O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti xidirova g. R., Raxmatullayeva f. M
Qishloq joylarida turizmni rivojlantirish imkoniyatlari
Yüklə 1,79 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
8.4. Qishloq joylarida turizmni rivojlantirish imkoniyatlari
O`zbekiston Markaziy Osiyo mamlakatlari ichida juda katta turistik imkoniyatlarga ega mamlakat hisoblanadi. Mamlakatimizdagi mavjud tarixiy - arxeologik yodgorliklar, tabiiy iqlim sharoiti, ya`ni biologik xilma-xil, go`zal va betakror tabiati, hayvonot va o`simlik dunyosi, hamda millatimizning o`ziga xos madaniyati, urf-odatlari, an’analari o`z navbatida tarixiy-madaniy, arxeologik, ekologik, qishloq turizmi kabi xizmat turlarini rivojlantirish imkoniyatini beradi. 2013 yil 17 aprelda O`zbekiston Respublikasi Prezidentining "2013-2016 yillarda qishloq joylarda xizmat ko`rsatish va servis sohasini jadal rivojlantirish yuzasidan qo`shimcha chora-tadbirlar to`g’risida"gi qarori qabul qilingan edi. Mazkur qarorga ko`ra, mamlakatimizda ekologik, tibbiy-sog’lomlashtirish, sport turizmi, shuningdek, yakka tartibdagi qishloq mehmonxona uylari negizida agroturizmni o`z ichiga olgan zamonaviy turistik xizmatlar turlarini ustuvor rivojlantirish zonalari alohida belgilab olingan 65 . So`nggi yillarda mamlakatimizning ko`pchilik mintaqalarida turizm sohasini rivojlantirish uchun mаqsadli dasturlar qabul qilinmoqda. Ushbu dasturlarda har bir mintaqaning o`ziga xos bo`lgan tabiiy sharoiti, iqlimiy xususiyatlari, boy milliy-madaniy merosi hamda qishloq ahlining urf-odatlari va an`analarini hisobga olgan holda, qishloq turizmini rivojlantirishga alohida e`tibor qaratilgan. Mamlakatimizda qishloq turizmi ekologik turizm bilan birgalikda faol rivojlanmoqda. Toshkent viloyatining Bo`stonliq tumani, Jizzax viloyatining Zomin tumani, Namangan viloyatining Pop tumani, Samarqand viloyatining Urgut tumanining dam olish zonalari agroturizmni rivojlantirish uchun juda katta imkoniyatlarga ega 66 . Viloyatlarimizda qishloq xo`jaligi sohasining ancha taraqqiy qilganligi, aksariyat aholining qishloq joylarida istiqmot qilishi, qishloq hududlarida yangi infratuzilmalarning paydo bo`layotganligi, qishloq hayotining o`ziga xos urf- odatlari va an`analari bevosita qishloq turizmini rivojlantirish imkoniyatlarini kattа ekanligidan dalolat beradi. O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 03/1-220-son bilan tasdiqlangan "Qoraqalpog’iston Respublikasi va viloyatlarda namunali fermer xo`jaliklarini sayyohlarga xizmat ko`rsatishga moslashtirish, ularga sayyohlarni jalb qilish hamda ularning mamlakatimizda bo`lish muddatlarini uzaytirish mаqsadida 65 “Ўзбекистонда экологик туризмни ривожлантириш концепцияси”. Экология ахборотномаси. №6, 2007 й., 9- бет. 66 Ўзбекистон Республикаси Президентининг “2013-2016 йилларда қишлоқ жойларида хизмат кўрсатиш ва сервис соҳасини жадал ривожлантириш юзасидан қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги 1957-қарори. Халқ сўзи, 2013 йил 17 апрель 98 agroturizmni rivojlantirish bo`yicha chora-tadbirlar dasturi" hamda mazkur faoliyatga tegishli boshqa me'yoriy-huquqiy hujjatlar qabul qilingan. O`zbekistonda ichki turizmni rivojlantirishda qishloq turizmini rivojlantirishning naqadar foydaliligini yuqoridagi tahlillar asosida tushunib olish mumkin. Birinchidan, mamlakatimizda qishloq turizmini rivojlantirish asosida qishloqlarimizda jiddiy bo`lib turgan ishsizlikni yechish, qishloq xo`jaligi maxsulotlarining sifatini oshirish, qishloqlarining iqtisodiyotini ko`tarish, savdо- sotiqni tashkil qilish, mahalliy ishlab chiqarishni tashkil qilish, xalqaro hamdo`stlikni oshirish kabi muhim masalarni hal qilishimiz mumkin. Ikkinchidan, shaharlarimizda yashayotgan aholining dam olishini tashkil qilish, shaharliklarni qishloqlar bilan bog’lash, ularning qishki mavsumga qishloq xo`jalik mahsulotlarini g’amlab olishda yo`l-yo`riqlar ko`rsatish, ayniqsa shaharlik bolalarni qishloqlarda hordiq chiqarishini, tabiat bag’rida bo`lib tabiatni anglashni shakllantirishimiz lozim bo`ldi. Uchinchidan, qishloq turizmini rivojlantirishda soliq tushumlarining ko`payishini ta`minlash va ushbu mablag’lar