O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta‟lim vazirligi mirzo ulug`bek nomidagi


  X-virus bilan kasallangan o`simliklardan yuqumli shira tayyorlash va



Yüklə 0,82 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə23/36
tarix13.05.2022
ölçüsü0,82 Mb.
#57867
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   36
O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta lim vazirligi m

2.2.  X-virus bilan kasallangan o`simliklardan yuqumli shira tayyorlash va 

o`simliklarni mexanik usulda kasallantirish 

Kartoshka  X-virusi  bilan  kasallangan  kartoshka  bargini  (5-10g)  chinni 

hovonchada  0.1M  Fosfat  buferi  (1g  namunaga  1ml  buffer  miqdorda)  (pH-7.8) 

ishtirokida 

ezib 

maydalaniladi. 



Yanada 

yaxshiroq 

maydalash 

uchun 


gomogenizatordan  (1-2minut)  foydalansa  ham  bo`ladi.Gomogenatni  2-3  qavatli 

dokadan o`tkaziladi. So`ngra minutiga 6-8 ming aylanish tezligiga ega sentrifugada 

10minut  davomida  sentrifuga  qilinadi.  Cho`kmaga  yaxshi  ezilmagan  o`simlik 

qoldiqlari, hujayrani yirik birikmalari tushadi,virus esa cho`kmaning ustida bo`ladi. 

Uni ajratib olinadi va virusni sog‘ o`simlikka yuqtirishda inokulum sifatida 

foydalaniladi. 

 Virusni  yuqtirish.  Kasal  o`simlikdan  ajratib  olingan  shirani  (inokulumni)            

2-3  tomchisi  sog`  o`simlik  bargiga  tomiziladi  va  igna  bilan  barg  sathi  tirnaladi. 

Ammo  bu  usullar  kam  natija  beradi.  Hozirgi  vaqtda  esa  bu  usul  sal 

o`zgartirilgan.Barg  sathiga  ozgina  obraziv  (korund,  korbarund  yoki  kremniy 

karbidi)  sepiladi,  2-3  tomchi  shirani  tomiziladi  va  toza  barmoq  yoki  shisha 

tayoqcha  yoki  shpatel  yordamida  ohistalik  bilan  suriladi.  Surtishning  kuchi 

bargning  holatiga,  yoshiga,  o`simlikning,  obrazivning  sifatiga  bog`liq    bo`ladi.                  

10-15  minutdan  so`ng  shiraning  (inokulumning)  va  obrazivlarning  ortiqchalari 

distillangan suv bilan yuvib tashlanadi.Virus barg tuklari va epidermisdagi mikro-

jarohatlari orqali hujayralarga kiradi. 

Virus  yuqtirilgan  barglarga  virus  nomi,  sana  va  hokazolar  yozilgan 

etiketkalar  bog`lanadi.  So`ngra  ularni  nam  kameraga,  yani  suv  solingan  katta 

eksikator  yoki  shishadan  yasalgan  15-20l  hajmli,  usti  zich  yopiladigan  idishlarda 

saqlanadi.  Buning  uchun  eksikatorning  ustki  qismiga  3-4  qator  ip  tortiladi  va 

ipning ikki uchi eksikator devorlariga plastilin yoki yopishqoq lentalar yordamida 

yopishtiriladi.  Iplarga  zararlantirilgan  barglar  osib  qo‘yiladi.  Virus  yuqtirilgan 




3 2

 

 



barglarda  kasallik  alomatlarining  paydo  bo`lishi  ishlatiladigan  indikator 

o`simlikning  (Nicotina  glutinosa  da  48-soat,  N.sylvestris  da  76-80  soatda  nekroz 

hosil  bo`ladi),  virusning  turiga,  haroratga  va  shu  kabi  faktorlarga  bog`liq 

bo`ladi[1]. 

Virus  yuqtirilgan  so`ng  48-soat  (N.glutinosa  ),76-80soat  (  N.sylvestris),ikki 

haftada  (Ch.  amaranticolor,  Ch.quinoa),  1-2oy  va  yillar  mobaynida  (daraxtlarda) 

kuzatib  boriladi.  Indikator  o`simliklarda  paydo    bo`lgan  simptomlarini  48-72 

soatdan  so`ng  nazorat  bargidagi  (yoki  bargning  yarmidagi)  hamda  tajriba 

barglaridagi  simtomlar  sanaladi  (nekroz  yoki  dog`,  halqa  bo`lsa),  diametri 

o`lchanadi, ya`ni paydo bo‘lgan kasalik alomatlarining hammasiga tavsif beriladi. 




Yüklə 0,82 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   36




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin