O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi mamun universiteti nodavlat ta’lim muassasasi

Nerv markazlari muayyan refleksni yuzaga chiqarish yoki muayyan funktsiyani boshqarish uchun zarur bo`lgan neyronlar yig`indisiga nerv markazlari deb ataladi. Nerv markazlarining o`ziga xos anatomik va fiziologik xususiyatlari mohiyati, faoliyati bor. Nerv markazlarining anatomik mohiyati markaziy nerv sistemasining ma`lum qismidagi nerv hujayralari to`plami bo`lib biror belgilangan organ ishini idora qilinadi. Bunga misol qilib nafas olish markazi, qaysiki markaziy nerv sistemasining uzunchoq miya qismida joylashgan nerv hujayralari to`plamini olish mumkin. Nerv markazlarining fiziologik xususiyati birmuncha kengroq tushuncha bo`lib, u markaziy nerv sistemasining turli qismlarini o`z ichiga oladi. Masalan ovqatlanish refleksini olib qaraganda, uning yuz berishi uchun turli tuman markazlar, bezlar va boshqa organlar ishga tushishi kerak. Nerv markazlarining xususiyatlari qo`zg`alish va tormozlanishning yuzaga kelishi va kechishida nerv markazlarida o`ziga xos holatlar, xususiyatlar yuzaga keladi. Dastavval shu narsani qayd qilish kerakki, nerv markazlari orqali qo`zg`alishning o`tish vaqti nerv tolasiga qaraganda davomliroqdir.

• Nerv markazlari muayyan refleksni yuzaga chiqarish yoki muayyan funktsiyani boshqarish uchun zarur bo`lgan neyronlar yig`indisiga nerv markazlari deb ataladi. Nerv markazlarining o`ziga xos anatomik va fiziologik xususiyatlari mohiyati, faoliyati bor. Nerv markazlarining anatomik mohiyati markaziy nerv sistemasining ma`lum qismidagi nerv hujayralari to`plami bo`lib biror belgilangan organ ishini idora qilinadi. Bunga misol qilib nafas olish markazi, qaysiki markaziy nerv sistemasining uzunchoq miya qismida joylashgan nerv hujayralari to`plamini olish mumkin. Nerv markazlarining fiziologik xususiyati birmuncha kengroq tushuncha bo`lib, u markaziy nerv sistemasining turli qismlarini o`z ichiga oladi. Masalan ovqatlanish refleksini olib qaraganda, uning yuz berishi uchun turli tuman markazlar, bezlar va boshqa organlar ishga tushishi kerak. Nerv markazlarining xususiyatlari qo`zg`alish va tormozlanishning yuzaga kelishi va kechishida nerv markazlarida o`ziga xos holatlar, xususiyatlar yuzaga keladi. Dastavval shu narsani qayd qilish kerakki, nerv markazlari orqali qo`zg`alishning o`tish vaqti nerv tolasiga qaraganda davomliroqdir.
• Nerv markazlarining o`ziga xos xususiyatlaridan yana biri shuki, qitiqlagich o`z ta`sirini to`xtatganidan keyin ham qo`zg`alish jarayoni sodir bo`lib turadi.