O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan davlat universiteti

212. Qaysi shoir olim ham bo’lib, umrining oxirigacha Nizomiy nomli 
Toshkent davlat pedagogika institutida (hozirgi pedagogika universiteti) 
o’zbek adabiyotidan dars ham bergan? 
Maqsud Shayxzoda iymoni but, e’tiqodi mustahkam, halol va pokiza odam 
edi. Jismoniy qiynoqlar, ma’naviy xo’rlashlar uning irodasini sindirolmadi – shoir
1956–yildan keyin yangi kuch, yangi qudrat bilan yanada faol ijod qilishga kirishdi 
45
Т. Жалолов. Яшасин табассум, Тошкент бадиий адабиёт нашриёти, 1966, 18-бет. 

---

hamda pedagogik faoliyatini qayta tikladi va umrining oxirigacha Nizomiy nomli 
Toshkent davlat pedagogika institutida (hozirgi pedagogika universitetida) o’zbek 
adabiyotidan dars berdi. Shayxzoda adabiyotshunos olim sifatida adabiyotning 
muhim masalalariga bag’ishlangan o’nlab tadqiqotlar, maqolalar e’lon qildi. 
 
213. ”G’azal mulkining sultoni” degan tadqiqot kimniki? 
Maqsud Shayxzoda buyuk mutafakkir shoir Alisher Navoiyning badiiy 
mahoratiga bag’ishlangan turkum maqolalar yozgan. “Genial shoir”, “Navoiyning 
lirik qahramoni”, “Alisher Navoiyning poetik mahorati” kabi ilmiy asarlari shular 
qatoriga kiradi. 1958-yilda “Alisher Navoiyning lirik qahramoni” mavzusidagi 
nomzodlik dissertatsiyasini himoya qildi. Olim vafotidan sal avval kasalxonada 
yozib tugatgan “G’azal mulkining sultoni” degan tadqiqot navoiyshunoslik ilmida
bebaho durdonalardan bo’lib qoldi. Hozir ham deyarli barcha adabiyotshunos olim 
va Alisher Navoiy ixlosmandlar shoirni e’zozlab, “G’azal mulkining sultoni” 
iborasini tilga olishadi. 
214. M. Shayxzoda badiiy ijod haqida qanday fikrlarni aytgan? 
 
M. Shayxzoda shoir va dramaturg sifatida emas, balki adabiyotshunos olim 
sifatida ham mashhur bo’lgan. Ko’plab ilmiy asarlar yozgan. Jumladan, olim 
badiiy ijod mashaqqqati haqida shunday deydi: “Inson ruhini tarbiyalash, odamda 
yaxshilik unsurlarini ko’paytirish hamda go’zallik va nafosat tuyg’usini yanada 
baland darajaga ko’tarish san’atning muqaddas vazifasidir “.