O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta`lim vazirligi namangan muhandislik-qurilish instituti transport vositalarining tuzilishi va nazariyasi fani bo’yicha
O’rta va orqa ko’prikni muvozanatlash osmasining vazifasi, tuzilishi va
Yüklə 2,37 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 5. Amortizatorning vazifasi, turlari, tuzilishi va ishlashi.
|
4. O’rta va orqa ko’prikni muvozanatlash osmasining vazifasi, tuzilishi va
qo’llanishi. Uch ko’prikli yuk avtomobillarda o’rta va orqa yetakchi ko’priklar orasiga muvozanatlash osmasi o’rnatilgan bo’lib, bu osma g’ildiraklarning yuklanishini tenglashtiradi va yo’lning uydim-chuqur xamda past balandligidan kelib chiqqan qarshiliklarni yengib ravon harakatlanishi ta’minlaydi. 13.3-rasma Nomustaqil muvozanatlash osmasining shakli keltirilgan. 13.3-chizma. Nomustakil muvozanatlash osmasining shakli. Ressora 4. bir vaqtning o’zida muvozanatlovchi va elastik qism vazifasini bajaradi. Muvozanatlash osmasi bo’ylama kuch va reaktiv momentlardan 3, 6, 9 va 12 shtangalar hamda sharli barmoq 1 yordamida yuksizlanadi. 146
yarim ellipsli varoqli ressor 4 orqali o’rnatilgan. Ressorning o’rta qismi xomut 5 yordamida qo’zg’almas qilib o’rnatilgan tebranuvchi tayanch 11 ning o’qi 10 ga sharnirli qilib o’rnatilgan. Demak muvozanatlash osma ramaga maxkamlangan oraliq o’q 10 dagi podshipniklarga o’rnatilgan. Ressorlarning uchlari ko’priklardagi kronshteynlarga bo’ylama tekislik bo’yicha siljiydigan qilib tayantirilgan. Itaruvchi kuchlar va reaktiv momentlar ko’priklardan avtomobil ramasiga 6 ta reaktiv shtanga yordamida uzatiladi, bu shtangalar ramaga va ko’priklarga sharnirlar vositasida biriktirilgan. Muvozanatlovchi osma uch ko’prikli KamAZ-5320 rusumli va boshqa rusumli yuk avtomobillariga o’rnatilgan. 5. Amortizatorning vazifasi, turlari, tuzilishi va ishlashi. Amortizator avtomobil tekis bo’lmagan yo’lda yurganda g’ildirakning yo’ldan sapchishini yo’qotib, yo’l sirti bilan g’ildirakning ishlashini yaxshilaydi va avtomobil ramasi va kuzovning tebranishiga to’sqinlik qiladi. Amortizator osmada xosil bo’lgan tebranishlarni ikki tomonlama so’ndiradi. Amortizatorlar prujina richagli va suyuqlik bilan ishlaydigan teleskopli turlarga bo’linadi. Amortizator muhofaza kilish tsilindri 17 dan iborat bo’lib (13.4-chizma), unga quloqchali halqa va birinchi payvandlangan. 13.4-rasm. Avtomobilning teleskopik amortizatori 1-kojux, 2-rezervuar asosi, 3-ishchi tsilindr, 4-shtok, 5-shtok yo’naltirgichi, 6-shtok yo’naltirgichi manjetasi, 7, 20 va 23-prujina, 8- manjeta oboymasi, 9-rezervuar gaykasi, 10-quloqcha, 11-shtokni ipli zichlagichi, 12-rezinali manjeta, 13- oboyma manjetasi, 14-moy chiqarish klapani, 15 va 18-tashqi qator teshigi, 16-kiritish klapani, 17- siqishni o’tkazish klapani, 19- siqishni o’tkazish klapani tubi, 21- siqish klapani, 22 va 25-ichki qator teshigi, 24-porshen. 147
pastiga halqa 11 payvandlangan. Idishning ochiq joyiga rezbali qopkoq uchini burab kiritilgan. TSilindrli idish 16 ning ichiga ishchi tsilindr kiritilgan bo’lib tsilindrning pastgi qismiga siqish klapani 13 ning korpusi presslab o’rnatilgan. Ishchi tsilindr 7-ichida dasta ikkiga maxkamlangan rezina halqali porshen joylashgan bo’lib porshenga uzatish klapani 8 va o’tkazish klapani 15 o’rnatilgan. Amortizatorning ishlash usuli suyuqlik tsilindrning bir bo’shligidan ikkinchi bo’shligiga siqish va qaytarish klapanlari ochadigan kichik teshiklari 12 orqali oqib o’tganda xosil bo’ladigan gidravlik qarshilikdan foydalanishga asoslangan. G’ildiraklar to’siq ustiga chiqqanda tsilindrli idish 16 yuqoriga tez ko’tariladi (siqish yo’li), porshen 9 tagida suyuqlik bosimi xosil bo’ladi, suyuklik prujina karshiligini yengib, utkazish klapani 15 orqali porshen ustidagi bushlikka okib utadi. SHu vaqtning uzida suyuklikning bir qismi siqish klapani 8 orqali tsilindrli idish 16 ga o’tadi. G’ildiraklar yo’l tusigidan utgach, tsilindrli idish 16 pastga siljiydi (kaytarish yo’li), porshen tagida siyraklanish paydo bo’lib, uning ta’sirida kaytarish klapani 15 ochiladi va suyuqlik porshen tagidagi tsilindr bushligiga okib utadi. SHu vaqtning uzida kiritish klapani 13 ochiladi va suyuqlik tsilindrli idish 16 dan chikib, porshen tagidagi bo’shliqni to’ldiradi. Yüklə 2,37 Mb. Dostları ilə paylaş:
|