O‘zbekiston respublikasi ichki ishlar vazirligi a k a d e m I y a
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
Inkasso topshiriqnomalari bilan hisob-kitoblar
. Inkasso topshiriqno- masi mablag‘larni oluvchining bankka to‘lovchi hisobvarag‘idan so‘zsiz tartibda mablag‘larni hisobdan chiqarish to‘g‘risidagi topshiriqnomasidan iborat. Majburiy xususiyatga ega bo‘lgan to‘lovlar shunday tartibda undirib olinadi. Qonunchilikda to‘lovlar turi va mablag‘larni so‘zsiz tartibda hisobdan chiqarish huquqi berilgan organlar belgilab berilgan. Masalan, inkasso topshiriqnomalari soliq organlari tomonidan soliqlar bo‘yicha to‘lovlar va boqimondalar hamda davlat budjetiga boshqa majburiy to‘lovlar, shuningdek, O‘zbekiston Respublikasi budjetdan tashqari Pensiya jamg‘armasiga majburiy to‘lovlarni undirib olish to‘g‘risida berilishi mumkin. Bojxona organlariga – muddatida to‘lanmagan bojxona to‘lovlari va jarimalarni undirib olish to‘g‘risida, sud ijrochilariga – ijro hujjatlari bo‘yicha pul mablag‘larini unirib olish to‘g‘risida ham shunday huquqlar berilgan va h.k. Inkasso topshiriqnomalari bo‘yicha mablag‘larni so‘zsiz hisobdan chiqarish ijro hujjatlariga asosan amalga oshirilib, ularning ro‘yxati «Naqd pulsiz hisob-kitoblar to‘g‘risida»gi nizomning 42-bandida berilgan. Ularga, xususan, sudlar tomonidan berilgan ijro varaqalari, ma’muriy huquqbuzarliklar to‘g‘risidagi ishlarni ko‘rib chiqish vakolati berilgan organlar (mansabdor shaxslar) tomonidan chiqarilgan qarorlar, sud buyruqlari, sud ijrochilarining qarorlari va boshqalar kiradi. 265 Ijro hujjatlari asosida hisobvaraqlardan pul mablag‘larini undirib olish uchun inkasso topshiriqnomalari bank tomonidan ijro hujjati asl nusxasi yoki uning dublikati ilova qilingan holda bank tomonidan qabul qilinadi. Ushbu hujjatlarning nusxalari bo‘yicha hisobvaraqlardan mablag‘lar chiqarilishiga ruxsat berilmaydi. Inkasso topshiriqnomasi berilishining to‘g‘riligi uchun javobgarlik bankka shunday hisob-kitob hujjatini taqdim etgan shaxs zimmasiga tushadi. Banklar to‘lovchilarning hisobvaraqlaridan pul mablag‘lari so‘zsiz tartibda hisobdan chiqarilishiga qarshi e’tirozlarni ko‘rib chiqmaydi. Inkasso topshiriqnomalari vakolatli organlar va shaxslar tomonidan: bir shahar hisob-kitoblarida – to‘lovchining hisobvarag‘i yuritilayotgan bevosita xizmat ko‘rsatuvchi bankka, boshqa shahar hisob-kitoblari bo‘yicha esa, faqat xizmat ko‘rsatuvchi bankka taqdim etiladi. Akkreditivlar bo‘yicha hisob-kitoblar. Naqd pulsiz hisob-kitoblar ushbu shaklining asosiy mazmuni shundan iboratki, to‘lovchining topshiriqnomasi va uning ko‘rsatmalariga muvofiq ravishda akkreditiv ochgan bank (emitent bank) u hujjatlarni taqdim etgan va akkreditivda nazarda tutilgan boshqa shartlarni bajargan taqdirda, mablag‘larni oluvchiga to‘lovlarni amalga oshirish majburiyatini o‘z zimmasiga oladi. Emitent bank, agar bu bank mablag‘larni oluvchilarga ham xizmat ko‘rsatayotgan bo‘lsa, to‘lovchining akkreditiv arizasini mustaqil bajarishi mumkin. Bordiyu, mablag‘larni oluvchi boshqa bankda depozit (hisob-kitob) hisobvarag‘iga ega bo‘lsa, emitent bank oluvchining pul mablag‘lariga xizmat ko‘rsatuvchi bankka akkreditiv berishi kerak, u akkreditivning to‘lanishini amalga oshiradi (ijrochi bank). Hisob-kitoblarning akkreditiv shakli, agar u to‘lovchi bilan mablag‘larni oluvchi o‘rtasidagi shartnomada nazarda tutilgan bo‘lsa, qo‘llaniladi. Biroq ayrim hollarda hisob-kitoblarning bunday shakli tuzatib bo‘lmaydigan to‘lovchilarga nisbatan ta’sir chorasi sifatida belgilanishi ham mumkin. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahka- masining «1997-yil IV choragida debitorlik va kreditorlik qarzlarini qisqartirish chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi 1997-yil 29-oktabr 488- qarorida iste’molchilar (tovar olinganidan keyin 60 kun mobaynida) to‘lov muddatlarini buzgan holda yetkazib beruvchilar zimmasiga hisob- kitoblarning faqat akkreditiv shakli bo‘yicha mahsulot berish majburiyati yuklanishi nazarda tutilgan. 266 Akkreditiv ochish uchun sotib oluvchi emitent bankka belgilangan shakldagi akkreditiv uchun ariza berib, unda amal qilish muddati, to‘lovchining nomi va hisobvarag‘i, emitent bank va ijrochi bank nomi, akkreditivning amal qilish muddati, shartnoma raqami, tovar, ishlar va xizmatlar nomi hamda «Naqd pulsiz hisob-kitoblar to‘g‘risida»gi nizomda nazarda tutilgan boshqa rekvizitlarni ko‘rsatadi. Akkreditiv arizaga qo‘shimcha shartlar ham kiritilishi mumkin. Hisob-kitoblar to‘g‘risidagi amaldagi qonunchilikda akkreditivlarning bir qancha turlari nazarda tutilgan: Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|