- ishlab chiqarish xarakteridagi asosiy fondlar - noishlab chiqarish xarakteridagi asosiy fondlar. Asosiy fondlarning bu turiga
davlatning uy-joy fondi, ijtimoiy madaniy xarakterdagi ob’ektlar kiradi.
- aylanma fondlar. Milliy boylikning bu qismi mehnat predmetlaridan iborat, bo’lib
asosiy fondlarning tahminan 1/4 qismini tashkil qiladi.
- tugallanmagan ishlab chiqarishning moddiy-buyumlashgan qismi. Ular ishlab
chiqarish bosqichida mehnat jarayoni ta’siri ostida bo’lib, potentsial tayyor mahsulot hisoblanadi.
- moddiy zahiralar va ehtiyojlar. Bunga muomala bosqichidagi tayyor mahsulot,
korxonalar va savdo tarmoqlaridagi moddiy zahiralar, davlat ehtiyojlari va rezerv fondlari kiradi.
Moddiy zahiralar iqtisodiyotda ro’y berishi mumkin bo’lgan va oldindan bilib bo’lmaydigan
favqulotda holatlarda foydalanish maqsadida ushlab turiladi. Davlat ehtiyojlariga oltin
zahiralari, sug’urta va mudofaa ehtiyojlari uchun zarur zahiralar kiradi.
- aholining uy, tomorqa va yordamchi xo’jalikda jamg’arilgan mol-mulk. Bunga uy-joy,
avtomobilь, madaniy-maishiy buyumlar, kiyim-kechaklar va shu kabilarning qiymati kiradi.
Moddiy buyumlashgan boylik tarkibiy qismlarining mazmuni va ularning salmog’i
o’zgarishsiz qolmaydi. Asosan fan-texnika taraqqiyoti sharoitida moddiy, buyumlashgan boylik tarkibida yirik o’zgarishlar ro’y beradi. Moddiy buyumlashgan boylik o’sishining asosiy omillari bo’lib qo’yidagilar hisoblanadi:
- mehnat unumdorligining o’sishi:
- ishlab chiqarish samaradorligining ortishi:
28
- milliy daromadda jamg’arish normasining ortishi:
Moddiy buyumlashgan boylikning o’sishi jamiyat moddiy qimmatliklari ko’payishning
asosi hisoblanadi. Agar fan-texnika taraqqiyoti yuqori sur’atlar bilan rivojlansa madaniyat,
san’at, fan kabi nomoddiy sohalar ham o’sib va takomillashib boradi.
