O‘zbеkiston rеspublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi abu rayhon beruniy nomidagi toshkеnt davlat tеxnika univеrsitеti

 
Nazorat va muhokama uchun savollar 
1.Shaxsiy sotish tushunchasi mohiyati va vazifalarini tushuntirib 
bering 
2. Sotishni amalga oshirish uchun muzokaralarni olib borishning 
zaruriyatda qanday hollarda yuzaga kelishi mumkin? 
3. Savdo xodimlarining qanday turlarini bilasiz? 
Ma’lumot 
Коmmnikator 
Аuditoriya 
Кanal 
Dekodlashtirish
Коdlashtirish 
Teskari aloqa 
Kommunikator tasavvuridagi obraz 

---

19 
4. Savdo xodimning asosiy vazifasi nimalardan iborat? 
5. Shaxsiy kommunikatsiya modeli mohiyatini tushintiring. 
5-mavzu. Pablik rileyshnz chora-tadbirlari 
Public Relatoins - tashkilotlar va maqsadli bozor
o‘rtasidagi kommunikatsiyalarni yaratishdir. 
Jamoatchilik bilan aloxalar bo‘yicha mutaxassislar shaxsyoki
muassasa va jamoatchilik orasidagi to‘g‘ri o‘zaro munosabatlarni yo‘lga
qo‘yishadi. Korporativ PRning asosiy maqsadi maqsadli bozorlarda
kompaniyaning ijobiy imijini shakllantirish va joriy axborot
ko‘magini ta’minlashdir. Korporativ PR turli xil maqsadli guruhlar
bilan (biznes doiralari vakillari, ommaviy axborot vositalari
mutaxassislari, reklama beruvchilar, mijozlar guruhlari uz mutahassislari 
va boshkalar) jamoatchilik aloqalarini yo‘lga qo‘yish va qo‘llab-
quvvatlashdan iboratdir 
PR bo‘yicha ishlar ikki yo‘nalishda olib boriladi: ichki va
tashqi PR. 
Ichki PR kompaniya xodimlarida «Korparativ ruh»ni
shakllantirishga yo‘naltirilgan bo‘ladi,imij va simvolikani ishlab
chiqishni ko‘zda tutadi,firma xodimlari ichki ommaviy axborot
vositalari amal qilishini ko‘zda tutadi, korporativ va ijtimoiy
madaniy hayotdagi muhim voqealarga bag‘ishlangan chora - 
tadbirlarni o‘tkazishni ko‘zda tutadi. 
Tashki PR da kompaniyaning ijobiy obrazini mamlakat reklama
bozorida shakllantirish hamda kompaniyani dinamik tarzda xalqaro
imijini yaratish hisoblanadi. 
PR 
chora-tadbirlarining 
vazifasi 
firmaning
raqobatbardoshligini oshirish maqsadida tovarlar yoki xizmatlar firmani 
uzini, Shaxsiy, madaniy, ideologiyani va boshkalarni
boshkariladigan imijini (obrazini obro‘-e’tiborini) shakllantirishdir. 
PR ning 5 ta asosiy maqsadi mavjuddir: 
1. PR obyektini pozitsiyalashtirish. 
2. Imijini yuksaltirish (yoki obro‘-e’tiborini boshqarish). 
3. Antireklama (yoki imijini kamaytirishga). 
4.Raqobatchilardanqayta qurish. 
5.Kontr reklama (tasodifan kamaytirilgan imijini tiklash). 
Jamoatchilik bilan aloqa reklama va sotishni rag‘batantirish 
bilan bir qatorda marketingning muhim quroli hisoblanadi. 

---

20 
Kompaniya faqat mijozlar, ta’minotchilar va dilerlar bilangina
emas, balki jamoatchilikning keng qatlamlari bilan ham konstruktiv 
munosabatlarni amalga oshirishi lozim.
Pablik rileyshnz - PR (jamoatchilik bilan aloxalar) kompaniya 
yoki ayrim buyumlarni obrazini (imijini, nufuzini) himoya qilish yoki 
siljitish maqsadi bo‘lgan dasturlar spektridan iboratdir. 
PR bo‘limlariquyidagi besh funksiyani bajarishadi: 
1.Matbuot bilan aloqalar. 
2.Mahsulot reklamasi. 
3.Korporativ aloxalar. 
4.Qonunchiqarishga ta’sir ko‘rsatish. 
5.Tavsiyanomalar. 
Ko‘pchilik firmalar jamoatchilik bilan aloqa qiluvchi marketing 
xizmatlari (MPR) ni tashkil etadilar. MPR iste’molchilar ko‘zlari oldida 
firma obrazini yaratadi va bir vaqtning o‘zida sotishga ko‘maklashadi.