184
CHET EL BOLALAR ADABIYOTINING UMUMIY TAHLILI.
SHARI PERRONING BOLALAR ZAVQ OLADIGAN ERTAKLARIGA
XOS XUSUSIYATLAR HAQIDA. AKA-UKA GRIMRALAR YARATGAN
ERTAKLARDA ILGARI SURILGAN G„OYALAR. AKA-UKA
GRIMMLAR YOZGAN ERTAKLARDA ULUG„LANGAN YOKI
QORALANGAN FAZILATLAR VA XISLATLAR HAQIDA. XANS
KRISTIAN ANDERSEN IJODINING KO„P QIRRALI VA RANG-BARANG
EKANLIGI. XANS KRISTIAN ANDERSEN ASARLARIDA ILGARI
SURILGAN G„OYALAR
Reja:
1.Chet el bolalar adabiyotining umumiy tahlili.
2.Sharl Perro asarlari
3.Aka-uka Grimmlar yaratgan ertaklarda ilgari surilgan g‗oyalar.
4. Xans Kristian Andersen ijodining ko‗p qirrali va rang-barang ekanligi.
Mamlakatimizda kattalar adabiyotining ajralmas bir bo‗lagi bo‗lgan
bolalar
adabiyotining rivojlanishi, har tomonlama boyib borishida tarjima asarlarning
o‗rni, ahamiyati katta. Yozuvchilarning
asosiy tavofuti idrokida
8
bo`lgani bilan
ularda ifoda etiladigan g`oyalar mamuni umuminsoniydir,
tarjaima asarlarni
o‗qigan har bir yosh kitobxonnning dunyo haqidagi fikri, tasavvuri boyib, o‗sha
xalqning
yashash sharoitlari, urf-odatlari, mehnatlari, orzu-intilishlari bilan oshno
bo‗ladilar.
Asrlar osha
xuddi ertak kabi eldan elga, tildan tilga o‗tib, dillarni yashnatib
yurgan ―Qizil Shapkacha‖(Sh.Perro)‖, Robinzon Kruzo‖(D.Defo), ―Gulliverning
sayohatlari‖ (J.Svift), ―Dyumchaxon‖(X.Andersen), ―Oltin baliq‖ (A.S.Pushkin),
―Tom Soyerning boshidan kechirganlari‖, ―Shaxzoda va gado‖ (M.Tven), ―Kapitan
8
Empson
Theory of literature Yale University- 2012 Chapter 6–Page 78
185
Grand bolalari‖, ―Ostin-ustin‖ (S.J. Vern),‖Don Kixot‖(J. Servantes) kabi asarlar
yosh qalblarning olamga nisbatan qiziqishlarini jo‗sh urdirib yuboradi.
XX asrda bunyod etilgan ―Maugli‖(R.Kipling), ―Kichkina shahzoda‖(A. De
Sent-Ekzyuperi), ―Katta va kichik Karlson‖ (A. Lindren), ―Toshkent-non shahri‖
(A.Neverov), ―Vinni Pux‖ (A. Miln), ―Axmoq sichqoncha haqida ertak‖
(S.Marshak), ―Uch baqaloq‖ (Yu. Olesha), ―Quvnoq japbaqlar‖ (B.Kerboboev),
―Doktor Aybolit‖ (K.Chukovskiy), ―Timur va uning komandasi‖ (A. Gaydar),
―Chippolinoning sarguzashtlari‖ (J. Rodari), ―Styopa amaki‖ (S. Mixalkov), ―Kim
bo‗lsam ekan?‖ (V. Mayakovskiy), ‖Bilmasvoy quyosh shahrida‖ (N.Nosov)
singari olam kezib yurgan asarlar o‗zbek kitobxon
bolalarida katta taassurot
qoldirmoqda.
Yuqorida tilga olingan asarlar yosh kitobxonni nimagadir o‗rgatadi,
nimagadir da‘vat etadi. Bu asarlarning ko‗pchiligi ona- Vatanga muhabbat, uning
ozodligi va baxti uchun jon fido qilish (―Uch baqoloq‖) noshukur bo‗lmaslik,
ota-ona pand-nasihatiga quloq solish (―Ahmoq sichqoncha haqida ertak‖), tabiatga
buyuk mehr (―Maugli‖), tabiatni asrash, hayvonot olamini sevish (―Doktor
Aybolit‖),
odamlar xizmatini bajarish, beminnat yordam ko‗rsatish (―Temur va
uning komandasi‖), o‗ziga pishiq-puxta bo‗lish, ichki sirlarini o‗zgalarga oshkor
qilmaslik (―Qizil Shapkacha‖),namunali o‗qish, kasb-hunar egasi bo‗lish (―Kim
bo‗lsam ekan?‖), sergak, tadbirkor bo‗lish hamda quvnoqlikka intilish (―Quvnoq
japbaqlar‖) dek oliyjanob g‗oyalarning yotishi bolalarning tarjima asarlarga
nisbatan bo‗lgan qiziqish va ishtiyoqlarini o‗stiradi.
Dostları ilə paylaş: 
