O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta'lim vazirligi mirzo ulug‘bek nomidagi o‘zbekiston milliy universiteti

Jadval 1. 
Ijtimoiy ishning asosiy tamoyillari 
 
Ijtimoiy ish tamoyillari 
Tamoyillar guruhlari
Tamoyillar 
Tarkibiy 
Altruizm, 
mijoz 
bilan 
munosabatlarda 
demokratiya, 
ijtimoiy 
adolatlilik
Psixologik-pedagogik
Empatiya, attraksiya, bag‗rikenglik 
Uslubiy 
Mijozga 
alohida 
yondashuv, 
izchillik, layoqatlilik
Tashkiliy 
vositachilik, yengillik, majmuaviylik
Psixologik-pedagogik tamoyillar mijozga psixologik-pedagogik tomondan 
qanday ta'sir ko‗rsatishni xarakterlaydi: 
1. Kompleks yondashuv, mijozga har tomonlama ta'sir ko‗rsatish, uning 
muammosini hal qilishda barcha mumkin bo‗lgan choralarni qo‗llash: ichki va 
tashqi omillar, aloqalar, hayot faoliyat sharoitlarini hisobga olish. Mazkur tamoyil 
quyidagilarni taklif etadi: 
- manfaatlar, talablar, kayfiyat, xarakter, temperamentni hisobga olish; 
- tashqi sharoitlar ta'sirini hisobga olish (moddiy-maishiy, sanitar-gigienik, 
siyosiy); 
- mijozga ta'sir ko‗rsatishning barcha vosita va usullarini qo‗llash. 
2. Differensiyalashgan yondashuv– ma'lum sinf, yoshga tegishli insonlar 
xususiyatini hisobga olish, pul, ideal, talablarga turlicha yondashish. Bularni 
hisobga olmasdan insonning tuyg‗ulariga ta'sir ko‗rsatish mumkin emas.
3. Maqsadli yo‗nalganlik tamoyili. Mijozga ta'sir ko‗rsatishning maqsadi 
ijtimoiy xodim harakat usuli va xususiyatini belgilaydi. Maqsadga erishish qabul 
qilingan harakat samaradorligi mezoni bo‗ladi. Maqsad mijoz bilan ishlash 
shakllari, usullarini tanlashda muhimdir.

---

166 
Ijtimoiy ishning maxsus tamoyillari ijtimoiy ish ko‗rsatish sohasidagi asosiy 
qoidalarni belgilaydi. Bularga, universallik, ijtimoiy huquqni muhofaza qilish, 
ijtimoiy ta'sirlanish, profilaktik faoliyat, o‗z kuchiga tayanish, ijtimoiy resurslarni 
maksimallashtirish, maxfiylik, bag‗rikenglik kiradi.