83
8 - BOB. MINTAQALARDA QISHLOQ TURIZMINI RIVOJLANTIRISH
RESURSLARI
8.1. Qishloq turizmi tushunchasi
Jahon amaliyotida qishloq joylarida qishloq xo'jaligini rivojlantirish bilan bir
qatorda, aholining
noagrar sohada bandligi, xususan qishloq turizmi qo'shimcha
daromad manbai bo'lib qolmoqda.
Agroturizm zamonaviy jahon sayyohlik bozori tizimida alohida o'rin tutadi.
Bugungi kunda uni sayyohlik bozorining yetakchi va faol rivojlanayotgan
tarmoqlaridan biri deb hisoblash mumkin. Ko'pgina tadqiqotchilar buni
jamoatchilikning ekologik muammolar haqida
xabardorligining oshishi, jamiyatga
texnogen bosimning oshishi, o’sib borayotgan urbanizatsiya va boshqa omillar bilan
bog'laydilar.
Agroturizm – jahon turizm bozorida nisbatan yangi hodisa. Yosh bo'lishiga
qaramay, agroturizm juda mashhur va bu mashhurlikning asosi nafaqat tabiiy
narsalarning urf bo’lishi, balki ko'plab
iqtisodiy, ijtimoiy-psixologik va ekologik
omillar hisoblanadi. Tabiat bilan uyg'unlikda yashash istagi, tabiiy ne’matlarni
iste’mol qilish, tabiatni va madaniy o'ziga xoslikni saqlash haqida qayg'urish,
shuningdek, qishloq xo'jaligi ishlab chiqaruvchilarini qo'llab-quvvatlash, qishloq va
shahar aholisining turmush darajasidagi o'sib boruvchi tabaqalanishni yumshatishga
intilish - bu va boshqa ko'plab omillar agroturizmning butun dunyo bo'ylab
ommalashuvini keskin o'sishiga olib keldi.
84
Dunyo bo'ylab sayyohlik sohasi faol rivojlanish davrini boshdan kechirmoqda.
An'anaviy (faol va ommaviy) dam olish turlari
bilan bir qatorda yangi, turli xil
"yashil" sayohatlar rivojlanmoqda: "3 S" (Sun, Sea, Sand) – quyosh - dengiz - qum
formulasi bo'yicha dam olish o'rniga, "3 L" (Landshaft, Lore, Leisure) – landshaft -
an'analar - bo’sh vaqt formulasi taklif etiladi. Turizm sohasiga hayotni
ekologiyalashtirish g’oyasining tarqalishi tobora kata ta'sir ko'rsatmoqda
41
.
"Yashil sayohatlar" dunyodagi eng mashhur turizm
turlaridan biri - yashil
qishloq turizmi (green rural tourism) yoki agroturizmda (agroturizm, agrotourism,
farm tourism) o’z timsolini topadi.
42
Respublikamizning
"O`zbekistonda
ekoturizmni
rivojlantirish
kontseptsiyasi"da qishloq turizmiga qishloq xalqini turmushi, urf-odatlari, an`analari
bilan yaqindan tanishish" deb ta`rif berilgan
43
. Amerikalik olim C.Ollenburg qishloq
turizmi fermer xo`jaligida tashkil qilinadigan ishlarda bevosita qatnashish, xo`jalik
ish faoliyatini kuzatish hamda o`quv kurslarida ishtirok qilish bilan bog’liq
xizmatlarni mijozlarga taklif qilish deb hisloblaydi
44
.
Qishloq turizmi – bu turistik hududlarning tabiiy va milliy o'ziga xosligini aks
ettiruvchi va saqlaydigan hamda iqtisodiy foyda beradigan
turistlar uchun keng
qamrovli turistik mahsulotni (turar joy, ovqatlanish, diqqatga sazovor joylar, hordiq
chiqarish) shakllantirish va ta'minlash bilan bog'liq bo'lgan qishloq joylariga
maqsadli sayohatlarni tashkil etish bilan bog'liq faoliyat turi. Mahalliy aholi uchun
yangi ish o'rinlari va daromadlar yaratish orqali mezbon jamoalarni jalb qilish”.
Xorijiy amaliyotda agroturizm tushunchasi turli xil, keng, ba'zan qarama-qarshi
bo'lgan turli xil ta'riflarning sintezidir (8.1-jadval)
Dostları ilə paylaş: