O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulugʻbek nomidagi o‘zbekiston milliy universiteti

afzalliklar
ga ega va ularni quyidagicha 
guruhlash mumkin: 
Tashkilotlar uchun
global miqyos, xarajatlarni kamaytirish, ta’minot 
zanjirini takomillashtirish, biznesning doim ochiqligi (24/7/365), 
shaxsiylik, mahsulotni tezda bozorga chiqarish, raqamli mahsulotlarni 
tarqatishning arzonligi; 
Iste’molchilar uchun
joy tanlamasligi, anonimlik, tovar va 
xizmatlarning keng tanlovi, shaxsiylik, mahsulotlar va xizmatlarning 
nisbatanarzonligi, tez etkazib berish, elektron sotsializatsiya; 
Jamiyat uchun 
xizmatlarning keng doirasi (masalan, ta’lim, sogʻliqni 
saqlash, kommunal xizmatlar), turmush darajasini oshirish, milliy 
xavfsizlikni takomillashtirish, raqamli tafovutni kamaytirish, tovarlarni / 
xizmatlarni onlayn ravishda sotish / buyurtma qilish avtomobil transportini 
va atrof-muhitning ifloslanishini kamaytiradi. 
Elektron tijoratning 
kamchiliklari:
18
Kawa, Arkadiusz. Fulfillment Service in E-Commerce Logistics. — Logforum. — 2017. — С. 429–438.

---

47 
Tashkilotlar uchun
loyihaning kompaniyaga aloqadorligi toʻgʻrisida 
tomonlarning shubhalari (salbiy anonimlik), internetda korxona faoliyatini 
qonuniylashtirish va faoliyatidagi ba’zi bir qiyinchiliklar; 
Iste’molchilar uchun
Internet orqali sotiladigan xizmatlarga 
iste’molchilar ishonchsizligi
19
, tovarlarni qoʻl bilan «ushlash» mumkin 
emasligi, sotib olingan mahsulotni etkazib berishni kutish, tovarlarni 
qaytarishda mumkin boʻlgan qiyinchiliklar va xarajatlar, mahsulotlarni 
etkazib berish uchun qoʻshimcha xarajatlar; 
Jamiyat uchun 
firibgarlik uchun jozibador platforma (tarmoq 
xavfsizligi darajasining pasayishi), oflayn-tijorat korxonalarini bozordan 
siqib chiqarishi; 
Davlat uchun
hisobning «kulrang» tizimini yuritishda davlat 
byudjetiga soliq toʻlovlarining toʻliq kelib tushmasligidan iborat. 
Elektron tijorat zamonaviy iqtisodiyotning ajralmas qismiga aylandi. 
Iste’molchilar tobora koʻproq Internet orqali tovarlar sotib olmoqdalar va 
tijorat tashkilotlari oʻzlarining tadbirkorlik faoliyatlarida ushbu tarmoqning 
imkoniyatlaridan qandaydir tarzda foydalanmoqdalar. Internetda xarid 
qilishning birinchi sababi – haftaning etti kunida tunu kun xarid qilish 
imkoniyatining mavjudligidadir. 
Internetdagi internet doʻkonlarning 25 foizi WooCommercedan 
foydalanishmoqda. 2020 yilda AQShdagi onlayn iste’molchilarning 61 
foizi blogdagi tavsiyalar asosida xaridlarni amalga oshirishdi. Dunyo 
boʻylab Internet foydalanuvchilarining 93,5 foizi Internet orqali mahsulot 
sotib olgan. 
2040 yilga kelib barcha xaridlarning 95% elektron tijorat orqali 
amalga oshiriladi.
AQShda 2020 yilda eng ommabop boʻlgan elektron tijorat saytlari:
20
