O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligi namangan davlat universiteti pedagogika va psixologiya kaferdrasi

SHaxsning faktorli strukturasini ajratishga birinchi urinishlar. 
G.Ollport uz ishlarining boshida X.Odbert Bilan birgalikda inson 

kiyofasining tashki va ichki kurinishiga oid 18000 suzni taxlil kilib, ulardan

shaxsning sifatlarini yakkol kursatib beradigan 4500 ta suzni tanlab olishdi 
(1,3,4,5,7,10,14). Korrelyatsion- faktorli izlanishlarga birinchilardan bulib
Dj.Gilford, V.TSimmerman bilan birga kuyidagi 13ta shaxs faktorini ajratgan 
xolda murojaat kildi:
1. umumiy aktivlik (gayratlilik, xarakat tezligi, xarakatga moyillik), 
2. ustun bulmok (tashabbuskorlik, uz xukuniki ximoya kilmok, liderlikka intilish),
3. mardlik (professional va noprofessional erkaklik kizikishlar, kurkmaslik, 
gamginlik yetishmasligi, xis-xayajon kuchsizligi),
4. uziga ishonch (chukur bilimga egalik, uzgalar tomonidan tanilganlikni sezish, 
ogir-vazminlik),
5. xotirjamlik (sovukkonlik va irodasini bushashtirmok, tolikish va achchiklanish, 
joriy faoliyatga yukori kontsentratsiya,
6. kirishimlilik (ijtimoiy aktivlik, ijtimoiy barkarorlik, liderlikka kizikish),
7. gayriextiyoriy xarakat (xayolparastlik, kizikuvchanlik, tomoshabin),
8. depressiya (emotsional va jismoniy tushkunlik, vaxima, bezovtalik), 
9.
emotsionallik 

(emotsiyaning

yengil

paydo
bulishi

va
saklanishi, 

---

87
kechinmalarning yuzakiligi, fantaziya kilish), 

10. uzini cheklash (vazminlik, uzini nazorat kilish, jiddiylik),

11. ob‘ektivlik (Amaliy, tugri baxo berish), 
12. kungilchanlik (vaziyatga karab yengil uzgarish, samimiyat, yumshoklik),
13. xamkorlik (tanbexlarga chidamlilik, egoistlikning yukligi, ishonuvchanlik). 
Yukorida aytib utilgan sifatlar ijtimoiy biologik tabiatning aralashmasiga 

ega, ularni aniklash usullari esa yaratilmagan edi.