O’zbekiston respublika oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi O’zbekiston respublika oliy va o’rta

Birinchi guruh Rivojlangan yettilik mamlakatlari. AQSH, Yaponiya, Germaniya, Buyuk
Britaniya, Frantsiya, Kanada, Italiya.
Klub tarixi: G6 klubi dastlab 1975 yil 15-17 noyabrь kunlari
Rambuye
saroyida Frantsiya,
AKSH, Buyuk Britaniya, GFR, Italiya va Yaponiya davlat rahbarlarining uchrashuvida (bunaka
uchrashuvlar 70-yillarning boshlaridan shu davlatlarning Moliya Vazirlari doirasida o’tkazilib
turilar edi) paydo bo’ldi.
G6ning kengayishi: 1976 yilda katta oltitalik o’z tarkibiga Kanada davlatini qo’shib oldi va
katta yettitalik deb atala boshlandi. 1991 yildan bu uchrashuvlar 7+1 doirasida Rossiya ham
qo’shildi va 2002 yildan katta sakkiztalik deb atala boshlandi. Biroq aholining ijtimoiy-
iqtisodiy rivojlanish darajasi bo’yicha Rossiya iqtisodiyoti rivojlangan davlatlar qatoriga
kirmaydi.
24
Ваҳабов А. В., Таджибаева Д.А., Хажибакиев Ш.Х. Жаҳон иқтисодиёти ва халқаро иқтисодий
муносабатлар. Ўқув қўлланма Т. "Молия" 2011. 78-бет

---

180
“Katta sakkizlik” xalqaro tashkilot hisoblanmaydi va uning ustavi, kotibiyatiga ega emas,

shuningdek “katta sakkizlik” doirasida qabul qilingan kelishuvlarning bajarilishi majburiy
shartnomaviy tusga ega emas.
21-jadval
“Rivojlangan yettilik” davlatlarining aholisi va jahon YaIMdagi ulushi to’g’risida
ma’lumot
№
Mamlakatl
ar
Maydoni
(ming
km
2
)
Aholisi
(mln
kishi)
YaIM
(trln.$)
Milliy
daromadi
Ishlab chiqarish
tarmoqlari
1 AQSH
9629
314,9
15,075
48 450$
Energetika, yoqilg’i
energetika,
metallurgiya,
mashinasozlik, kimyo
sanoati
2 Yaponiya
377,9
127,5
5,866
45 180 $
energetika,
metallurgiya,
mashinasozlik, kimyo
sanoati
3 Germaniya
357,1
81,9
3,607
43 980 $
energetika,
ko’mir
sanoati, metallurgiya,
mashinasozlik
4
Buyuk
Britaniya
244,1
60,2
2,431
37 780 $
energetika,
yoqilg’i
energetika,
mashinasozlik, kimyo
sanoati
5 Frantsiya
640 ,6
65,3
2,778
42 420 $
energetika,
metallurgiya,
mashinasozlik
6 Italiya
301,3
60,8
2,198
35 330 $
mashinasozlik
7 Kanada
9984 ,6
35
1,738
45 560 $
energetika,
metallurgiya yoqilg’i,
energetika
Manba: Xalqaro Valyuta Fondi hisob-kitobiga binoan muallif tomonidan tayyorlandi 2011.
Jahonda rivojlangan yettilik guruhidan alohida bo’lgan “katta yigirmatalik” mamlakatlar
guruhi ham mavjud bo’lib, ushbu guruh dunyo yalpi milliy mahsulotining 90% ni, dunyo
savdosining 80% ni va dunyo aholisining uchdan ikki qismini tashkil qiladi. G20 quyidagi
davlatlardan tashkil topgan: Avstraliya, Argentina, Braziliya, Buyuk Britaniya, Germaniya,
Yevropa ittifoqi, Hindiston, Indoneziya, Italiya, Kanada, Xitoy Xalq Respublikasi, Meksika,
Rossiya, Saudiya Arabistoni, AQSH, Turkiya, Frantsiya, JAR, Koreya Respublikasi,
Yaponiya.
Zamonaviy jahon moliyaviy- iqtisodiy inqiroziga qarshi kurash dunyo mamlakatlari olib
borayotgan iqtisodiy siyosatni ko’p tomonlama muvofiqlashtirishni talab etadi. Bu borada jahon
iqtisodiyotini xalqaro darajada samarali tartibga solishda “20 guruhi” alohida rol o’ynaydi.
Ushbu guruh a’zolari tomonidan 2008-2011 yillarda Vashington, London,Pitsburg,Toronto, Seul,
Parij sammitlari o’tkazildi.