O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maхsus



Yüklə 1,26 Mb.
səhifə132/192
tarix20.11.2023
ölçüsü1,26 Mb.
#162498
1   ...   128   129   130   131   132   133   134   135   ...   192
O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maхsus-www.hozir.org (1)

Masala № 3

Apatit konsentratining tarkibida :


Ca3(PO4)2 - 86 % SiO2 - 1.11 %

Fe2O3 - 0,63 % MgO - 0.19 %


K2O - 0.23 % NaO - 0.63 %
CaF2 - 6.20 % Namligi - 0,35 %
Al2O3 - 0.90 % erimagan modda –3,96 %
100 kg apatit konsentratini parchalash uchun sulfat kislotaning (monogidratning) sarflanishini aniklang . Apatining parchalanish darajasi 95 %.
Parchalanish darajasi 95 % bulganda :
Ca3(PO4)2 = 86,0 * 0,95 = 81,7

CaF2 = 6,20 * 0,95 =5,89


Fe2O3 = 0.63 * 0.95 =0.60
Al2O3 = 0.90 * 0.95 =0.86
Na2O =0.63 * 0.95 =0.60
K2O = 0.23 * 0.95 = 0.22
MgO = 0.19 * 0.95 =0.18 kg reaksiyaga kirishmadi .
Xk – sulfat kislotaning sarflanishi

Yb – cuvning sarflanishi


Ca 3(PO4) + 2 H2SO4 + H2O =Ca(H2 PO4)2*H2O +2CaSO4

X1 = (81,7*196)/310 =51,66 Y1 = (81.7*18)/ 310=4.74


196 = 2 * 98
SaF2 + H2SO4 = CaSO4 + 2HF
X2 = (5.89*98)/78 = 7.40 Y2 = 0

Fe2O3 +3 H2SO4 + 6H2O = Fe2(SO4)3 * 9H2O

X3 = (0.6*294)/160 = 1.10
Y3 = (0.6*6.18)/160 = 0.40
Al2O3+ 3 H2SO4+15 H2O =Al2(SO4)3*18 H2O
X4 = (0.86*3*98)/102 = 2.48 Y4 = 2.28

MgO + 3 H2SO4 = MgSO4* H2O

X5 = 0,44
Y5 = 0
K2O+ H2SO4 = K2SO4+ H2O
X6 = 0.23

Y6 = -0.042


Na2O+ H2SO4 = Na2SO4+ H2O
X7 =0.95

Y7 = - 0.17


4 HF + SiO2 = SiF4 + 2 H2O
60 SiO2 --------- 36 H2O
1.11 SiO2 --------- x H2O
x = (1.11*36 )/ 60 = 0.66

100 kg apatitni parchalach uchun H2SO4 sarflanadi:

Xn = 51.66 + 7.40 + 1.1 + 2.48 + 0.44 + 0.23 + 0.95 = 64.26
H2O

Y6 = 4.47 + 0.4 + 2.23 + 0.66 – 0.042 – 0.17 = 7.548




AMALIY MASHG‘ULOT №3


MAVZU: EKSTRAKTSION FOSFOR KISLOTASI OLISH MODDIY BALANSI

Masala №1



Apatit konsentratidan EFK olish moddiy balansini tuzish :
(EFK ning tarkibida 32 % P2O5 ) H2SO4 konsentratsiyasi – 92 % . Apatit konsentratning tarkibida 39,4 % P2O5 , 47,42 % CaO , 6,22 % Ca F2 bor . H2SO4 normasi stexiometrik xisobiga (CaO mikdoriga )nisbatan 100 %.
P2O5 utish darajasi 96 % . Filtratsiya jarayonida P2O5 yuvilish darajasi 98 % .Xomashyoning tarkibidagi ftorning 25 % gaz xolatda ajralib chikadi . kuykaning aylanish nisbati 5,8 : 1 . Suyuk fazaning kuyka fazasiga nisbati 3 : 1 . Apparatning unumdorligi 5880 kg/ch EFK .
EFK ishlab chikarish moddiy balansini tuzish
Ca5F(PO4)3 + 5 H2SO4+ 5n H2O =35CaSO4 + 5 CaSO4* H2O + 3H3PO4 + HF ↑
Ca5F(PO4)3 + 3,5 H2SO4 =35CaSO4 + 15 Ca(H2SO4) + HF

Masalaning echilishi :

Apatit konsentratining sarflanishi .

