O‘zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o‘rtа mахsus

14.1.1-rasm.Usullar

• 
  sistema (tizim)li yondoshuv;
  
• 
  kompleks yondoshuv;
  
• 
  tarkibiy yondoshuv;
  
• 
  integratsion yondoshuv;
  
• 
  modellashtirish;
  
• 
  iqtisodiy-matematik yondoshuv;
  
• 
  kuzatish;
  
• 
  eksperiment;
  
• 
  sotsiologik kuzatuv kabi tahlilning ilmiy usullari tushuniladi.
  

Ta’sir ko‘rsatish nuktai nazardan esa usul deganda boshqarish funksiyalarini amalga oshirish uchun boshqaruv obyektiga ta’sir o‘tkazish usullari tushuniladi. Bunday usullarga quyidagilar kiradi:

14.1.2-rasm. Boshqaruv obyektiga ta’sir o‘tkazish usullari

• 
  funksional tizim osti obyektlarini boshqarish usuli;
  
• 
  boshqarish funksiyalarini bajarish usullari;
  
• 
  boshqaruv qarorlarini qabul qilish usullari.
  

Har xil yondashuvlar, yo‘sinlar, yo‘llar yordamida amalga oshiriladigan turli-tuman boshqaruv ishlarining majmui — boshqaruvning aniq va o‘ziga xos usullari deb yuritiladi.
Boshqaruv usullari — bu xodimlarga va umuman ishlab chiqarish jamoalariga ta’sir ko‘rsatish usullari bo‘lib, bu usullar qo‘yilgan maqsadlarga erishish jarayonida mazkur xodimlar va jamoalarning faoliyatini uyg‘unlashtirishni nazarda tutadi.

14.1.3-rasm.Boshqaruv usullari

Funksional tizimosti obyektlarini boshqarish usuli boshqariladigan obyektning tuzilishi bilan bog‘liq bo‘lib, uning tarkibidagi bo‘limlarni boshqarishda qo‘llaniladigan o‘ziga xos usullarni o‘z ichiga oladi. Ularni quyidagi tizimosti bo‘limlar misolida ko‘rish mumkin.

14.1.4-rasm. Funksional tizimosti obyektlarini boshqarish usuli tarkibi

Tizimosti bo‘limlar:

1. 
   Ishlab chiqarish bo‘limi
   

• 
  mahsulotning pishiq (ishonchli) ligini tahlil qilish;
  
• 
  mahsulot sifatini nazorat qilish;
  
• 
  omilli tahlil;
  
• 
  funksional tahlil;
  
• 
  ishchi kuchi, uskuna va materiallardan foydalanishni nazorat qilish;
  
• 
  ishlab chiqarish operatsiyalarini o‘rganish;
  
• 
  ishlab chiqarishni programmalashtirish, rejalashtirish va nazorat qilish;
  
• 
  
  harajatlarni hisob-kitob qilish va boshqalar.