O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta-maxsus ta'lim vazirligi islom karimov nomli toshkent davlat texnika universiteti s. T. Yunusxo‘jayev
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
Postda bajariladigan ishlar usulu bo‘yicha xizmat ko‘rsatishda
, ushbu TXK turi bo‘yicha bajariladigan ishlar bir necha maxsus, bir-biriga qarama-qarshi joylashgan va har biriga ma’lum ishlar briktirilgan gruhchalarga taqsimlanadi. Bunda bajariladigan ishlar xizmat ko‘rsatish agregatlari yoki tizimlari bo‘yicha taqsimlanadi. Masalan, 1-post – mashinaning oldingi osma mexanizmi va oldingi ko‘prik; 2-post – orqa ko‘prik va tormoz tizimi; 3- post – uzatmalar qutisi, ilashish muftasi, kardan uzatmasi va bosh. Bunday holatlarda mashinalarga xizmat ko‘rsatish berk (tupikli) postlarda amalga oshiriladi. Postlarda bajariladigan ishlarning bir-biriga aloqasi bo‘lmasa ham, lekin ularda mashinalarni turib qolishi bir hil vaqtni tashkil qilishi kerak. Bunday usulda ishni tashkil qilish jihozlarni sohalar bo‘yicha to‘g‘ri taqsimlanishiga, jarayonlarni mexanizatsiyalashga, ishning sifatini va ish unumdorligini oshirishga yordam beradi. Postlarda bajariladigan TXK ishlarini bajarishda avtomobillarni kirib- chiqishiga ko‘p vaqt sarf bo‘lishiga qaramasdan, bu usul ancha tezkor usul hisoblanadi. Usulning kamchiligi avtomobillarni bir postdan ikkinchi yoki uchinchisiga qo‘yilishiga ko‘p vaqt sarflanishi hisoblanadi, buning natijasida avtomobilni harakatlanishi va moslashishi davrida undan chiqayotgan gazlar atrof muxitni va ayniqsa ish joyini bulg‘ashi hisoblanadi. Xizmat ko‘rsatish usulini tanlashda albatta avtomobilning o‘lchamlari inobatga olinishi kerak. O‘lchamlari katta avtomobillarni xizmat ko‘rsatish postlariga kirib-chiqishi uchun katta maydonlar talab etiladi. Bu ko‘rsatkuch potokli usuldan foydalanishni abzal ko‘radi, chunki bu usul kam avtomobillarga ega xo‘jaliklarda ham yaxshi natijalarni berishi mumkin. Agarda avtomobillarga quydagi turdagi TXK ishlarini bajarish reja bo‘yicha ko‘p bo‘lmasa ham, avtomobillar turli rusumlarda bo‘lsa va turla sharoitlarda ishlasa, potokli usulda ishlash imkoni bo‘lmasa, bunday holatlarda universal postlardan foydalanish tafsiya qilinadi. Potokli usul 1-TXK ni amalga oshirishda avtomobillarning soni dastur bo‘yicha 11-13 dan kam bo‘lmaganda, 2-TXK uchun esa kamida 3 va undan ortiq avtomobilga xizmat ko‘rsatishda qo‘llash lozim. Agarda 234 dasturda ko‘rsatilgan sondan kam miqdordagi avtomobillarga TXK da berk postlarda universal usuldan foydalanish lozim. Agarda bir kunlik dasturda 2-TXK ga 3-12 avtomobilgacha xizmat ko‘rsatilishi lozim bo‘lsa u holda unversallangan potokli usuldan foydalaniladi, ya’ni shu xizmat ko‘rsatish yo‘lagini turli smenalarda 1- TXK va 2-TXK ishlari uchun foydalanish mumkin bo‘ladi. Agarda kunlik rejada ko‘p avtomobillarga xizmat ko‘rsatish rejalashtirilgan bo‘lsa u holda maxsuslashtirilgan yo‘laklardan foydalanish maqsadga mofiq bo‘ladi. Texnik xizmat ko‘rsatish va ta’mirlash ishlari ko‘char vositalar yordamida tashkil qilishda asosan uch usuldan foydalaniladi: maxsuslashtirilgan brigade, kompleks brigade va agregatli-bo‘lim. Maxsuslashtirilgan brigade usuli ishlab chiqarish dasturlarini texnologik