki bu sifat tentaklargagina xosdir. Salmonni bir kishi so'kkan- 
da: “Agar pallam engil kelsa, aytgan narsangdan tutaman. Agar 
pallam oqikelsa, senga zarai' bermayman”, dedi.
Bir kishi Abu Bakr (r.a.) ni so'kkanida u: “Alloh k o'p narsaga 
sendan satr qilmabdi”, dedilar. Bir ayol Molik ibn Dinorga: ey
115

---

munofiq, dedi. Shunda u: “Sizdan boshqasi meni bunday atamagan”, 
dedi. A hnaf ibn g'ays: “Menga biror kishi dushmaniik qilmadi. Men 
har uch ishdan birini tutdim. Agar mendan Ulug' bo'Isa, uni qadrla- 
dim; agar mendan kichik bo'Isa, qadrimni bildim; agar teng bo'lsa, 
muruvvat qildim.
G 'azab ikki turii bo'ladi: kimdir nafs yo'lidag'azablanadi, kimdir 
Alloh yo'lida. Birinchisi qoralangan. Ikkinchisi qadrlangandir. Zero, 
Rasululloh (s.a.v.) ham shariatga zid ishlami ko'rganlarida g'azab- 
dan yuzlari qizarib, ishni bostirmaguncha tinchimas edilar. Rasulul­
loh (s.a.v.) masjid qiblasida shilimshiq narsani к о 'rib, uni qo'llari 
bilan ishqalab yubordilar va jahllari chiqib: “Agar sizlardan birortan- 
giz nomozda bo'lsa, Alloh uning qarshisidadir. U namozda o'zining 
qarshisiga balg'am tashlamasin!’’ (Buxoriy va Muslim rivoyati). 
Ushbu hadisdan ko'rinib turibdiki, agar Allohning hurmati (harom 
qilgan narsalari) toptalsa, Rasululloh (s.a.v.) g'azablanardilar.
“Yana bir gap: kimdir sizning g'azabingizni qo'zg'atayapti, so'- 
kinyapti, aft basharasi g'alati. Shu paytda siz unga rahm ko'zi bilan 
qarab ichingizda “Eh, Alloh shu bandangni shu kuyga solib qo'yib- 
san-a, shunday holatdan meni o'zing asra” desangiz, jahlingiz chiq- 
maydi. Yoki qaynona urishib turgan bo'lsa, shunday qaynona 
bo'lishdan o'zing asra, Allohim, deng g'azab bosiladi” (ta'kid 
bizniki — N.B.).