asosida qishloq joylarni obodonlashtirishni kuchaytirish: To`rtinchidan, qishloq turizmini rivojlantirish asosida qishloqlardagi tarixiy obidalarni muhofaza qilish, ta`mirlash, muqaddas qadamjolarni obod qilish va ko`kalamzorlashtirish, ulardan xalqimizni erkin foydalanishini ta`minlash ishlarini amalgam oshirish ishlarini hal qilishimiz lozim bo`ldi. Bugungi kunga kelib mamlakatimizning qishloq joylarida oilaviy tadbirkorlik va kichik biznesni samarali rivojlantirishda agroturizm muhim o`rin egallaydi. hozirda mamlakatimizda agrar sohani rivojlantirishda fermer xo`jaliklarining ulushi tobora ortib, kengayib bormoqda. Ular tomonidan yirik tabiiy hududlar, jumladan: o`rmon hududlari, baliqchilik, chorvachilik xo`jaliklari, meva va uzumchilik bog’lari, sabzavot va poliz mahsulotlari yetishtiradigan hududlar tashkil etilib, ushbu hududlarda fermerlar tomonidan dala shiyponlari, xizmat ko`rsatish komplekslari barpo etilmoqda. Bu esa qishloq joylarda agroturizm sohasini yo`lga qo`yish va rivojlantirishda muhim omil bo`lib hisoblanadi. Mintaqada turizmni jadal rivojlantirishda, sayyohlar oqimini o`stirishda hududning nafaqat rekreatsion salohiyati, balki, turistik infratuzilma salohiyati, ya`ni zamonaviy mehmonxonalar, ovqatlanish maskanlari, transport xizmatlarining xalqaro talablar asosida yo`lga qo`yilganligi, bu sohada yuqori malakali kadrlar etishtirish va ta`minlash ham muhim ahamiyat kasb etadi. Bular esa o`z navbatida qishloq joylarni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish, infratuzilmaviy salohiyatini mustahkamlash, yangi ish o`rinlari yaratish va alal oqibat aholi turmush darajasini yuksaltirishga xizmat qiladi. 99 Jahon tajribasidan kelib chiqib, O`zbekistonning barcha mintaqalaridagi mavjud imkoniyatlarni va o`ziga xos shart-sharoitlarni hisobga olgan holda, yaqin istiqbolda qishloq turizmini (agroturizm) ?uyidagi yo`nalishlarda tashkil qilish maqsadga muvofiqdir: 1. Mamlakatimizda qishloq turizmini tashkiliy-huquqiy mexanizmlarini tartibga soluvchi qonunchilik bazasini shakllantirish. 2. qishloqlardagi mavjud turistik resurslar asosida, oilaviy biznesni rivojlantirish orqali kichik mehmonxonalar va agroturizmni samarali faoliyatini ta`minlaydigan turli xil infratuzilma ob`yektlar, asosan xususiy agroturistik xo`jaliklarni tashkil qilish. 3. qishloq joylarida turizmni samarali rivojlantirish maqsadida ijtimoiy-madaniy muhitni shakllantirish ("tarixiy qishloq", "milliy qishloq" va h.k). 4. Turistlarni qabul qilishga mo`ljallangan, ularni mazmunli dam olishini to`liq ta`minlaydigan kichik madaniy-tarixiy, turli xil etnografik markazlarni tashkil qilish. 5. qishloq joylaridagi joylashtirish vositalari va infratuzilmalarga xos bo`lgan, ko`p tarmoqli, ya`ni turistik, ko`rgazmali, reklama namoyishli, madaniy- targ’ibotli, ilmiy-tadqiqot va ishlab chiqarishga xos bo`lgan, davlat hamda xususiy qishloq xo`jaligi parklarini tashkil qilish maqsadga muvofiqdir. 6. Turizm sohasi uchun mutaxassis kadrlar tayyorlaydigan oliy ta`lim muassasalarning namunaviy o`quv rejalariga "Agroturizm", "Barqaror turizm" kabi fanlarni kiritish 67 . Yuqorida qayd qilib o`tilgan yo`nalishlarning har birini amalga oshirish uchun mamlakatimizda barchа imkoniyatlar mavjud. Yurtimizning yirik sarmoyadorlarini agroturizmning boshqa shakllariga, eng avvalo yirik xususiy agroturistik ob`yektlarga mablag’ qo`yishga jalb qilish maqsadga muvofiq hisoblanadi. Bunday ob`yektlar sirasiga madaniy-tarixiy parklar, etnomadaniy majmualar, ilmiy-tadqiqot markazlari va boshqalar kiradi. Ushbu loyihalarni amalga oshirilishi, nafaqat iqtisodiy jihatdan samarali, balki, ijtimoiy jihatdan muhim ahamiyat kasb etadi, xususan, bugungi yoshlarni o`z vatanini, tarixini, madaniyatini yaxshi bilishda, milliy qadriyatlarni anglashda, umuman, bir so`z bilan aytganda o`z vatanini sevish hamda vatanparvarlik tuyg’usini shakllantirishda muhim rol o`ynaydi. Mamlakatimizda qishloq turizmining rivojlanishi iqtisodiy-ijtimoiy jihatdan muhim ahamiyat kasb etadi va ijobiy samara beradi. 67 Матякубов У. Қишлоқ туризми унинг ижтимоий-иқтисодий аҳамияти ва ривожлантириш истиқболлари// "BIZNES - ЭКСПЕРТ". – № 8(116)-2017. - |