O`zbekiston respublikasi maktabgacha ta`lim vazirligi maktabgacha ta`lim muassasalarida ta`lim jarayonini mavzuviy rejalashtirish (tayyorlov guruhi) Toshkent 2018 yil

Jihozlar va materiallar: yuk mashinalari, qum, laganda, suv, qum, gil, qum havzasi, ish taxtasi, xavzalari, chelakcha, qo`lsochiq va tutqichlar (fartuklar).
Faoliyatni olib borilishi:

1. 
   Mavzuni pedagogning tushuntirishlari yoki tasvirlarda namoyish qilish mahorati;
   
2. 
   Namunalarni ko`rsatish mahorati;
   
3. 
   Bolalar tomonidan eksperimentlarni o`tkazish va ularning xususiyatlarini tavsiflash;
   
4. 
   Bolalarning ishini muhokama qilish va natijalarni ma`lum qilish.
   

1-tajriba. Parchalangan qum
Bolalar maydonchani quruq qumdan balandlatish uchun tavsiya etiladi. Sirtdan bir bo`yoq ustidan qumni seping. Qumga bosmadan qalamni olib qo`ying. Qumning yuzasiga ba`zi og`ir narsalarni qo`ying (masalan, kalit). Qumdagi obyektdan chap qismning chuqurligiga e`tibor bering. Endi siz trayni silkitib qo`yishingiz kerak. Kalit va qalam bilan xuddi shunday qiling. Chizilgan qum qalamchasida ikki barobar chuqur cho`kib ketadi. Og`ir narsaning nusxasi tarqoq qumga qaraganda, qumda sezilarli darajada farqlanadi. Xulosa: tarqoq qum sezilarli zichroq. Ushbu xususiyat quruvchilarga yaxshi ma`lum.
2-tajriba. Loyning tuzilishi va xususiyatlari

1. 
   Tarbiyachi navbatma navbat bolalarga tosh va loyni bosib ko`rishni taklif qiladi va ular barmoqlarning izlari qayerda qolganini,qayerda qolmaganligini aniqlashadi. Bolalar shunday deb xulosa qilishadi: loyda izlar qolgan toshda esa yo`q. Sabablarini bolalar o`zlari tarbiyachi bilan birgalikda topadilar, loy yumshoq, tosh esa qattiq. Toshdan hyech narsa yasab bo`lmasligi, loyni esa yushoqligi uchun turli shakllarga keltirish mumkinligini tushunadi. Qismlarga bo`lish mumkin ekanligini bilib oladii.
   
2. 
   Bolalar qo`lida toshlar, qo`lida roll, ularni o`rganib olib, og`irligi, hajmi, qattiqlik, boshqalar bilan solishtirsak, Ustoz, bolalarni qo`llarida toshlarni ezib tashlash, turli yo`nalishlarda tortib olish, shakllarini o`zgartirish va ularni qismlarga bo`lishga urinishni taklif qiladi. Birgalikda tarbiyachi bilan bolalar tosh xususiyatlarini oydinlik: Agar ajablantirmasin mumkin emas hyech narsa, chunki, qattiq tosh, u qismlarga bo`linadi mumkin emas.
   
3. 
   Bolalar qo`llaridagi loyni olib, uni ezib tashlashadi, uni turli yo`nalishlarda tortib, qismlarga bo`ladilar. O`qituvchi bilan birgalikda bolalar loy xususiyatlarini aniqlab beradi: yumshoq, u qismlarga bo`linadi, shakllar o`zgarishi mumkin, u haykaltarosh bo`lishi mumkin.