5880/(0,39*0,96) = 15565


R2O5 = 39,4 % = 0,394*15565 = 6125 kg
CaO = 47,42 % =0,4742 *15565 = 7381 kg
Sa F2 = 6,22 % = 968 kg
Se2O3 = 0.95 % =148 kg
Fe2O3 = 0.82 %=128kg
SiO2 = 1.67 % =260kg
R = 3.07 = 477kg
H2O = 0.50 % =78 kg
1) Ca5F(PO4)3 + nH3PO4+aq=Sa(N2RO4)2+ (n-7) H2O + HF ↑ +aq
2) Ca5F(PO4)3 +H2SO4+aq= H3PO4 + 5 CaSO4*2H2O +aq

Umumiy reaksiya


3) Ca5F(PO4)3 +5H2SO4+ nH3PO4+aq=3H3PO4 + 5 CaSO4*2H2O + nH3PO4+ HF ↑ +aq

Bu reaksiya asosida moddiy balans tuzib bulmaydi , shuning uchun apatit konsentratning tarkibidagi moddalarning H2SO4 va H3PO4 kimyoviy reaksiyalarini yozamiz :


(4) R2O5 + 3H2O = 2H3PO4
(5) CaO +H2SO4 = CaSO4+2H2O
(6) Fe2O3 +2 H3PO4 = Fe3PO4 + 3H2O
(7) Se2O3+2 H3PO4 = 2GrPO4+ 3H2O
(8) 6 HF + SiO2 = H2SiF6 + 2 H2O
(9) 4 HF + SiO2 = SiF4 + 2 H2O
(10) SaF2+H2SO4= CaSO4+2 HF
(8) va (9) reaksiyalarda (10) reaksiyada xosil bulgan HF katnashadi .

(4) reaksiya asosida :
(6125*0,98)/142 = x/196 x= (6125*0,98*196)/142=8285 kg/soat.

Suvning sarflanishi :


X/(3*18) =8285/196 x= (3*18*8285 )/196 = 2283 kg/soat

  1. reaksiya asosida :


a) H2SO4 sarflanishi :


7381*0,98 --------- x
56 --------- 98
x= (7381*0,98*98)/56 = 12658 kg/soat
xosil bulgan CaSO4 mikdori :
12658 ---------- x
98 ---------- 136
x= (136*12658)/98 = 17566 kg/soat CaSO4
yoki 22216 kg/soat CaSO4*2H2O
suv xosil buladi :
(12658*18)/98 = 2325 kg/soat
  1. tenglama asosida : H2SO4 sarflanishi :


968/78 = x/98 x = (968*98*0,98)/78 = 1192 kg/soat H2SO4


CaSO4 xosil bulishi :
1192/98 = x/136 x=(1192*136)/98 = 1655 kg/soat CaSO4
2093 kg/soat CaSO4*2H2O
(5) va (10) reaksiyalar asosida H2SO4 sarflanishi mikdori :
12658 +1192 = 13850 kg/soat ∑ H2SO4
22216 + 2093 = 19221kg/soat ∑ CaSO4
24309 kg CaSO4*2H2O tarkibida :
2403 – 19221 = 5088 kg H2O bor .
(10) reaksiya asosida ajralib chikkan HF mikdori :
(1102*2*20)/98 = 486 kg HF
  1. reaksiya asosida H3PO4sarflanishi mikdori :


(128*0,98*196)/160 = 154 kg/soat H3PO4


Fe3PO4-mikdori ;
(154*2*151)/(2*98) = 237 kg/soat
xosil bulgan H2O mikdori :
x= (154*3*18)/(2*98) = 42 kg
  1. H3PO4 sarflanishi :


X = (148*196*0,98)/328 = 87 kg/soat


Xosil bulgan GrPO4mikdori
X= (2*235*87)/196 =208 kg/soat
Xosil bulgan H2O
X=(87*3*18)/196 = 24 kg/soat
Xosil bulgan HF 25 % gaz xolatda ajralib chikadi . 75 % - H2SiF6 xolatda suyuk fazada koladi .
25 % HF- ning –20 % SiF4 xolda ajralib chikadi 5%-- HF
(48*0,2) = 97 kg/soat SiF4
(486*0,05) = 24 kg/soat HF
∑ 97 +24 =121 kg/soat HF gaz xolda ajralib chikadi .

suyuk fazada 486 – 121 kg = 365 kg/soat xolda


  1. tenglamada 365 kg HF reaksiyaga kirishadi.


