Oʻzbeкiston respubliкasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi m. M. Kadirov axborot texnologiyalari

 
8.3. Axborot xavfsizligi va uni ta’minlash usullari 
Kompyuter texnikasi va axborot tizimlarining iqtisodda, 
boshqarishda, aloqada, ilmiy tadqiqotlarda, ta’limda, xizmat 
koʻrsatish sohasida, tijorat, moliya va inson faoliyatining boshqa 
sohalarida qoʻllash jamiyat rivojini belgilovchi yoʻnalish 
hisoblanadi. Kompyuter texnikasining qoʻllanilishi evaziga 
erishiladigan samara axborot qayta ishlanishi koʻlamining oshishi 
bilan ortib boradi. Ushbu texnikaning qoʻllanish sohalari va 
koʻlami 
uning 
ishlashining 
ishonchliligi 
va 
barqarorligi 
muammolari bilan bir qatorda axborot xavfsizligini ta’minlash 
muammosini tugʻdiradi. 
Axborot xavfsizligi – axborotning nomaqbul (axborot 
munosabatlarining tegishli sub’yektlari uchun) oshkor qilinishidan, 
buzilishidan (yaxlitligining buzilishidan), sirqib chiqishidan, 
yoʻqotilishidan, modifikatsiyalanishidan yoki foydalanuvchanlik 
darajasining pasayishidan, hamda noqonuniy tirajlanishidan 
himoyalanganligi. Ushbu xodisalarning sababchisi tasodifiy 
ta’sirlar yoki buzgʻunchining atayin ruxsatsiz foydalanishi 
natijasidagi ta’sirlar boʻlishi mumkin. 
Axborot xavfsizligini ta’minlash.
 
Axborot xavfsizligini 
ta’minlash – bu foydalanuvchining axborotlarini himoyalashga 
qoʻyilgan me’yor va talablarni bajarishidir. Axborot xavfsizligi esa 
bu axborot foydalanuvchilariga va koʻplab axborot tizimlariga 
zarar keltiruvchi tabiiy yoki sun’iy xarakterga ega tasodifiy va 
uyushtirilgan ta’sirlardan axborotlarni va axborot kommunikatsiya 
tizim obyektlarining himoyalanganligidir. 
Login tushunchasi.
Login – shaxsning, oʻzini axborot 
kommunikatsiya tizimiga tanishtirish jarayonida qoʻllaniladigan 
belgilar ketma-ketligi boʻlib, axborot kommunikatsiya tizimidan 
272

---

foydalanish huquqiga ega boʻlish uchun foydalaniluvchining 
maxfiy boʻlmagan qayd yozuvi hisoblanadi.