O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi a. U. Samadov, D. B. Xoliqulov. M. S. Saidova

 
4.4. Metall temir-tersaklari va ularni chiqindilarini yirikligi bo‘yicha 
saralash va elektromagnit ajratish 
Yirikligi bo‗yicha saralash jarayoni temir-tersak va chiqindilarni mayda va 
yirik bo‗laklarga ajratish kerak bo‗lgan hollarda olib boriladi. Xom ashyoni 
birlamchi ishlov berish jarayonida yirikligi bo‗yicha saralash g‗alvirlarda olib 
boriladi. Xom ashyoni g‗alvirlash quruq va ho‗l bo‗lishi mumkin. Ishlash prinsipi 
bo‗yicha g‗alvirlar qo‗zg‗almas, tekis tebranuvchan, barabansimon va inersion 
turlarga bo‗linadi. Bularni tanlashda ishlov berilayotgan xom ashyoni xususiyati va 
g‗alvirlash mahsulotlariga qo‗yiladigan talabga e‘tibor beriladi. 
Qo‗zg‗almas g‗alvirlar 50 mm dan katta bo‗lgan materiallarni ajratib olish 
uchun qo‗llaniladi. Bularga boshoqsimon g‗alvir va gorizontal panjaralar kiradi. 
Bu g‗alvirlar 30 % qiyalikda o‗rnatiladi. Bu tipdagi g‗alvirlarni effektivligi, 
foydaliligi 65,0 foizdan oshmaydi. 
Barabansimon g‗alvirlar yirik va o‗rtacha g‗alvirlash uchun foydalaniladi va 25 
mm dan katta bo‗lmagan zarrachalar panjarada o‗tadi. G‗alvirni effektivligi 60-70 
foizni tashkil qiladi. Baraban g‗alvirlar - teshikli, silindr yoki konussimon 
aylanuvchan shaklda bo‗ladi (4.8-rasm). 

---

86 
 
4.8-rasm. Barabansimon g‘alvirning yon va old tomondan ko‘rinishi. 
Tekis tebranuvchan g‗alvirlar elash mexanizmini ilgarilama-qaytar harakat 
qilishi bilan birga materiallarni titadigan va g‗alvirni eng pastki qismini ham 
aralashtiradigan, uzilib turuvchi turtki berishi natijasida ishlaydi. 
G‘alvirlarning ishchi yuzalari.
Galvirlarning ishchi yuzalari ularning 
konstruksiyalari ishlash sharoitiga bog‗liq. Ishchi yuzalari sifatida panjaralari, 
varaqsimon g‗alvirlar, to‗qima elaklardan foydalaniladi (4.9-rasm):