O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti xidirova g. R., Raxmatullayeva f. M

9.2. Ekoturizmni rivojlantirishda tabiati alohida muhofaza qilinadigan 
hududlarning o‘rni. Mintaqalarda joylashgan qo‘riqxonalar va ulardan 
ekoturizmda foydalanish imkoniyatlari 
Tabiat bilan jamiyat o`rtasidagi munosabatlarning tobora keskinlashib borishi, 
antropogen ta`sirning kuchayishi ta`sirida tabiiy muhitda yuz berayotgan 
o`zgarishlar tabiatni muhofaza qilishni ongli va rejali tashkil etishni taqozo etadi. 
Shu munosabat bilan aloqida muhofaza qilinadigan tabiiy hududlar tizimini tashkil 
etish muhim ilmiy amaliy ahamiyatga ega. Ular bir necha tiplarni o`z ichiga oladi: 
qo`riqxonalar, milliy tabiiy parklar, zakazniklar, tabiiy yodgorliklar, tabiiy yodgorli 
parklar, tabiatdagi muzeylar, ta`qiqlangan va muhofaza zonalari, rekreatsiya 
hududlari. Ular u yoki boshqa darajada intensiv xo`jalik faoliyatidan chiqarilgan 
hududlar bo`lib, ular turli darajada tabiat muhofazasi bilan shug’ullanadi. 
O`zbekistonda turli darajada muhofaza qilinadigan tabiiy hududlarning 
umumiy maydoni 20,6 ming km
2
9.1-jadval 
O`zbekiston respublikasining muhofaza qilinadigan tabiiy hududlari 
Rasmiy nomi, tashkil etilgan 
yili 
Joylashgan manzili 
Maydoni 
km
2
 
1. Chotqol tog’-o`rmon biosfera Toshkent vil. Ohangaron va 
4516 

---

108 
qo`riqxonasi (1947 y.) 
Toshkent tumanlari. 
2. Hisor tog’ archa (1983 y.) 
Qashqadaryo viloyati Yakkabog’ 
va Shahrisabz tumanlari. 
8143 
3. Zomin tog’ archa (1926, 1960 
y.)
Jizzax viloyati Zomin va Baxmal 
tumanlari. 
268,4 
4 
Baday to`qay tekislik. To`qay 
(1971) 
Qoraqalpog’iston respublikasi, 
Beruniy tumani. 
64,6 
5 
Qizilqum to`qay, qum (1971) 
Buxoro, 
Romitan 
tumani, 
Xorazm Do`stlik tumani. 
101,4 
6. Zarafshon vodiy, to`qay (1979) Samarqand viloyati Bulung’ur 
va Jomboy tumani 
7. Nurota 
biosfera 
qo`riqxonasi(1979) 
Jizzax viloyati Forish tumani. 
177, 5 
8. Kitob geologiya qo`riqxonasi 
(1987) 
Qashqadaryo 
viloyati 
Kitob 
tumani. 
53,7 
9. Surxon tog’-o`rmon (1987) 
Surxondaryo viloyati Termiz va 
Sherobod tumani. 
276,7 
jami 
2274 
9.2-jadval