SiO2- sarflanishi


X= (365*60)/120 = 182 kg/soat
H2SiF6 xosil bulishi :
X= (182*144)/60 = 438 kg/soat
H2O xosil bulishi :
X=(182*2*18)/60 = 109 kg/soat
(9) tenglama asosida 97 kg HF reaksiyaga kirishadi
SiO2- sarflanishi:
X=(97*60)/80 = 73 kg/soat
SiF4 xosil bulishi :
(73*104)/60 = 126 kg/soat H2SO4
xosil bulishi :
(73*2*18)/60 = 44 kg/soat
(5-9) reaksiyalar asosida :
2325 + 42 + 24 + 109 + 44 = 2544 kg/soat xosil buladi .
(6-7) reaksiyalar asosida H3PO4 sarflanishi:
154 + 87 = 241 kg/soat
Kuykaning tarkibida 8285 –241 = 8044 kg/soat H3PO4 koladi
(5) va (10) reaksiyalar asosida
12658 + 1192 = 13850 kg/soat monogidrat sarflanadi .
13850/0,92 = 15054 kg/soat 92 % H2SO4
15054 – 13850 = 1204 kg/soat H2O
Suyuk fazaning kattik fazaga nisbati 8 bulishi uchun 92 % H2SO4 , 56% gacha suyultiriladi
13850/0,56 = 24273 kg/soat
24273 – 13850 = 10882 kg/soat H2O
92 % H2SO4 56% H2SO4 gacha suyultirish uchun
10882 – 1204 = 9678 kg/soat H2O sarflanadi
Parchalanmay kolgan apatitning tarkibi :
R2O5 = 6125 * 0,02 = 123
CaO = 7381* 0,02 = 148
Sa F2 = 968* 0,02 = 19
Fe2O3 = 128* 0,02 =3
SiO2 = 260-(182+73)=5
Gr2O3 = 148*0,02 = 3
Jami 301 kg
Apatit bilan berilgan erimaydigan moddalarning mikdori 477 kg/soat
477 + 301 = 778 kg/soat
H2O balansi : H2SO4 bilan 10882 kg/soat beriladi , (5--9) reaksiyalar asosida 2544 H2O xosil buladi , apatit bilan 78 kg H2O beriladi , ∑ 13504 H2Oberiladi .
H3PO4 olish uchun (4) reaksiya asosida 2283 kg H2O sarflanadi kuykaning tarkibida
13504 – 2283 = 11222 kg/soat
5088 kg CaSO4*2H2O bulganda
11222 – 5088 = 6133 kg H2O kuykaning suyuk fazasida
Moddiy balans jadvali
Kirish , kg/soat chikish , kg/soat
I.Apatit konsentratsiyasi I. Kuykaningkattikfazasi
R2O5 = 6125 CaSO4*2H2O = 24309
CaO = 7381 Fe3PO4 = 237
Sa F2 = 968 Se2O3 = 208
Fe2O3 = 128 H2SiF6 = 438
SiO2 = 260 R = 778
Se2O3 = 148
______________________________________________________________
Jami : 15565 Jami : 25970 kat. faza

II. H2SO4 (monogidrat) 13850 II. Kuykaning suyuk fazasi

H2O 10882 H3PO4 = 8044
H2O = 6133
________________________________ _______________________
Jami : 40297 40147
III . Gaz faza :
SiF4 = 126
HF = 24
____________________________
40297
Masala № 2 :
100 kg apatit konsentratidan EFK olish jarayonida xosil bulgan pulpaning , suyuk fazaning va suyultirilgan eritmaning mikdorini aniklang. Pulpaning suyuk fazasining kattik fazasiga nisbati 2,5/1 (j:t) , gips soni1,6 , ajralib chikgan ftorning mikdori 5 kg . 100 kgapatit konsentratiga 117,9 kg H2SO4 sarflandi.


Yüklə 1,26 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   128   129   130   131   132   133   134   135   ...   192




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin