O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti xidirova g. R., Raxmatullayeva f. M

7.2. O’zbekistonda diniy turizmni rivojlantirish imkoniyatlari 
Darhaqiqat, O’zbekiston turistik resurslarning boyligi bilan ajralib turadi. 
O’zbekistonda diniy turizm, ya’ni aziz qadamjolarni ziyorat qilish maskanlariga 
juda boy hisoblanadi. Jumladan, Markaziy Osiyoda, qolaversa jonajon 
O’zbekistonimizda ham aziz avliyolar yashab, dafn etilgan qadamjolar, ziyorat 
maskanlari beqiyos ko’p. Ko’pgina avliyolarning dafn etilgan joylari va qabrlari 
qaytadan ta’mirlanib, asl holatiga keltirilmoqda. Ular qatoriga Bahoviddin 
Naqshbandiy, G’ijduvoniy, Imom al-Buxariy, Mahtumi A’zam, Shohizinda, 
Motrudiy, Hakim at-Termiziy, Zangiota kabi aziz avliyolar va imomlar maqbaralari 
musulmon ahlining beqiyos, go’zal ziyorat qiladigan va ma’naviy ruhlanadigan 
joylariga aylantirildi. Ayniqsa, Imom Al-Buxoriy majmuasini muhim ziyoratgohga 
aylantirish xalqaro ahamiyatga egadir. Chunki, bu ziyoratgoh musulmon olamida 
Makka va Madina shaharlaridan keyin eng muhim sajdagoh hisoblanadi. Shu 
sababli ziyorat qilish uchun qulay shart - sharoit yaratish, ya’ni infratuzilmani 
shakllantirish bugungi kunning muhim masalasi hisolanadi. Bu yerda asosiy vazifa 
xorij mamlakatlar fuqarolarining ortiqcha qiyinchiliklarsiz ziyorat qilib ketishlariga 
erishishimizdir. Buning uchun Samarqand shahri aeroportini jahon andozalariga 
yarasha bo’lishi, masalani asosiy yechimidir.
Mustaqallik yillarida diniy qadamjolarga davlat tomonidan katta e’tibor 
berilmoqda. Buyuk ajdodlarimiz qo’nim topgan maskanlarni qayta tiklash, 
obodonlashtirish, ta’mirlashga jiddiy e’tibor berganligi tufayli ziyoratgoh maskanlar 
1.5 mlrd. Musulmon dunyosini o’ziga tortmoqda. Hozirgi kunda mamlakatimizda 
diniy turizmni hududiy tashkil etish va rivojlantirishga jiddiy e’tibor qaratish lozim.
Xususan, Janubi – Sharqiy Osiyo va G’arbiy Osiyo mamlakatlari 
ziyoratchilarni jalb etish maqsadida tadbirlar ishlab chiqish kerak. Buning uchun har 
bir viloyat, tuman va qishloqlardagi kishilar tomonidan muqaddas hisoblanib 
kelinayotgan ziyoratgohlarni aniqlash, umumlashtirish, respublika va viloyat diniy 
turistik kartalarini yaratish hamda ziyoratchilarga zarur sharoitlar yaratish, yo’l 
qurish, transport imkoniyatlarni o’rganish maqsadida muvofiq deb hisoblaymiz. 
Diniy ziyoratgohlar kam mablag’ hisobiga katta daromad manbaiga aylanishi 
shubhasiz. Mamlakatimizning barcha viloyatlaridan o’nlab, yuzlab diniy qadamjolar 
mavjud. Ammo ularni ziyorat etish marshrutlari aniq tuzilmagan. Achinarli holati 
shundaki, islom dunyosida katta xizmat qilagn, avliyo darajasiga ko’tarilgan 

---

81 
siymolarimiz abadiy qo’nim topgan maskanlarini faqatgina mahalliy darajada, ya’ni 
tuman yoki viloyat miqiyosidagi bilamiz, xolos. Binobarin, bunday muqaddas 
ziyoratgohlarni respublika va xalqaro darajadagi diniy ziyoratgoh obyektlariga 
aylantirish mumkin. 
Xulosa o’rnida shuni aytish lozimki, diniy turizm hamma vaqt sayohatning 
eng aktiv turi bo’lib kelgan. Insoniyat borki, u e’tiqod qiladi, sig’inadi, ruhan va 
ma’naviy jihatdan poklanishga harakat qiladi. Shuning uchun u diniy ziyoratni 
hoxlaydi.
Buning uchun muqaddas ziyoratgoh bo’lishi shart. Vaholanki, mamlakatimiz 
diniy ziyoratgohlarga boy mintaqa hisoblanib, kelajakda diniy turizmni 
rivojlantirishga yanada e’tiborni yanada kuchaytirish ham moddiy, ham ma’naviy 
yuksalishida muhim ahamiyat kasb etadi.