O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta`lim vazirligi namangan muhandislik-qurilish instituti transport vositalarining tuzilishi va nazariyasi fani bo’yicha
To’rt va ikki taktli porshenli dvigatellarning umumiy tuzilishi
Yüklə 2,37 Mb.
|
|
To’rt va ikki taktli porshenli dvigatellarning umumiy tuzilishi.
2.1 To’rt taktli dvigatellarning ish tsikllari. To’rt taktli karbyuratorli dvigatelning ish tsikli. Dvigatelning ish tsikli to’rtta taktdan iborat (2.2-rasm). Birinchi takt - kiritish. Bu takt tsilindrni yonuvchi aralashma bilan to’ldirish uchun zarur. Porshen YuCHN dan PCHN gacha harakatlanganda tsilindrda 0,07- 0,08 MPa gacha siyraklanish (havosizlanish) vujudga kelib uning ta’sirida ochilgan kiritish klapani orqali tsilindrga yonuvchi aralashma kiradi. Yonuvchi aralashma tsilindrda avvalga ish tsiklidan kolgan ishlatilgan gaz bilan aralashib ishchi yonuvchi aralashma hosil bo’ladi. Porshen YuCHN dan PCHN ga yetganda tsilindr yonilg’i aralashmasi bilan to’ladi, kiritish klapani yopiladi. Takt oxirida bosim 0,7- 0,9 kg/sm 2 va xarorati 70-110 0 S bo’lgan ishchi aralashmasi xosil bo’ladi. 59
1-kiritish klapani, 2-yondirish shami (svecha), 3-chiqarish klapani, 4-porshen, 5-shatun, 6-tirsakli val Ikkinchi takt -siqish. Bu taktli ishchi aralashmasining hajmini kamaytirish natijasida uning ichki energiyasini ko’paytirib, uni yonishiga tayyorlanadi. Porshen PCHN dan YuCHN ga tomon siljigan paytda ishchi aralashma siqiladi. Bu paytda kiritish xamda chiqarish klapanlari yopik bo’ladi. Siqish takti oxirida ishchi aralashmaning bosimi 12-17 kg/sm 2 xarorati 300-400 0 S bo’ladi. Siqish taktining oxirida svecha elektrodlari orasida yuqori kuchlanishga ega bulgan elektr uchkuni paydo bo’ladi, uning ta’sirida tsilindrda siqilgan ishchi aralashma alangalanadi. Uchinchi takt - ish yo’li. Yoki yonish va kengayish takti. Bu taktda ishchi aralashmaning yonishidan xosil bulgan issiqlik energiyasi foydali mexaniq energiyaga aylantiriladi. Bunda kiritish va chiqarish klapanlari yopiq holatda bo’ladi. Takt boshlanishda aralashma yonib ko’p miqdorda issiqlik chiqaradi. SHu vaqtda yongan gazlarning bosimi 35-50 kg/sm 2 xarorati esa 2000-2400 0 S gacha ko’tariladi. Bu bosim ta’sirida porshen YuCHN dan PCHN ga harakatlanib, bunda ish yo’li takti bajariladi. To’rtinchi takt - chiqarish. Bu taktda tsilindrni ishlatilgan gazlardan tozalanadi. CHiqarish klapani ochilganda porshen PCHN dan YuCHN ga harakatlanib yongan gazlarni tsilindr ichidan surib tashqi muhitga chiqarib yuboradi. Bu taktning oxirida tsilindr ichida qolgan gazlarning bosimi 1,1-1,2 kg/sm 2 xarorati 500-830 0 sm atrofida bo’ladi. To’rt taktli dizel dvigatelning ishchi tsikli. Dizel dvigatelda tsilindr ichiga tozalangan sof xavo kiritiladi va siqilgan xavoga forsunka yordamida yonilg’i purkaladi. (2.3-rasm) 60
1-kiritish klapani, 2-forsunka, 3-chiqarish klapani, 4-porshen, 5-yuqori bosimli yonilg’i nasosi (YuBYoN) Birinchi takt–kiritish. Porshen YuCHN dan PCHN ga tomon harakatlanganda tsilindrga kiritish klapani chang to’zonlardan tozalangan sof havo so’riladi, takt oxirida tsilindrdagi xavoning bosimi 0,8-0,9 kg/sm 2 xarorati esa 50- 70 0 S bo’ladi. Ikkinchi takt-siqish. Ikkala klapan yopiq holatda bo’ladi. Porshen PCHN dan YuCHN ga harakatlanganda tsilindrdagi havo siqiladi. Siqish takti oxirida havo bosimi 30-40 kg/sm 2 gacha xarorati esa 500-730 0 S gacha ko’tariladi. SHu payt tsilindrga forsunka orqali yuqori bosimli yonilg’i nasos yordamida 200 kg/sekund bosim ostida yonilg’i purkaladi. Purkalgan yonilg’i o’ta qizdirilgan havo bilan aralashtirib o’z o’zidan alangalanadi. Uchinchi takt-kengayish. Ikkala klapan yopiq holatda bo’ladi. Siqish taktning oxirida alangalangan yonilg’ining yonishi biroz davom etadi. Bu paytda tsilindrdagi bosim 50-80 kg/sm 2 , xarorat 1630-1930 0 S atrofida bo’ladi. Yuqori bosim ta’sirida porshen YuCHN dan PCHN ga harakatlanib, shatun orqali tirsakli val krivoshipni 180 0 S burchakda buradi. Porshen PCHN ga yaqinlashganda gazlarning kengayishi natijasida ularning tsilindrdagi bosimi 30-40 kg/sm 2 ga, xarorati esa 630-930 0 S ga pasayadi. To’rtinchi takt - chiqarish. Bu taktda chiqarish klapani ochiq holatda bo’ladi. Porshen PCHN dan YuCHN ga harakatlanib, ishlatilgan gazlarni chiqarish klapani orqali tashqi muhitga chiqarib yuboradi. Bu takt oxirida tsilindrda qolgan gazlarning bosimi 1,1-1,2 kg/sm 2 xarorati esa 430-630 0 S ga teng bo’ladi. Yüklə 2,37 Mb. Dostları ilə paylaş:
|