o‘xshashlik ko‘rsatkichlari bo‘yicha tuziladi. Maxsuslashtirilgan brigade usulida xizmat ko‘rsatish turlari (KTXK, 1-TXK, 2-TXK, diagnostikalash, JT, agregatlarni ta’mirlash) bo‘yicha amalga oshiriladi, bu ishchilarning ish unumdorligini, zamonaviy texnologiyalarni, mexanizatsiyalash, bajaruvchilarning malakasini oshirish va aniq texnologik operatsuyalarni briktirish hisobiga oshishiga yordam beradi. Ishni bunday tashkil qilish natijasida bajarilgan ishlar har bir postlar bo‘yicha texnologik bir hilligi, bajaruvchilarni sonini o‘zgartirish bilan samaradorlikni oshirish, extiyot qismlar, texnologik jihozlar va asboblarni boshqarish, texnologik bajarilayotgan ishlarni hisobga olish va nazorat qilish tizimi yaxshilanadi. Bu usulning sezilarli kamchiligi bajaruvchi ishchilarning etarli darajada javobgarlikni xis qilishi hisoblanadi. Agarda TXK yoki joriy ta’mirlangan moljallangan muddatdan ilgari ishlash qoiliyatini yoqotadigan bolsa, u holda bu ishning masul ishchini aniqlash imkoni deyarli bolmaydi, chunki agregat va qismlarni ta’mirlash va TXK da bir qancha bolimlarning ishchilari ishtirok etadi. Bularning barchasi avtomobillarda buzilishlarni kopayishiga va mashinani ta’mirlashda kop vaqt yoqotishiga sabachi boladi. Kompleks brigade usuli biron soxaga moslashish, ya’ni brigadaga ma’lum avtomobillar (masalan, bir kalona avtomobillari, bir rusumdagi avtomobillar, pritseplar va yarimpritseplar) briktriladi, brigade ularga 1- TXK, 2-TXK va JT ishlarini bajaradi. Markazlashgan holda KTXK ishlari amalga oshiriladi. 235 Kompleksli brigadani turli mutaxasislar bilan (avtochilangarlar, chilangar-sozlovchilar, elektriklar, moylovchilar) jamlanib rejadagi ishlarni bajarishga yonaltiriladi. Har bir oziga briktirilgan ish joyiga, TXK va JT postlariga, ozining universal jihozlari va asboblariga, aylana agregatlari va extiyot qismlariga ega boladi. Bu usulning abzalliklaridan biri bajarilayotgan TXK va JT ishlariga brigade masul hisoblanadi. Usulning kamchiligi sifatida, moddiy materiallarni kop sarflanishi, ishlab chiqarish quvvatlari va materiallarini sarfini har doim ham hisobga olish imkoni yoqligi, ba’zi kompleks bajaruvchi brigadalarni yuklanganligini boshqarish imkoni bolmaydi. Agregat-bolim usulida barcha TXK va T ishlari boyicha bajariladigan ishlarning barchasi, ishlab chiqarish bolimlari orasida, ya’ni barcha avtomobilga TXK va JT ishlarini bajaruvchi masul shaxslarga taqsimlanadi. Taqsimlangan barcha TXK va T ishlari boyicha briktirilgan masullar shaxsan javob beradi. Bajariladigan ishlar ishlab chiqarish bolimlari boyicha, avtotransport korxonasining olchamlariga va ushbu transport vositasidan foydalanish darajasiga qarab taqsimlanadi. Yirik avtotransport korxonalarida avtomobillardan foydalanish darajasi, TXK va JT ishlarini bajarish oraliqlari tort birlikdan sakkiz birlikkacha qabul qilinadi. Usulning kamchiligi, ishni bajarish fronti 235ata bo‘lganligi sababli, tezkor avtomobilning texnik holatini aniqlash ancha noqulay. TXK ishlari rejalashtirilayotganda, bajariladigan yillik va kunlik ishlab chiqarish dasturlari, ya’ni mo‘ljallangan vaqt davomida xizmat ko‘rsatish sonlari aniqlanadi. Avtomobillarga TXK ishlarining Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|