O’zbekiston respublika oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi O’zbekiston respublika oliy va o’rta

Tavsiya etiladigan adabiyotlar
1. O’zbekiston Respublikasi Prezidenti I.Karimovning 2012 yilda mamlakatimizni ijtimoiy-
iqtisodiy rivojlantirish yakunlari hamda 2013 yilga mo’ljallangan iqtisodiy dasturning
eng muhim ustuvor yo’nalishlariga bag’ishlangan Vazirlar Mahkamasining majlisidagi
ma’ruzasi. Xalq so’zi 2013 yil 19 yanvarь.
2. Gurova I.P. Mirovaya ekonomika . uchebnik. M.: Omega-L., 2007.
3. Ivanov N., Goffe N., Monusova G. Globalizatsiya i bednostь. Mirovaya ekonomika i
mejdunarodnыe otnosheniya. №9, 2010 . st.412.
4. Lomakin V.K. Mirovaya ekonomika uchebnik. M.: YuNITI-DANA , 2007. 671.
5. SHodiev R., Mahmudov E . Jahon iqtisodiyoti T., 2005
6. Vahabov A.V., Tadjibaeva D.A., Xajibakiev SH. X. Jahon iqtisodiyoti va xalqaro
iqtisodiy munosabatlar. O’quv qo’llanma. "Moliya" 2011.
7. Mirsaidov M.S. Xalqaro iqtisodiy munosabatlar. T., "Iqtisod-moliya" 2007.
8. Doklad o mirovom razvitii. Razvitie i izmenenie klimata jurnal. Vsemirnыy Bank
Vashington. 2010 .
9. Iminov O. Yangi iqtisodiyot: o’tmish, bugun, kelajak, Risola. – T.: “Akademiya”, 2012.
10 .
www.wikipedia.org
11.
www.economywatch.com
12. www.data.worldbank.org
13.
www.mapsofworld.com
14.
www.tradingeconomics.com

---

198
XIV BOB. O’TISH DAVRIGA XOS BO’LGAN MAMLAKATLAR IQTISODIYoTI

Reja:
§
1. O’tish iqtisodiyoti mamlakatlarining xususiyatlari
§
2. Markaziy va SHarqiy Yevropa mamlakatlari
§
3. Mustaqil davlatlar hamdo’stligi (MDH) mamlakatlari iqtisodiyoti
§
4. O’zbekiston va o’tish iqtisodiyoti mamlakatlari iqtisodiy hamkorlik aloqalari
14.1. O’tish iqtisodiyoti mamlakatlarining xususiyatlari
O’tish iqtisodiyoti mamlakatlari sobiq sotsialistik tizimga mansub 28 mamlakatni o’z ichiga
oladi. Ular rivojlangan industrial bazaga ega va rejali ma’muriy iqtisodiyotdan bozor iqtisodiyotiga
o’tish bilan bog’liq holda chuqur iqtisodiy islohatlarni amalga oshirayotgan mamlakatlardir.
Ular 2 guruhga ajraladi:
· Markaziy va SHarqiy Yevropa mamlakatlari (15 ta)
· Mustaqil Davlatlar Hamdo’stligi (MDH) va Mongoliya (13 ta)
XX asrning 80-yillarida sobiq sotsialistik mamlakatlar iqtisodiyotida quyidagi krizis
holatlari kuzatila boshlandi:
26
· Iste’mol va investitsiyalar hajmi pasaydi
· Tashqi qarzi o’sdi
· Ishlab chiqarishda pasayish kuzatildi
· Raqobatbardoshlik pasaydi
· Inflyatsiya jarayonlari kuchaydi
· Ishsizlik yashirin xarakterga ega bo’ldi.
Bu rejali iqisodiyotga asoslangan mamlakatlarda iqtisodiy inqiroz texnologik
taraqqiyot,iqtisodiy samaradorlik, ekologiya, aholining turmush darajasiga jiddiy ta’sir o’tkazdi
va salbiy oqibatlarga olib keldi.
1980-90 yillarda SHarqiy Yevropa mamlakatlaridagi siyosiy voqealar SSSR,
CHexoslovakiya, Yugoslaviyaning parchalanishi, Varshava shartnomasining barbod bo’lishi,
o’zaro iqtisodiy yordam kengashi o’z faoliyatini to’xtatishi kuzatildi.
Jahon iqtisodiyotida o’tish davri iqtisodiyoti bir xo’jalik yuritish tizimining boshqasi