9-Amaliy mashg’ulot Avtomobilni boshqariluvchanlik xususiyatini hisoblash. Ishdan ko’zlangan maqsad:
-Avtomobilning boshqariluvchanligi
to’g’risida tushuncha xosil qilish va
masalalar yechish.
Kerakli asboblar:
- CHizg’ich, qalam, rezinka va
kalьkulyator
Mashg’ulotni bajarish tartibi: Kurs ishi (loyihasi) variant tartibi bo’yicha berilgan avtomobilni
boshlang’ich ma’lumotlarini Qisqa avtomobil ma’lumotnomasi asosida yozib
olamiz.
1. SHinaning yonaki surilishi va surilishi: Burilish markazidan transport vositasining bo’ylama o’qigacha bo’lgan
masofa transport vositasining g’ildiraklarining sirpanishi bo’lmagan xolatdagi
burilish radiusi R bo’ladi (9.1-rasm).
9.1-rasm. SHinalarning yonaki sirpanishi bo’lmaganda
avtomobilning burilishi.
Burilishda tekis harakatlanayotgan avtomobilga ta’sir etuvchi markazdan qochma kuchning ko’ndalang ta’sir etuvchisi: gR V G P a a y 2
=
, N.
Burilishda tekis harakatlanayotgan avtomobilning oldingi va orqa ko’priklariga ta’sir etuvchi yo’lning ko’ndalang reaktsiya kuchlari:
321
gR
V G R a y 2
1
1
=
, N.
gR V G R a y 2
2
2
=
. N
bu yerda; G 1 , G 2 -oldi va orqa o’qlarga tushgan og’irlik kuchlari;
V a -avtomobil tezligi; R-burilish radiusi; g-erkin tushish tezligi.
