O‘zbekiston respublikasi jismoniy tarbiya va sport vazirligi o‘zbekiston davlat jismoniy tarbiya va sport universiteti jismoniy tarbiya nazariyasi va uslubiyati fanidan

Foydalanilgan adabiyotlar roʻyxati va internet saytlari
1.Salamov R.S. Jismoniy tarbiya nazariyasi va uslubiyati. 1 tom. Darslik. ITA-PRESS. T.-2014
2.Salamov R.S. Sport mashgʻulotlarining nazariy asoslari. 2 tom. Darslik. ITA-PRESS. T.,-2015
3.Курамшин Ю.Ф. Теория и методика физической культуры. Учебник. Москва. – 2010.
4.Матвеев Л.П. Теория и методика физического воспитания. Учебник. Москва. – 1991.
5.Юнусова Ю.М. Теоретические основы физической культуры и спорта. Унебная пособия. T.,-2005.
Internet saytlari
1. www.gov.uz – Oʻzbekiston Respublikasi hukumat portali.
2. www.lex.uz – Oʻzbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi.
3. http://www.Ziyonet.uz.

8. 
   Sport.uz.
   

Mavzu: Jismoniy mashqlarni bajarishda yuklama va dam olishning
o‘zaro bog‘liqligi
Reja:

1. 
   Sportdagi yuklama va uni sportchi organizmiga ta’siri.
   
2. 
   Yuklamaning turlari va xususiyatlari.
   
3. 
   Mashg‘ulot yuklamasining hajmi va shiddati.
   
4. 
   Yuklamalar orasidagi dam olishning ahamiyati.
   

Har qanday jismoniy mashqni bajarish tanani ancha yuqori darajadagi funksional faollikka o‘tkazish bilan bog‘liq. Shunday qilib «mashg‘ulot yuklamasi» tananing qo‘shimcha faolligini anglatadi.

Tananing ortiqcha faolligi ma’lum miqdorda kuch sarfini talab etadi (bu kuchning kattaligi yuk kattaligiga bog‘liq), bu ma’lum bir vaqtdan keyin charchashga olib keladi va tiklanishga zarurat seziladi.
Mashg‘ulot yuklama kuch sarfi va charchashga olib kelish bilan birga tiklanish jarayonlarini qo‘llaydi, ular faqat to‘la tiklanish bilangina emas, balki ish qobiliyatini submaksimal va maksimal yuklamalarda to‘la tiklanishini (superkompensatsiya) ta’minlaydi.
Quyidagi yuklamalar farqlanadi:
- mashq (o‘stiruvchi) - bu sportchi tanasida tarkibiy xarakterdagi an-chagina ijobiy o‘zgarishlarni ta’minlaydi.
- barqarorlashtiruvchi - bu erishilgan moslashish holatini mustah-kamlaydi.
Shu bilan birga «mashg‘ulot yuklamasi» tushunchasi mashqni sportchi tanasiga ta’siri darajasi sifatida, birinchi navbatda bu ta’sirning miqdoriy darajasini belgilaydi. Kam, o‘rtacha, ma’lum darajadagi va yuqori yuklamalarni farqlash zarur.