O’zbekiston respublikasi oliy

II. BOZOR TUZILISHI VA TARKIBI

Bozor tuzilishi, bozorning yaratilish va boshqarishning tizimini, tarkibini va boshqaruvini ifodalovchi asosiy elementlardan iboratdir. Bozor tuzilishi, o'z ichiga o'zaro aloqalari mavjud bo'lgan iste'molchilarni (xaridorlar va sotuvchilar), ularning xizmatlari va mahsulotlari almashuvi va sotish tizimini o'z ichiga oladi. Bozor tuzilishi quyidagi asosiy qismlardan tashkil topgan:

Xaridorlar (Iste'molchilar): Bozorning asosiy tarkibi xaridorlar (iste'molchilar)dir. Ular bozorda o'zlarining talablarini yondirib, mahsulotlar va xizmatlarni sotib olish uchun tayyorlar.
Sotuvchilar (Tadbirkorlar): Sotuvchilar, xaridorlarga xizmatlar va mahsulotlar taklif etadilar. Ular xaridorlar bilan kelishilgan shartlarda sotish uchun tayyorlar.
Mahsulotlar va Xizmatlar: Bu bozor tarkibi eng yirik tarkibiy qismlardan biri. Mahsulotlar va xizmatlar, xaridorlar va sotuvchilar o'rtasida almashishni amalga oshiradilar.
Narxlar va Qimmatlar: Narxlar, mahsulotlar va xizmatlar uchun to'lanishi kerak bo'lgan mablag'lar va qimmatlarni ifodalaydigan o'zgaruvchilardir. Bu, xaridorlar va sotuvchilar o'rtasidagi narxlarni aniqlashda muhimdir.
Tashqi Muhit: Bozor tuzilishiga tashqi muhit tashkil etadi. Bu, siyosiy, iqtisodiy, iqtisodiy va boshqa tashqi faktorlarni o'z ichiga oladi, masalan, davlatning iqtisodiy siyosati, tashqi savdo va qo'llaniladigan valyutalar, bozorlar orasidagi solishtirmalar va boshqa ko'rsatkichlar.
Bozor Qoidalari va Huquqiy Tariflar: Bozor tuzilishining bir qismi, sotuvchilar va xaridorlar o'rtasidagi o'zaro munosabatlarni tartibga solish uchun bozor qoidalari, to'lov shartlari, reklama va narxlarni belgilovchi huquqiy tariflarni o'z ichiga oladi.
Bozor Boshqaruv Tizimi: Bozor tuzilishi boshqaruv tizimini, masalan, qabul qilish, e'lon qilish, sotish va to'lovni o'z ichiga oladi. Bu tizim, bozorni tizimli va tashqi o'zgarishlarga qarshi o'zgartirish va boshqarish imkoniyatini beradi.
Bozor tuzilishining yaxshi tushunchalari va bu tarkibdagi qismlar o'rtasidagi aloqalar, bir kompaniya yoki mamlakatning bozor strategiyasini rivojlantirishda kritikdir. Bozor tuzilishini tushunib, o'z mijozlar va raqobatni qo'zg'atish uchun taktikalarni rivojlantirishingiz, bozorning o'zgaruvchanliklariga va talablarga mos keladi.