O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi falsafa ma’ruzalar matni

Mavzuning tarbiyaviy ahamiyati.
Madaniyat va tsivilizatsiyaning asosiy tamoyillari, qonuniyat va xususiyatlarini bilish — 
ma’naviy kamolot manbaidir. Bu esa madaniyat va tsivilizatsiyaning o’zaro bog’liqligi va o’ziga xos xususiyatlarini ilmiy-
nazariy jihatdan chuqur idrok etish barkamol inson shaxsini shakllantirishda katta ahamiyat kasb etadi. Yosh avlodni yuksak 
madaniyatli va umuminsoniy qadriyatlarga hurmat va sadoqat ruhida tarbiyalash milliy taraqqiyotning muhim talabi, ta’lim-
tarbiya sohasida amalga oshirilayotgan islohotlarning bosh vazifasidir. 
Taraqqiyotimizning hozirgi bosqichida yuksak madaniyatli insonni tarbiyalash, qonunchilikka amal qiladigan, 
fuqarolik burchini ado etadigan, demokratik jamiyat talablariga rioya qiladigan barkamol shaxsni shakllantirish vazifasi 
turibdi. 
Shunday qilib, madaniyat va tsivilizatsiya bir-birini taqozo etadigan, shaxs va jamiyatni yanada takomillashtirish 
uchun xizmat qiladigan va ayni vaqtda, ijtimoiy borliqning tub asosini tashkil etadigan hodisalardir. Milliy mustaqillik 
yillarida ijtimoiy-siyosiy va iqtisodiy sohada erishilgan yutuqlar mamlakatimizning tsivilizatsiyali taraqqiyoti uchun 
puxta zamin yaratdi. 
Tayanch tushunchalari 

---

Madaniyat, tsivilizatsiya, ma’naviy madaniyat, moddiy madaniyat, tsivilizatsiyaviy yondashuv, milliy madaniyat, 
Sharq tsivilizatsiyasi, G’arb tsivilizatsiyasi, hozirgi zamon tsivilizatsiyasi, hududiy tsivilizatsiya. 
Takrorlash uchun savollar 
1. Madaniyat nima? 
2. Tsivilizatsiya nima? 
3. Madaniyat va tsivilizatsiyaning o’zaro bog’liqligini izohlang. 
4. Tsivilizatsiyaning tarixiy shakllari to’g’risida nimalarni bilasiz? 
5. O’zbekistonning jahon tsivilizatsiyasida tutgan o’rni qanday? 
6. Madaniyat va tsivilizatsiya mohiyatini bilish barkamol inson shaxsini shakllantirish manbai ekanligini qanday tushunasiz? 
ADABIYoTLAR 
1. Karimov I.A. O’zbekistonning siyosiy-ijtimoiy va iqtisodiy istiqbolining asosiy tamoyillari. — T., «O’zbekiston; 
1995. 
2. Karimov I.A. O’zbekiston XXI asr bo’sag’asida: xavfsizlikka tahdid, barqarorlik shartlari va taraqqiyot 
kafolatlari. T., «O’zbekiston», 1997 
3. Karimov I.A. Bizdan ozod va obod Vatan qolsin. T., «O’zbekiston». 1996. 
4. Karimov I.A. O’zbekiston XXI asrga intilmoqda. T., «O’zbekiston», 1999. 
5. Karimov I.A. Milliy istiqlol mafkurasi — xalq e’tiqodi va buyuk kelajakka ishonchdir. T., «O’zbekiston», 2000. 
6. O’zbekiston XXI asrga intilmoqda. – T., O’zbekiston, 2000. 
7. Toynbi A. Postijenie istorii. M., Nauka, 1991. 
8. Berdyaev A. Smisl istorii. M., Nauka 1990. 

---