O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Buxoro davlat universiteti

 
1.3. "Brending" tushunchasining miqdoriy ko’rsatgichlari. 
 
1-ko’rsatkich - Tovar xabardorligi 
Tovar kapitali odatda kompaniyaning har xil aniqlik darajasida 
baholanadigan barcha moddiy boyliklarini kompaniyaning bozor 
narxidan amaldagi aksiya bahosidan chiqarib tashlash yo’li bilan 
hisoblanadi. Muammo shundaki, o’zaro bog’liq bo’lgan noma’lum 
omillarning ko’pligi hisobga olingan holda, "tovar kapitali" miqdorini 
deyarli tasodifiy deb hisoblash mumkin. Iste’molchining tovar 
mahsuloti uchun (tovar belgisiga nisbatan) qancha ko’proq to’lashga 
tayyorligini aniqlash uchun so’rovnoma o’tkazish yaxshiroqdir. Ushbu 
farq, mahsulot sotish bilan ko’paytirilsa, taxminiy tovar qiymatini 
anglatadi. Ammo bu hisoblash faqat taxminiy hisoblanadi. Tovar 
qiymati marketingining qiymatini moliyaviy ko’rsatkichlar bilan aniq 
o’lchash deyarli mumkin emas. Shuning uchun, ma’lum bir brend 
marketingi samaradorligini baholashda ular moliyaviy bo’lmagan 
ko’rsatkichlarga asoslanadi. 
Iste’molchilarning tovar belgilari 
Tovarlarning yaxshi xabardorligi iste’molchiga sotib olish 
siklining yangi bosqichiga - baholash bosqichiga kirganda birinchi 
navbatda bu haqda o’ylashga yordam beradi. Vaqt o’tishi bilan 

---

15 
brendni idrok etish o’zgaradi. Shuning uchun, tovar belgisi doimiy 
ravishda bo’lishi kerak. Masalan, Fhilips Electronics soqol oladigan
elektr mashinalarini ishlab chiqaradi. Vaqt o’tishi bilan soqol oladigan 
mashinalari mahsulot toifasi sifatida mashhurligini yo’qotdi; Pichoqlar 
soqolni yaxshilaydi (asosan Gillette-ning ajoyib markasi tufayli). 
Gillette va Philips mahsulotlarining mashhurligini taqqoslash 
mahsulotning 
xususiyatlaridan 
qat’i 
nazar, 
qanday 
qabul 
qilinayotganini aniq namoyish etadi. 
Aksariyat reklama xabarlari samarasiz, chunki odamlar brend 
nimani translyatsiya qilayotganini tushunmaydilar.