O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYA VAZIRLIGI TERMIZ
DAVLAT UNIVERSITETI


“TASDIQLAYMAN”
Termiz davlat universiteti rektori
A. Maraximov “ ” 2023 yil


ARXEOLOGIYAGA KIRISH FANINING O’QUV DASTURI
Bilim soxasi: 200000-san’at va gumanitar soxa
Ta’lim soxasi: 220000- Gumanitar fanlar Ta’lim yo’nalishi:- 60220400 - "Arxeologiya"
TERMIZ-2023

Fan/modul kodi ARKB104		O’quv yili 2023-2024	Semestr 1	ECTS - Kreditlar 6
Fan/modul turi Majburiy		Ta’lim tili O’zbek		Haftadagi dars soatlari 6
1.	Fanning nomi		Auditoriya mashg’ulotlari (soat)	Mustaqil ta’lim (soat)	Jami yuklama (soat)
	Arxeologiyaga kirish		90	90	180
2.	II. Fanning mazmuni Fanni o’qitishdan maqsad – Arxeologiyaga kirish fan sifatida. Arxeologiyaga kirish fanining predmeti, maqsadi va vazifalari. Arxeologiyaga kirish tarixini o’rganishning ahamiyati. Arxeologiyaga kirish fani manbalari xaqida ma’lumot berish Fanning vazifasi –moddiy va ma’naviy madaniyat taraqqiyotining umumiy qonunlarini o’rganish uchun tadqiqotlar olib borish. Arxeologiyaga kirish fani rivojining yangi bosqichi ijtimoiy-iqtisodiy, etno-madani y jarayonlari va g’oyaviy qarashlari masalalarini o’rgatishdan iborat.

3. 
   Asosiy nazariy qism (ma’ruza mashg’ulotlari)
   
   1. 
      Fan tarkibiga quyidagi mavzular kiradi:
      

II.Asosiy qism

1. 
   mavzu: Fanning predmeti, maqsadi va va zifalari
   

Arxeologiyaga kirish fanning maqsadi va vazifalari. Arxeologiya fani haqida umumiy tushuncha. Fanning paydo bo‘lishi. Fanning predmeti. Arxeologiya - xalqaro fan. Arxeologiya - umuminsoniyat tarixiga xizmat qiladigan fan.

2. mavzu: O‘zbekistonda Arxeologiya fanining shakllanishi va taraqqiyot bosqichlari

Chor Rossiyasi ofitserlarining amalga oshirgan qazishma ishlari. XIX asrning oxirida rus o‘lkashunoslarining dastlabki izlanishlari, amaldorlari va harbiylarining qazishmalari. V.V. Veselovskiyning Toshkent vohasida amalga oshirgan qazishma ishlari. Turkiston xavaskorlar arxeologik to‘garagining tashkil etilishi O‘rta Osiyo arxeologiyasining o‘rganishga bo‘lgan dastlabki qadam. R.Pampelli G.Shmitdlarning Anovtepada olib borgan qazishma ishlari. Vyatkinning Ulug‘bek abservatoriyasini
o‘rganishi. TAKE faoliyati. XAEE faoliyati. O‘rta Osiyo arxeologiyasi kafedrasining tashkil etilishi. YUTAKE faoliyati unda ToshDU O‘rta Osiyo arxeologiyasi kafedrasi tadqiqotlarining ahamiyati. O‘SE faoliyati. KATE tashkil etilishi. 20 asr 70-90- yillarida arxeologiya tadqiqotlarining yangi bosqichi.

3. mavzu: Arxeologiyaning tarmoq fanlari

Paleantropologiya va arxeologiya. Etnografiya ma’lumotlaridan ibtidoiy davr tarixini o‘rganishda foydalanish. Qadimgi tarixni tadqiq etishda lingvistika ma’lumotlarining o‘rni. Sfragistika, epigrafika, numizmatika arxeologiya fanining tarkibiy qismi sifatida.

4. mavzu: Arxeologiyada aniq va tabiiy fanlar

Antropogen (to‘rtlamchi davr) arxeologiyasini o‘rganishda geologik fanining ahamiyati. Pleystotsen davri qatlamlari va ularning paleolit davrini o‘rganishdagi ahamiyati. Paleoekologiya va arxeologiya. Paleozalogiya va paleobotanika fanlari yutuqlaridan ibtidoiy davr faunasi va florasi va xo‘jalik xususiyatlarining o‘rganishning ahamiyati. CHeksiz (absolyut) davrlashtirishda ximiya va fizika fanlarining o‘rni. Matematik statistika va arxeologiya.

5.