O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi berdaq nomidagi qoraqalpoq davlat universiteti

1. Ishqorda tozalangan, ya`ni ishqor yordamida moy distilyati tarkibidan
naften kislotalar ajratiladi;
2. Kislota - ishqorli tozalangan, bunda distilyatli moylar sulfat kislota bilan ishlov berilib, uning tarkibidan smolali moddalar va to’yinmagan uglevodorodlar ajratiladi. Keyin sulfat kislota qoldiqlarini yuvish uchun ishqor qo’llaniladi.
3. Kislota – kontaktli tozalangan, ya`ni distilyat va qoldiq neft moylari sulfat kislotada ishlov berish orqali olingan moyda keyingi tozalash jarayonidaoqartiruvchi qum tuproqda yuqori temperaturada sulfat kislota qoldiqlari
parchalanishi va ajratilishi uchun o’tkaziladi;
4. Selektiv tozalangan, bu moylar selektiv erituvchilar yordamida tozalangan bo’lib, uning tarkibidagi keraksiz (noo’rin) uglevodorodlar va smolali moddalarni
eritib olish bilan tozalangandir.
Mineral surkov moylari vazifasiga ko’ra quyidagi moylarga bo’linadi:
1. Industrial moylari;
2. Ichki yonuv dvigatel moylari;
3. Bug’ mashina moylari;
4. Mahsus moylar.
Industrial moylar – fabrika, zavodlarda va qishloq xo’jaligi mashina va mehanizmlarini moylash uchun qo’llaniladi.
Ichki yonuv dvigatellar uchun moylar qo’llanilishiga ko’ra: 1) aviatsiya; 2)
avtomobil; 3) traktor; 4) dizel; 5) mator moylariga bo’linadi.
Aviiaattssiiyaa moyllaarrii qishki va yozgi qovushqoqligi 14 sst, yoz mavsumida MK – 22 va MK – 20 markada bo’lib, 100 0C dagi qovushqoqliklari 22 va 20 sst teng. MS markadagi moy ancha kuchli va sifatli moy talab aviamotorlarda ishlatiladi.
Avttomobiillvaa ttrraakttorr moyllaarrii barcha turdagi avtomobil, traktor
va motocikllar dvigatellarida ishlatiladi.
Avttottrraakttorr moyllaarrii ((aavttollllaarr))qovushqoqligibo’yicha avtol
4, avtol, avtol 10 va avtol 18 ga bo’linadi.
Selektiv tozalashdan olingan avtollar (AS – 5 va AS – 9.5 marka) faqat karbyuratorli dvigatellarga mo’ljallangan.