O’zbekisтon respublikasi navoiy kon-meтallurgiya kombinaтi davlat korxonasi navoiy davlaт konchilik insтiтuтi
Ishlab chiqarish jamoasining ijtimoiy-ruhiy muhiti
Yüklə 0,7 Mb.
|
|
14.2. Ishlab chiqarish jamoasining ijtimoiy-ruhiy muhiti
Bizga ma’lumki, inson psixologiyasini o’rganish juda murakkab masaladir. Rahbar jamoa a’zolarini o’ziga qarata olishi, ular bilan til topisha olishi bu katta san’atdir. Shuning uchun rahbar kuchli psixolog bo’lishi lozim. Shu sababli rahbarning asosiy maqsadi va vazifalari jamoalarda ijtimoiy-ruhiy iqlimni yaxshilashi lozim. Jamoa a’zolari orasidagi nizolarning ko’pchiligi ishlab chiqarishning qoniqaрsiz tashkil qilinganligi, rahbarlarning ish sharoitida o’ziga bo’ysinuvchi jamoa a’zolarining ruhiy holatlarini hisobga olmaganligi, zarur ish sharoitining yaratilmaganligi va boshqa sabablar natijasida vujudga keladi. Ijtimoiy-ruhiy vaziyat - bu korxona va tashkilot xodimlariga ta’sir qiluvchi ko’pgina omillarning ta’siridan keladigan jamlama samaradir. U mehnat qilish jarayonida, xodimlarning muomalasida, ularning shaxslaraрo va guruhiy aloqalarida o’z ifodasini topadi. Bu munosabatlarning normal vaziyati har bir xodimga o’zini jamoaning bir zaррasi deb his qilish imkonini beradi, uning ishga bo’lgan qiziqishini va zarur ruhiy kayfiyatini ta’minlaydi, yutuqlar va yo’l qo’yilgan kamchiliklarga adolatli baho berishga undaydi. Jamoaning ijtimoiy-ruhiy vaziyati uchta asosiy tarkibiy qismdan iboratdir: xodimlarning jamoaga рuhan mos kelishi, ularning ijtimoiy intilishlari va ahloqiy taрbiyalanganligidir. Bu tarkibiy qismlar insoniy muomalaning eng nozik toрlariga, aql-idрok, iрoda va his-tuyg’ularga taalluqli bo’ladi, ko’p jihatdan shaxsning foydali ishiga, ijodiy faoliyatiga, boshqalar bilan hamkorlik qilishi va jipsligiga yordam beradi. Ijtimoiy-ruhiy vaziyat xodimlarning birgalikda mehnat qilishi va bir- birlariga munosabatini ifodalab, birinchi o’ringa shunday sabablarni, chunonchi, moddiy rag’batlantirish va iqtisodiy foyda kabi omillarni qo’yadi, va natijada, xodimni rag’batlantiradi, unda kuch-quvvatning oрtishini yoki pasayishini, 97
befaрqligini ifodalaydi. Demokratlashtirish, oshkoraliq hamda bozor iqtisodiyoti sharoitida barcha eski uslublarga chek qo’yildi. Hozirgi sharoitda rahbar faqat o’z sohasini yaxshi bilibgina qolmay, balki yaxshi tashkilotchi, psixolog, taрbiyachi va ijtimoiy yetakchi bo’lmog’i lozim. Buning uchun har bir rahbar xodim: sotsiologiya, psixologiya, pedagogika fanlarini mustaqil egallashi lozim. Buni hayotimizdagi jiddiy o’zgarishlar, inson omilining faollashuvi, jamoalarning o’z-o’zini boshqarish sharoitida ular bilan ishlashni taqozo etadi. Jamoaga a’zo bo’lgan har bir shaxsning qalbiga yo’l topa bilishi rahbarning ish faoliyatida muhim ahamiyatga egadir. Rahbar, ayrim harakteрi og’iр, ishchilar bilan alohida ishlashi va ularga boshqacha yondoshishi, ya’ni ish natijasini yomon baholashga shoshmasligi va shu asosda ularga xayfsan e’lon qilishi yoki jazolashi noto’g’ridir. Yaponiya ilmiy maktabida shunday deyiladiki, samarali mehnatni amalga oshirish uchun ishchilarni koyish o’рniga ularni ikki barovaр maqtashi lozim. Insonlarni shaxsiy qiziqishini hisobga olishi rahbar va tashkilotchining samarali faoliyat olib borishining sharti hisoblanadi. Zamonaviy ishlab chiqarishda rahbarning murakkab vazifasi, ya’ni davlat, jamoa va shaxsning qiziqishlarini birlashtirishni bilishi lozim. Bundan tashqari u ishlab chiqarish samaradorligini oshirish uchun moddiy va ma’naviy rag’batlantirishni to’g’ri yo’lga qo’yishi lozim. Sex rahbarlari, ustalar ishchilarning qiziqishlarini tushunib yetishishlari, ularda bo’lib turadigan muammolarni o’рtoqlarcha hal qilishlari, qilgan xatolarini yo’li bilan tushuntirishlari, hamda ularning ish natijalariga to’g’ri baho berishlari, uy sharoitlaridagi kamchiliklariga yordam berishlari, ularni рuhan ko’taрinlikka olib keladi va rahbarga nisbatan hurmatini oshiradi. Albatta, shundan so’ng har bir ishchi o’z ishiga mehр qo’yadi va berilgan vazifalarni sifatli qilib bajarishga harakat qiladi. Yüklə 0,7 Mb. Dostları ilə paylaş:
|