Shunday ekan kontsentratsion gradient tufayli hujayra tashqarisiga musbat zaryadlangan ionlar chiqib oladi. Yuqori molekulali organik ionlar esa membrana teshigidan tashqariga chiqa olmaydi. Membraning ichki va tashqi tomonidan har xil zaryadlangan ionlar to`planib, tinchlik potentsiali vujudga keladi. Uning nolga tenglashishi esa xujayraning o`lganini ko`rsatadi.
Shunday ekan kontsentratsion gradient tufayli hujayra tashqarisiga musbat zaryadlangan ionlar chiqib oladi. Yuqori molekulali organik ionlar esa membrana teshigidan tashqariga chiqa olmaydi. Membraning ichki va tashqi tomonidan har xil zaryadlangan ionlar to`planib, tinchlik potentsiali vujudga keladi. Uning nolga tenglashishi esa xujayraning o`lganini ko`rsatadi.
Mahalliy potentsial-hujayraga biror ta`sir tufayli depolyarizatsiyalanish natijasida membranada tinchlik potentsialining pasayib ketishidir. Natijada membrana orqali ichkariga musbat zaryadlangan ionlarning kirishi kuchayadi. Oqibatda membrananing ichki tomonida musbat zaryadlangan ionlar soni oshadi. Qo`zg`alish to`xtatilishi bilan dastlabki potentsial qayta tiklanadi. Tinchlik potentsialining bunday o`zgarishi nerv va muskul to`qimalarida qitiqlanish berilgan joydagina sodir bo`ladi. Shuning uchun bunday potentsialni mahalliy potentsial deyiladi. Mahalliy potentsial harakat potentsialini vujudga keltiradigan pog`ona kuchidan 1,5-2 marta kuchsizroq ta`sir etganda yuz beradi Harakat potentsiali mahalliy potentsial ma`lum kritik nuqtaga yetgandan keyin membrananing natriy ionlari o`tkazish qobiliyati oshib ketadi. Oqibatda hujayra ichiga ko`plab natriy ionning kirishi sababli u yerda musbat zaryad ortib hujayra tashqarisida manfiy zaryad kuchayadi. Natijada harakat potentsiali vujudga keladi. Harakat potentsialining o`lchami natriy ionining hujayra ichiga qancha kirishiga bog`liq. Qachonki natriy ionlarining kontsentratsiyasi hujayra ichida va tashqarisida bir biriga tenglashsa natriyning membrana orqali o`tishi to`xtaydi.
4. Markaziy nerv tizimi.
Odamlarda markaziy nerv tizimi, bir tomondan, barcha to`qima va xujayralarni o`zaro bog`lab, ular integratsiyasini ta`minlasa, ikkinchi tomondan, organizmni tashqi muhit bilan bog`lab turadi.
Nerv sistemasining asosiy ishlash mexanizmi refleksdir. Refleks retseptorlarda yuzaga keladigan qo`zg`alishga nisbatan nerv markazlaridagi javob reaktsiyasidir. Reflekslar shartli va shartsiz bo`ladi. Shartli reflekslar hayot protsessida yuzaga keladi. Shartsiz reflekslar esa tug`ma bo`lib, nasldan-naslga o`tadi. Eng asosiysi shartli refleksda ma`lum bir belgilangan qitiqlagich signal darakchilik qiladi. Masalan: oddiy qo`ng`iroq itda dastlab hech qanday refleks vujudga keltirmaydi. Agar itga ovqat berishdan oldin bir necha martalab qo`ng`iroq chalinsa, u ma`lum signal ahamiyatiga ega bo`lib qoladi, ya`ni qo`ng`iroq chalinishi bilan hayvon ovqat kutadi va so`lak bezlaridan so`lak ajraladi- mana shu shartli refleksdir. Har qanday reflektor holat nerv markazi qatnashmasdan amalga oshmaydi.
